Küresel borsalar dolardaki aşırı yükselişten olumsuz etkilendi. Avrupa’da endeksler daha fazla faiz artırımının aşırı yüksek enflasyonun büyümeyi olumsuz etkileyeceği endişesiyle ekside kapandı. Temmuz ayında Alman üretici fiyatları, yükselen enerji fiyatları ile yıllık ve aylık bazda rekor düzeyde arttı. Londra borsası, perakende satışların Temmuz ayında çevrimiçi alışverişle desteklenerek beklenmedik bir şekilde toparlandığını göstermesinin ardından daha iyi performans gösterdi ve yeşilde kapandı. ABD hisse senetleri, Federal Rezerv'in agresif parasal sıkılaştırma görünümünün ve dünyanın en büyük ekonomisine yükleyebileceği yükün baskısıyla haftayı keskin bir düşüşle kapattı. Dolar ve Euro eşitlendi, altın kritik destekte tutunamadı, bitcoin 21 bin 300 dolara geriledi. Yeni haftada piyasaları hangi gelişmeler bekliyor?
PETROL FİYATLARI NEDEN DÜŞTÜ?
Brent ve ham petrol vadeli işlemleri düşüşe geçti. Brent varil başına 96 dolara indi. Petrol küresel ekonomik yavaşlama endişelerinin artmasıyla haftada %2,6 düştü. İngiltere ve Avrupa merkez bankalarının şahin olmaya devam etmesi bekleniyor. Fed tutanaklarının enflasyonu önemli ölçüde düşürmeye yönelik güçlü bir taahhüdün sinyallerini vermesiyle durgunluk korkuları enerji piyasaları üzerinde baskı oluşturuyor.. Bunun ötesinde, Çin'deki endüstriyel üretim rakamları ve daha fazla Covid kilitlenmesi ile ilgili olarak, enerji talebindeki düşüş görünümüne eklendi. ABD ham petrol stokları bu hafta keskin bir şekilde düşerken, Avrupalı şirketler AB'nin ambargosunun başlamasından önce Rus ham petrolüne alternatif arayışına girerken arz beklentilerini daha da sıkılaştırdı. Bu haftanın başlarında, İran petrol ihracatını yaklaşık 2 artırabilecek 2015 nükleer anlaşmasını canlandırma çabaları petroldeki düşüşte etkili oldu. Biden’in petrol fiyatlarını düşürmek için İran’la yapılacak anlaşmaya sıcak baktığı belirtiliyor. Yeni haftada anlaşma açıklanırsa brent petrol 83 dolara düşer.
SERBEST PİYASADAN TAVİZ YOK
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye ekonomi modelinin tasarımında serbest piyasa ilkelerinden asla taviz vermediklerini, model kapsamında uygulanan politikaların olumlu sonuçlarını almaya başladıklarını ifade etti. Modelin temel politika araçlarını, Türk lirası tasarrufların özendirilmesine yönelik adımlar, selektif kredi politikaları, yatırım ortamının iyileştirilmesine dönük tedbirler oluşturuyor. Son dönemde model kapsamında uyguladığımız politikaların olumlu sonuçlarını da almaya başladık. Bununla birlikte özellikle IMF’nin yaptığı son açıklamalara baktığımız zaman, Türkiye’nin ekonomik olarak dünya ülkelerinden farklı bir konumda olduğunu, çok daha isabetli bir büyüme parametresini yakaladığını IMF kendisi ifade ediyor.
BİST’TE İLETİŞİM RÜZGARI
Merkez Bankası kredi faizleri ve büyüme hızına yönelik yeni düzenleme yaptı. bankalar verecekleri ticari kredilerde faiz oranlarına getirilen katsayıya bağlı olarak menkul kıymet tesis etmek zorunda kalacak. Faizi yüzde 22,85’i aşan krediler için yüzde 20, yüzde 29,38’i aşan krediler için kredi tutarının yüzde 90’ı kadar menkul kıymet tesis edilecek. Düzenleme ile ticari kredilerde yüzde 30'u aşan faiz uygulaması zorlaştırılmış oldu. Yüksek faiz büyüme hızını düşürdüğü için böyle bir karar alındı. Bankalar ne kadar düşük kredi faizi uygularsa o kadar az menkul kıymet tutacak. BIST 100 endeksi, haftayı 3020 puanla tarihi zirvesinde tamamladı. İşlem hacmi 63.8 milyar lira oldu. Borsa haftalık bazda %5.44 yükseldi. Bankacılık endeksi 2.16 geriledi. İletişim sektörü 3.37 ile en yüksek kazancı elde etti. Borsa İstanbul’da Yapı Kredi Petkim Kardemir Şişecam ve Ereğli Demir ve Çelik en yüksek işlem hacmine sahip hisselerdi. Günün en çok kazandıran hisseleri bu hafta borsada işlem göremeye başlayan Hidropar ve Aztek Teknoloji haricinde Seyitler Kimya ile, Oylum Sınai Yatırımlar oldu. Gelecek haftanın veri gündeminde, yurt içinde reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı, yurt dışında ise dünya genelinde ağustos ayı öncü Satınalma Yöneticileri (imalat) Endeksi ile ABD'de kişisel gelir ve harcamaları var. ABD’de ikinci çeyrek nihai GSYHİ (-0.8) Perşembe günü açıklanacak. Aynı günü Jackson Hole toplantısı gündemin odağında. 3050 puan direnç, 2950 puan destek oldu. Yukarda yazdığım, Merkez Bankasının son banka kredi kararı hisse senedi talebini arttıracak.
ENDEKS 4 BİN PUANI AŞACAK MI?
BIST 100 endeksi için sene sonu hedefi 4.000 puan seviyesinde enflasyonist ortamda şirket karlarında aşırı yükseliş yaşanıyor. Son 1 yılda enflasyon %80 olurken, endeks bazında artış %108 oldu. Enflasyona karşı yatırımcı kendisini korumak istediğinde, faizin reel getirisi eksi yüzde 65 seviyesinde olduğu için elinde TL tutmak hiç mantıklı değil. Dolayısıyla yatırımcı alternatif arıyor. Yatırımlardan birisi gayrimenkuldü ve oraya çok ciddi bir yönelim oldu, fiyatlar yükseldi. Şimdi borsaya geliyor o para. Borsada da tabi hisse seçmek önemli. bireysel yatırımcıya hisse senedi fonları üzerinden yatırım yapması tavsiye ediliyor. Çünkü fonlar hisse senedi gibi hem vergiden muaf, hem de içinde 30-40 tane iyi seçilmiş hisse senediyle varlık çeşitlendirmesi sağlıyor. Son beş yılda da Türkiye’de yatırım ürünleri gerçekten çeşitlendi ve iyi de yönetiliyor. Borsanın sene sonuna doğru 4000, seneye seçimden sonra da 5000 puana doğru yükselişini sürdürebilir. Yabancı yatırım BİST’e geri döndü. Hazine ve Maliye Bakanı iki haftada 13.6 milyar liralık hisse senedi – tahvil aldıklarını söyledi. son 2 haftada başta bankacılık sektörüne olmak üzere 358 milyon dolarlık yabancı girişi gerçekleştiğini görüyoruz. Bu durum da Borsa İstanbul’u yukarı yönde destekleyen bir faktör havacılık, enerji, gıda-perakende gibi sektörler öne çıkıyor. Karlılık anlamında bankacılık sektörü birinci sırada.
DOLAR VE EURO EŞİTLENDİ
Merkez Bankasının faiz indiriminden sonra 2 yıllık tahvil faizleri de 17.62 düzeyine geriledi. Tahvil faizlerinin düşmesi hazinenin borçlanma maliyetini aşağı çekiyor. Japon MUFG Bank, Merkez Bankası'nın sürpriz faiz indiriminin ardından yaptığı değerlendirmede dolar/TL kurunun gelecek yılın ilk çeyreğinde 20 seviyesini göreceğini belirtti. Dolar/TL, 100 baz puan faiz indirimi ardından bir süredir işlem gördüğü 18 seviyesinin üzerine çıktı. Ancak TL kredilerle döviz alımını engelleyen son merkez bankası kararı ile kurlardaki artış sona erecek. Merkez Bankası faiz indirimini iktisadi faaliyette yaşanan ivme kaybının telafisi, istihdam ve sanayi üretimini desteklemek amacıyla gerçekleştirdiğini açıkladı. Banka faiz için "yeterli" tanımlamasıyla politika faizinin önümüzdeki dönemde sabit tutulacağı bunun bir indirim döngüsü başlangıcı olmadığı mesajı verdi. Dolar ile Euro paritenin eşitlenmesi dolayısıyla aynı seviyeye indi. Kurlar haftayı 18.08 TL ile tamamladı. 17.90 destek 18.15 direnç konumunda.
ABD FAİZİ RESESYON GETİRECEK
FED bölge başkanları faiz artışını savunan açıklamalar yaptı, Euro dolar paritesi 1.0038 sentle yılın en düşük seviyesine indi. St Louis Fed Başkanı Bullard, enflasyonun zirveye ulaştığına dair hiçbir garanti olmadığı için Fed'in bir sonraki kararında art arda üçüncü bir 75 baz puanlık faiz artırımına yöneldiğini söyledi. Diğer politika yapıcılar da, Fed'in enflasyon önemli ölçüde soğuyana kadar faiz oranlarını artırmaya devam edeceğini gösteren son FOMC tutanakları ile güvercin ekseninin olası olmadığının sinyallerini verdi. Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, Merkez Bankası’nın enflasyonu düşürmeye kararlı olduğunu ancak bu çabaların ekonomiyi resesyona sokma ihtimali olduğunu belirtti. Barkin “Enflasyonu yüzde 2’lik hedefe döndürmek için ne gerekiyorsa yapacağız.” diye konuştu. Barkin bunun ekonomik aktiviteye büyük zarar vermeden yapılabileceğini ancak bazı riskler olduğunu belirterek “enflasyonu kontrol altına almak için gidilecek bir yol var ancak bu süreçte bir resesyon ihtimali de var” dedi. Fed Başkanı Jerome Powell'ın 26 Ağustos'ta Jackson Hole’de küresel merkez bankaları konferansında gerçekleştireceği ve ekonomik görünümü değerlendireceği konuşmanın Fed'in gelecek aylarda atacağı adımlara dair daha fazla ipucu verecek.
DOLARIN FENDİ ALTINI YENDİ
Dolar endeksinin 108.16’ya çıkması üzerine 10 yıllık ABD hazine tahvillerinden (güvenli limandan) kaçış başladı, getiriler 2.98’e çıktı. Altın bu gelişmelerden çok olumsuz etkilendi. Ons haftayı 1746 dolara inerek tamamladı. FED bölge başkanlarının yüksek faizin gerekli olduğuna işaret eden açıklamaları yatırımcıların riskli varlıklardan kaçışını beraberinde getiriyor .24 bin doları aşan Bitcoin’de 21 bin dolara seviyesine geriledi. Altın son 1 ayda 1810 dolardan geri döndü. Önümüzdeki hafta tüm gözler Fed Başkanı Jerome Powell'ın Cuma sabahı yapılması planlanan 2022 Jackson Hole Ekonomi Politikası Sempozyumu'ndaki 'Ekonomik Görünüm' konuşmasına çevrildi. Fed'in bu yılki sıkılaştırmanın ardından gelecek yıl bir faiz indirimi gerçekleşecek mi? Yatırımcılar böyle bir sinyal verilmesi halinde altına dönebilir. Ancak şurası bir gerçek ki, Fed'in enflasyon hedeflemesi yetkisi. Faiz oranlarının yüksek kalmasını ve altının düşüşünü hızlandıracak. 1750 dolar desteğini kıran onsun ilk hamlede 1735, ardından 1715 dolara inmesi bekleniyor. Yükselişin başlaması için 1765 doların aşılması gerekiyor. Gram altın haftayı 1015 lirayla tamamladı. Fiyat yeni haftada 1000 – 1010 lira aralığına dönebilir.
