Necmettin BATIREL
Perde açılıyor!
FED’in esas kriter olarak belirlediği çekirdek kişisel tüketim harcamaları %3.3’ten %3.2’ye düştü, 20 Mart toplantısında faizin 25 baz puan aşağı çekileceği ihtimali %75.6’ya çıktı. Borsalar bu gelişmeyi temkinli iyimserlikle karşıladı. Dolardaki kayıplar sertleşti, 10 yıllık ABD tahvil getirileri 3.90’da kaldı. Ons 2053, Bitcoin 43 bin 600 dolarla kapandı. Kızıldeniz’de gemilere yapılan saldırı nedeniyle Ortadoğu ham petrolünün büyük bir kısmının Hürmüz Boğazı'ndan ihraç edilmesi piyasadaki gerginliği ortadan kaldırdı, brent petrol 78 dolara geriledi. Gelecek haftanın ilk iki günü küresel borsalar Noel tatili dolayısıyla kapalı olacak. Diğer günlerde önemli veri açıklaması yok. Türkiye’de Aralık ekonomik güven, reel sektör güven endeksleri ile Kasım dış ticaret rakamları var.
BİST’TE TÜPRAS DEPREMİ
Borsa İstanbul, 2023 yılının son aylarında belirgin bir düşüş yaşayarak milyonlarca yatırımcının gündemine oturdu. Endeks , 22 Aralık tarihli haftanın kapanışını, %2,67'lik bir düşüşle 7557 puandan tamamladı. Ama işlem hacmi 64 milyar liraya düştü. Bankacılık endeksi yüzde 0,97, holding endeksi yüzde 2,89 değer kaybetti.Sektör endeksleri arasında tek kazandıran yüzde 0,27 ile gıda içecek, en çok gerileyen ise yüzde 4,48 ile ulaştırma oldu. En çok değer kazanan hisseler: AEFES, ISGYO, AGHOL, EUREN, AHGAZ, ISBTR, KBORU, MARBL, CUSAN, FORTE, MEGMT olarak sıralanda. En çok değer kaybedenler ise GUBREF, ALFAS, BRYAT, ODAS, EGEEN, QNBFB, DYOBY, SAMAT, MARTI oldu. Bu negatif performans, endeksin 3 Ekim'de kaydettiği rekor seviye olan 8562 puanla arasında 1000 puanlık bir mesafe oluşturdu. Aylık bazda endeks, %6'luk bir kayıpla karşılaştı. 22 Aralık'ta en yüksek işlem hacmi gerçekleşen şirketler, Türk Hava Yolları, Akbank Tüpraş (TUPRS) ve Yapı Kredi Bankası olarak belirlendi. Akbank'ta en fazla para girişi görülürken, en çok para çıkışı ise THYAO'da yaşandı. BIST 100 endeksine dahil olan şirketler arasında en yüksek artışı gösteren üç şirket şu şekilde sıralandı: Europen Endüstri (EUREN), %6,3'lük artışla 15,7 TL, Anadolu Efes (AESEF), %6'lık artışla 134,5 TL ve Ahlatcı Doğal Gaz (AHGAZ), %1,6'lık artışla 11,3 TL'ye ulaştı. Borsadaki sert düşüşe, Bank of America’nın TÜPRS hisselerinde 1.667.646 lot alım 4.177.778 lot satış yönündeki kararı etkili oldu. Yani Bank of America 2.510.132 lot net satış oldu. Tüpraş’ta bugünkü düşüş yönlü işlemler sonrası Bank of America’nın önümüzdeki günlerde nasıl hareket edeceği, merakla takip edilecek konuların başında olmaya devam edecek. Düşük hacimle hisse senetlerindeki geri çekilme moralleri bozmasın. Halka arzlara katılımın zayıflaması, tatil modu ile birlikte (Bank of America’nın yaptığı gibi) yılsonu hesap kapatmalar kesin ölçü değil. Özellikle bankalardaki pozisyonları kesinlikle bozmayın. 7500 puan destek 7800 puan direnç oldu.
“BORSA OYUN ALANI DEĞİLDİR”
Borsa İstanbul'un Kuruluşunun 150. Yıl Dönümü” programında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Daha kararlı duruş sergilememiz gerekiyor. İster siyasetçi ister ekonomist. Sermaye piyasalarını manipüle etmeye çalışan tamahkarlara meydanı boş bırakamayız. Gerek SPK, gerek BİST'ten bu konuda daha fazla hassasiyet göstermesini istiyoruz." dedi. Bakan Şimşek de Borsa İstanbul'un 150'nci yıl dönümünde gerçekleştirdiği konuşmasında Borsanın bir oyun alanı olmadığına vurgu yaptı. Şimşek açıklamalarının devamında "Finansal istikrarın sağlanmasında ivme kazandık" dedi. Bu açıklamalardan, yakın zamanda BİST’te yatırımcıların kararları kendi çıkarları için kullananlara yönelik yeni önlemlerin açıklanacağı anlaşılıyor. Şuurlu yatırımcı olmak önemli. Herkes kendi kararını kendisi vermeli. Ama bunu yaparken gerekli doğru bilgiyi öğrenmelidir. Şunu hiç unutmayın, bir hisse senedi aldığınız zaman o şirkete ortak oluyorsunuz. Ortaklık bir – iki gün veya 1 haftada bozulmaz, bozulmamalı. Yabancıların uzun vadeli alım politikası esas alınmalı.
REESKONT FAİZİ NEDEN YÜKSELDİ?
Merkez Bankası tarafından Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranları %40.75’ten %43.25’e, avans işlemlerinde 41.75’den 44.25’e çıkarıldı. Reeskont faizi, genellikle bir merkez bankasının, ticaret bankalarına kısa vadeli kredilerde uygulanan faiz kiralama işlemini ifade eder. Reeskont, bankaların ellerinde bulunan ve henüz vadesi gelmemiş ticari senetleri (örneğin çek, bono), belirli bir indirim oranıyla bugünden nakde çevirmeleri işlemidir. Bankalar bu işlemi likidite ihtiyaçlarını karşılamak için yaparlar. Reeskont faizi artarsa, bu nakde çevirme işleminin bankaya maliyeti artar. Merkez Bankası’nın bu kararıyla reeskont faizi, %42.5’luk politika faizinin üzerine çıkmış oldu. Bu durum, bankaların Merkez Bankası’ndan reeskont kredisi çekmesini zorlaştırabilir ve piyasa faiz oranlarını yükseltebilir. Ayrıca, reeskont faizi artışı, bankaların kredi verme maliyetini de artırabilir ve bu da kredi faiz oranlarının yükselmesine neden olabilir. Nitekim TL mevduat oranı bazı bankalarda yıllık %52 oranına yükseldi. Döviz cephesinde kontrollü yükseliş devam ediyor. Dolar haftayı 29.24, Euro 32.21 TL ile tamamladı. Kurlardaki hareket artık piyasayı rahatsız etmiyor.
EURO 5 AYIN ZİRVESİNE ÇIKTI
ABD Merkez Bankasının enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı gıda ve enerji kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi aynı dönemde aylık bazda yüzde 0,1 ve yıllık bazda yüzde 3,2 arttı. Endeks, yıllık bazda Nisan 2021'den bu yana en yavaş artışını kaydetti.Piyasa beklentileri çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksinin aylık yüzde 0,2 ve yıllık yüzde 3,3 artması yönündeydi. Fed'in enflasyon göstergesi olan çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksindeki yavaşlama enflasyondaki düşüş eğilimine işaret ediyor, bankanın gelecek yıl Mart ayında faiz oranlarını aşağı çekmeye başlayacağını haber veriyor. ABD’de dayanıklı mal siparişleri Kasım’da %5.4 arttı, Michigan üniversitesi tüketici güven endeksi 69.7’ye çıkarak büyük ilerleme gösterdi. Yeni haftada Noel tatillerinin etkisiyle küresel piyasalarda işlem hacimleri son derece düşecek. veri gündeminde Japonya'da işsizlik oranı, ABD'de Chicago ulusal aktivite endeksi Dallas Fed imalat aktivite endeksi, toptan stoklar, haftalık işsizlik başvuruları, Richmond Fed sanayi endeksi ve Çin'de sanayi karları öne çıkacak.ABD'de yeni PCE enflasyonunun Fed'in önümüzdeki yıl faiz oranlarını düşürmeye başlayacağı ve ilk düşüşün Mart ayında gerçekleşeceği yönündeki beklentilerin güçlenmesinin ardından, euro, beş ayın en güçlü seviyesi olan 1,10 senti aştı. .
ALTIN UÇUŞA GEÇTİ Mİ?
Altın bu yıl, yüksek faiz ortamında beklentilere meydan okuyarak, emtia, tahvil ve çoğu hisse senedi piyasasından daha iyi performans gösterdi. Ekonomik belirsizlikler ve jeopolitik gerilimlerle birlikte ABD merkez bankasının faiz indirim sürecini başlatacak olması altınn yükseleceğinin en net göstergesi. 2053 dolarla haftayı tamamlayan onsun ilk hedefi 2070 dolardaki ilk tarihi zirveyi aşmak. 2024 sonuna kadar ons 2300 doları aşacağına yönelik oldukça güçlü tahminler var. ABD PCE fiyatları Kasım ayında piyasanın aksine beklenmedik bir şekilde %0,1 düştü. tahminleri sabit bir okuma gösterirken, çekirdek fiyatlar %0,2'lik artış tahminlerine kıyasla %0,1 arttı. Ülkenin üçüncü çeyrek GSYH'sine ilişkin önceki revizyonla birlikte bu veriler, Fed'in Mart ayında ilk faiz indirimine ilişkin umutları güçlendirdi. Altın, düşük faiz oranları ortamının külçenin cazibesini artırması nedeniyle ikinci haftada da yükseliş yolunda ilerledi. 24 ayar külçenin gramı resmi kur üzerinden 1932 lira.. Ama Kapalıçarşı’da 1988 – 1999 lira ile yeni zirvesinde.. Fiyatın kademeli olarak önce 2100 ardından 2200 lirayı aşmasını bekliyorum.