Necmettin BATIREL
Rüya gerçek oldu
Küresel borsalar yılın son ayına yükselişe girdi. Euro bölgesinde enflasyonun düşüşe geçmesi Avrupa’da endeksleri olumlu etkiledi. Haftanın son işlem gününde FED Başkanı Jerome Powell’ın Spelmen College’da yaptığı konuşmayı yeterince şahin bulmayan piyasa, 2024 Mart ayında %55 ihtimalle 25 baz puanlık faiz indirimi fiyatladı. Powell, ihtiyaç duyulması halinde daha fazla sıkılaşmaya hazır olduklarını söylerken, politikanın kısıtlayıcı bölgeye doğru ilerlediğini belirtti. Ancak yatırımcılar, Fed Başkanı Powell'ın enflasyona karşı devam eden mücadelenin henüz bitmediğini teyit eden şahin açıklamalarına omuz silkti. Wall Street zirvede kapandı. FED’in 2024 yılının ilk yarısında faiz indirimlerine başlayabileceği öngörüsünün kuvvetlenmesi Bitcoin’in 38 bin 700 dolara taşıdı. 10 yıllık ABD tahviline sert alım geldi getiriler 4.20’ye düştü. Altın 2072 dolarla tarihi zirvesini test etti. Brent petrol OPEC’in kesinti kararına rağmen 79 dolara geriledi.
S&P COŞKUSU BANKALARI UÇURDU
Borsa istanbul haftayı 8 bin direncinin üzerinde tamamlamayı başardı. İşlem hacmi 81.5 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi 3.20 prim yaptı, ulaştırma 3.26 yükseldi. Turizm ve sigorta %2’ye yakın geriledi. uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's'un Türkiye'nin not görünümünü "pozitif"e çevirmesi doping etkisi meydana getirdi. S&P Türkiye'de son dönemdeki politika düzenlemeleri nedeniyle takvim dışı değerlendirmeye giderek ülkenin kredi görünümünü revize etti. ödemeler dengesinin daha da iyileşmesi, döviz rezervlerinin daha hızlı artması ve gelecek 12 ay içinde dolarizasyonda düşüş görülmesi halinde uzun vadeli ülke notunun bir kademe yükseltilebileceği belirtildi. SPK haftalık bültenine göre, Kurul, Mega Metal'in 28,3 liradan, Kuzey Boru'nun 36,2 liradan, Sur Tatil Evleri GYO'nun ise 49,18 liradan halka arz başvurusuna onay verdi. Yeni haftada yurtiçinde Kasım enflasyonu, hazine dengesi, ABD’de özel sektör ve tarım dışı istihdam, Euro bölgesinde büyüme, üretici fiyatları takip edilecek. 8100 direnç, 7900 destek konumunda. Piyasada Kasım ayında tüfe’nin 3.60, yıllıkta %61 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor.
KURLARDAKİ ARTIŞ NEDEN DURDU?
ABD'li dev yatırım bankası Citi, dolar/TL için 2024 ortalama 35,93, 2025 ortalaması 41,59 olarak tahmin ederken, 2023 için ortalama 25,99 olarak öngörüldü. Merkez Bankası’nın uyguladığı sıkı para politikası sonunda kredi faizleri 52.19 ile 21 yılın zirvesinde çıktı. Bireysel kredi faizleri ortalama %60 düzeyinde. ABD merkezli Citi Bank, yayımladığı raporda Türkiye'ye de yer ayırdı. S&P tarafından Türkiye'nin kredi notu görünümünün pozitife çevrilmesinin ardından piyasalarda merak uyandıran rapora göre, 2024 yılı itibarıyla dolar/TL tarafında yaşanan yükselişler devam edecek. Ancak Kurlardaki artış enflasyonun gerisinde kalacak. yürütülen ekonomi politikalarında devamlılık sağlanması halinde Türkiye'de 2025 yılı itibarıyla ekonomik göstergelerde önemli düzelmeler yaşanabileceğini belirten Citi, 2025'te enflasyonun yüzde 27.7'ye gerileyeceğini ve dolar kurunun yıl genelinde 41,59 TL seviyesine ulaşacağının altını çizdi. S&P’nin not artırımı ve rezervlerin tarihi büyüklüğe ulaşmasının ardından kurlardaki artış trendi sona erdi. Dolar haftayı 28.90, Euro 31.47 TL ile tamamladı.
DOLARDAKİ GÜÇLENME KALICI MI?
Euro bölgesinde imalat endeksi Kasım’da 44.2 ile eşik değerin altında kalddı, ancak Ekim’deki 43.1’i aştı. ABD’de ise üretim endeksi 49.4’e, ISM imalat endeksi 46.7’ye geriledi. ABD’de imalat sektörü 13 ay üst üste daraldı. Bu, 2000-2002 döneminden beri görülen en uzun süreli daralma serisi oldu. Powell, Fed'in enflasyonla mücadelesinin sona erdiğini ilan etmek için henüz çok erken olduğunu vurguladı ve merkez bankasının hedef metriğine göre yıllık fiyat artışının %3,0 olduğunu, Ekim ayında ise gıda ve enerji maliyetleri hariç tutulduğunda %3,5 artış görüldüğünü vurguladı. —Fed'in enflasyon eğilimlerini daha doğru yansıttığını düşündüğü bir gösterge. Uygun olması halinde politikayı daha da sıkılaştırmaya hazırız" dedi. Şahin açıklama sonrası dolar güçlendi. 1.0910 sentteki parite 1.0878 sente geriledi. Bu hafta açıklanacak istihdam verileri yönü belirleyecek. Tahminlerin gerisinde kalacak sonuçlar doları zayıflatacak.
ALTIN ZİRVEYE ÇIKTI, YA SONRASI
Altın fiyatları, Fed'in para politikası sıkılaşmasında sona geldiği ve gelecek yıl faiz indirimine başlayabileceğine dair beklentilerin güçlenmesiyle 2072 dolardaki rekor seviyeye yükseldi. Yatırımcıların Fed Başkanı Powell'ın sözlerini ve beklenenden zayıf gelen ABD ekonomik verileri sonrası güvenli liman 10 yıllık ABD tahvilleri yoğun alım geldi, getiriler 4.20’ye düştü. Powell, çekirdek verilerin yüksek kalması ve işgücü piyasasının dirençli olması nedeniyle faiz indirimlerini düşünmek için henüz erken olduğunu söyledi. Ama ekledi, faiz oranlarının çok fazla ya da çok az artırılması ile riskler daha dengeli hale geldi dedi. ABD'den gelen son ekonomik veriler de zayıf faiz görünümünü destekledi. ISM İmalat PMI'ı Kasım ayında tahminlerin altında gelerek fabrika faaliyetlerinde art arda 13. daralmaya işaret etti. Ek olarak, ABD PCE enflasyon okuması fiyatlarda yavaşlamaya işaret ederken, devam eden işsizlik başvuruları da iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Altında şimdi yeni hedef 2100 dolar. Burayı aşarsa ataklar güçlenecek. 24 ayar külçenin gramı 1925 lira ile rekor düzeyde. Kapalıçarşı’da fiyat 1960 – 1972 TL’den işlem görüyor. Altının 2 bin lirayı göreceğini söylemiştim, az kaldı.