Necmettin BATIREL
Güvenlik krizi
Küresel piyasalarda haftanın son işlem gününde İsrail–Hamas savaşında yaşanan gelişmeler sonucunda negatif bir görünüm hakimdi. Başlatacakları kara operasyonu sebebiyle Kuzey Gazze’nin 24 saat içerisinde boşaltılması gerektiği yönünde açıklamalarda bulunan İsrail’in bu talebi karşısında komşu Arap ülkelerinde tepki olarak gösteriler düzenlenmeye başladı ve bölgedeki tansiyon yükselmeye devam ediyor. Wall Street’in korku endeksi olarak adlandırılan VIX endeksi güncel gelişmeler sonrasında tekrar 20 puana dayanmış durumda. İran’ın savaşa müdahil olacağı beklentisi brent petrolü 91 dolara çıkardı. 10 yıllık tahvil getirileri 4.61’e düştü, altın 1932 dolara yükseldi.
ABD’DE BANKA KARLARI TAHMİNLERİ AŞTI
ABD borsaları Cuma günü ilk kazanımlarının çoğunu kaybetti; S&P %0,3 ve Nasdaq %0,7 düşerken, Dow endeksi yatay bir çizgide seyretti., Yatırımcılar büyük bankaların bilançolarını olumlu algılarken, hayal kırıklığına yolaçan tüketici güven endeksini negatif algıladı. JPMorgan 3. çeyrekte net faiz geliri rekoru kırarken, Wells Fargo, bir önceki yıla göre yüzde 8,3 artışla 13,1 milyar dolar net faiz geliri elde etti., Blackrock’ın geliri yüzde 5 artışla 4,5 milyar dolara yükselirken, düzeltilmiş net kârı bir önceki yıla göre yüzde 13 artarak 1,6 milyar dolara ulaştı. Ancak JPMorgan CEO'su Dimon Dimon Ukrayna’daki savaş ve Hamas ile İsrail arasındaki çatışmaya atıfta bulunarak “Dünyada son on yılların en tehlikeli dönemlerinden biri yaşanıyor” dedi.. Bu gerilimlerin enerji, gıda, küresel ticaret ve jeopolitik açıdan geniş kapsamlı etkileri olacağını söyledi.
BİST’TE BANKALARA NİYE SATIŞ GELDİ?
Borsa istanbul haftayı 8113 puana inerek tamamladı. Günlük işlem hacmi 106 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi 3.33 geriledi. En büyük kayıp 4.04 ile sigorta sektöründe yaşandı. Onu 3.51 ile tekstil izledi. Leasing, spor ve turizmde sınırlı artış vardı. Haftanın son günü en çok yükselen hisseler, IPEKE, ENJSA, KONYA, TKFEN, PETKM, ASELS, EREGL, TUPRS, YKBNK olarak sıralandı. En çok kaybedenler ise HALKB, GESAN, ECZYT, MIATK, AKBNK, IHAAS, TURGG oldu. Biden'a tepki gösteren Erdoğan’ın, "ABD'nin PKK’nın Suriye’deki uzantılarıyla bu ülkede yürüttüğü faaliyetler Türkiye’nin milli güvenliği için olağanüstü bir tehdit mahiyetini sahiptir. Biz Amerika'yla NATO’da beraber değil miyiz? Beraberiz. Peki bizim SİHA’mızı Amerika düşürdü mü düşürdü. Biz seninle NATO’da nasıl beraberiz ya. Nasıl böyle bir şey yapabilirsin? Aramızda güvenlik sorunu var." Sözleri sonrası piyasada özellikle bankalara satış geldi. Haftasonu bölgede yaşanacak gelişmeler piyasaların takibinde. Gazze’ye yardım koridorunun açılması birinci öncelik. Türkiye arabuluculuk görevini üstlenmiş durumda. Yeni haftada yurtiçinde eylül bütçe dengesi, merkez bankası katılımcı anketi var. Euro bölgesinde ekim ZEW ekonomik endeksi, eylül TÜFE, izlenecek ABD’de Bej kitap raropu, eylül perakende satışlar, Perşembe günü Powell’ın yapacağı konuşma büyük önem taşıyor. 8000 puan destek 8400 puan direnç oldu.
BAE 8.5 MİLYAR DOLARLIK TAHVİL ALACAK
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Dünya Bankası ve IMF'nin yıllık toplantıları için bulunduğu Fas'ın Marakeş kentinde para politikasında düzeltme sürecinde olunduğunu söyledi. beklenen enflasyona göre bakıldığında Türkiye'nin reel faiz sunduğunu, bu durumun da TL'yi çekici kıldığını ifade etti. Politikanın politika faizinin ima ettiğinden daha sıkı olduğu mesajını vererek bu patikada kalacaklarına emin olduğunu vurguladı. Şimşek, kur korumalı mevduat enstrümanından çıkmak istediklerini belirtti. Birleşik Arap Emirlikleri’nin 8,5 milyar dolar tutarındaki Türk tahvili satın alma taahhüdünde son aşamaya yaklaşıldığını söyledi. Şimşek konuyla ilgili olarak şunları söyledi: Ön protokol alışverişinde bulunuyoruz ve bu kaynağa erişim konusunda BAE’li mevkidaşlarımızla müzakerelerin son aşamasına yaklaştık. Anlaşma için bu yıl sonunun gerçekçi bir tarih olduğunu düşünüyorum. Merkez Bankasının rezervlerindeki artış ile kur korumalı mevduattan büyük çıkış sonrası döviz cephesinde oynaklık kayboldu. Kurlarda kontrollü artış devam ediyor. Dolar haftayı 27.81, Euro 29.23 TL ile tamamladı. Kurda 28 TL tavan potansiyelini koruyor.
DOLAR NEDEN DEĞER KAZANDI?
Euro bölgesinde ağustos’ta sanayi üretimi 0.6 ile tahminleri aştı, ancak yıllık bazda %5.1 daraldı. ABD’de Michigan üniversitesi tüketici güven endeksi 68.1’den 63.0 seviyesine gerileyerek büyük gerileme gösterdi. Küresel risklerin artmaya devam ettiği bugünlerde Amerikan Doları’nın gücünü korumaya devam ettiğini görüyoruz. Geçen hafta 107.35 seviyelerine kadar yükseliş yaşadıktan sonra 105.54 seviyelerine kadar çekilen endeks son 2 günde yaklaşık %1.10’luk bir yükseliş yaşayarak haftayı 106.66 seviyesinde kapattı. FED vadelilerine baktığımızda Kasım ayı faiz artış beklentileri %8 seviyesinin de altına çekilirken; Aralık ayı için bu oran %26 seviyesini aşmış durumda. Yapılan ‘şahin’ açıklamalara karşın verilere dayalı karar vermeye devam edeceklerini belirten FED’in, sıkı para politikasına ara vermeksizin, başka bir faiz artışı yapmayacağı ve 2024 yılı 3. çeyreği ile birlikte faiz indirimlerine başlaması öngörülüyor. Amerikan Doları gelişmekte olan ülkeler para birimlerine karşı daha güçlü kalsa da hem G10 ülkeleri hem de gelişmekte olan ülkeler para birimlerine karşı karışık seyretti. Euro dolar 1.0507 seviyelerinde kapanış yaptı. Psikolojik destek noktası olan 1.05 seviyesi korunamazsa 1.0450 desteğine dönülecek.
ALTINDAKİ ATAKLAR KALICI MI?
Dünya Altın Konseyi bugün açıkladığı raporda, "Jeopolitik olaylar ve altına etkisi, savaş atlatılsa bile küresel risk primi önceki 10 yıla göre daha yüksek bir yerde kalmayı sürdürecek." ifadelerine yer verildi. Altın ortadoğu’da savaş geriliminin yayılma ihtimalinin artması üzerine 10 yıllık tahvil getirilerinin 4.61’e düşmesiyle 1932 dolara tırmandı. İsrail'in sivillere Gazze Şehri'ni terk etme çağrısı yapmasının ardından yatırımcılar güvenli limana sığında. FED’in eylül ayında tüketici fiyatlarının yükselmesi ile çin’in kırılgan toparlanmasına yönelik endişeler devam ediyor. Altın 1900 dolar direncini üzerinde kaldığı sürece 1950 seviyesini test edecek. Düşüş trendinin başlaması için 1880 doların kırılması lazım.. Yön yukarıda .. Gram 1727 TL’de.. Garanti bankasında fiyat 1661 – 1796 TL ile kapandı Kapalıçarşı’da Cumartesi günü 1790 alış 1798 TL satış olarak uygulandı. Altının 1800 lirayı aşacağını tahmin etmiştim, yanılmadım.