Necmettin BATIREL
Resim değişti
ABD'de hisse senetleri Eylül ayının son işlem gününü, hükümetin kapanması ve faiz oranlarının onlarca yılın en yüksek seviyesindeki yüksek seviyelerinde kalmasıyla ekside tamamladı. Avrupa’da endeksler ise Euro bölgesinde TÜFE’nin beklenenden fazla yavaşlamasıyla artıda kapandı. Çin’de eylül ayı imalat endeksi 50.2 ye yükselerek Mart ayından bu yana ilk defa eşik değeri aştı. Dolar kayıplarının bir kısmını geri kazandı, 10 yıllık ABD tahvilleri 4.57’ye çıktı, altın 1848, Brent petrol 92, Bitcoin 26 bin 900 dolarda.
ABD HÜKÜMET KAPANIYOR
ABD Temsilciler Meclisi'ndeki katı Cumhuriyetçiler, liderlerinin hükümeti geçici olarak finanse etmek için önerdiği yasa tasarısını Cuma günü reddetti ve federal kurumların Pazar gününden itibaren kısmen kapatılacağı kesinleşti .Meclis, 232'ye 198 oyla hükümet finansmanını 30 gün uzatacak ve kapanmayı önleyecek bir tedbiri reddetti. Bu yasa tasarısı, Cumhuriyetçilerin öncelikleri olan ve Demokratların kontrolündeki Senato'dan geçme şansı çok az olan harcamaları kısacak ve göçü kısıtlayacaktı.
S&P’DEN TÜRK EKONOMİSİNE ÖVGÜ
Fitch’in ardından S&P, Türkiye’nin kredi notunu "B" olarak teyit ederken, kredi notu görünümünü "negatif"ten "durağan"a çevirdi. Açıklamada yenilenen siyasi belirsizliğin ortadan kalkmasıyla 2026’ya kadar yeni ekibin Türkiye ekonomisini dış borçla finanse edilen tüketimden uzaklaştırarak daha dengeli dış ve mali hesaplara, daha kabul edilebilir enflasyon seviyelerine doğru yeniden dengeleyeceği öngörüldü.Para ve finans sektörü politikalarının etkinliği ve bağımsızlığı artarken, Türkiye’nin ödemeler dengesi pozisyonunun, özellikle de TCMB’nin net rezervlerinin güçlenmesi durumunda görünümün pozitife çekilebileceği ifade edildi. S&P, 2023’te temkinli de olsa faiz artışlarının devamını bekliyor. S&P son olarak Mart ayında Türkiye’nin kredi notunu ‘B’ olarak teyit ederken not görünümünü durağan’dan negatif’e düşürmüştü.
BİST 9 BİN PUANA MI KOŞUYOR?
Borsa istanbul yurtdışından pozitif ayrışmasını sürdürerek haftayı 8334 puana çıkarak tamamladı. İşlem hacmi 146.9 milyar lira oldu. Bankalar 2.94 prim yaptı. Spor sekörü 5.51 primle ilk sırada yeraldı.iletişim 3.94 yükseldi. Haftanın son günü en çok kazandıran hisseler: GLYHO, AKSA, KOZAA, ZOREN, IPEKE, TARKM, REEDR, HATSN, DMRGD olarak sıralandı. En çok kaybettirenler ise TSKB, KCAER, TTRAK, ULKER, ISBTR, MIATK, IHYAY, TETMT, INVEO oldu. Sanayi sektörüne %20 zam kesinleşti. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, bankaların net dönem kârı Ağustos itibariyle 57,2 milyar TL olurken, sektörün Ocak-Ağustos dönemini kapsayan 8 aylık net kârı ise 351 milyar TL'ye ulaştı. Geçen sene ağustos’ta bankalar 44.3, ocak-ağustos döneminde 252.2 milyar lira kar etmişti. Buna göre aylık bazda %29; 8 aylık dönemde %39 kazanç artışı oldu. Çin’in sonbahar festivali dolayısıyla kapalı olacağı ekim ayının ilk haftasında kritik veriler açıklanacak. Yurtiçinde Eylül imalat endeksi ile enflasyon rakamları merakla bekleniyor. Euro bölgesinde eylül imalat endeksi, ağustos ÜFE ile perakende satışlar ve Lagarde’ın açıklamaları izlenecek. ABD’de eylül üretim endeksi, ağustos fabrika siparişleri, ISM imalat dışı endeks, ile özel sektör ve tarım dışı istihdam verileri piyasaları hareketlendirecek. Standard and Poor’s’un not görünümünü durağan yükseltmesi bankacılık sektöründeki yoğunlaşmayı yeni haftada tavana çıkaracak. 8400 puan direnç, 8100 puan destek oldu.
ŞİMŞEK YATIRIMCI TURUNA ÇIKIYOR
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ekim-Aralık döneminde 183,4 milyar liralık iç borç servisine karşılık, 186 milyar liralık iç borçlanmaya gidecek. Bakan Şimşek, 4-5 Ekim’de ilk olarak Londra’da yatırımcı toplantısına katılacak. Citibank ve BofA’nın düzenlediği toplantının ardından Şimşek’in durağı 11-14 Ekim’de IMF ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantıları olacak. Fas’ın Marakeş kentindeki bu toplantıların ardından Şimşek, Fransa’nın başkenti Paris’te 19 Ekim’de bir diğer yatırımcı toplantısında konuşacak. Bakan Şimşek'in bu toplantıların ardından ay sonunda ikinci Körfez turunu gerçekleştirmesi de bekleniyor. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, TBMM'nin 28. Dönem 2. Yasama Yılı'na başlamasının ardından 3 Ekim'de Meclis'te milletvekillerine sunum yapacak. Aynı gün eylül ayında TÜFE’nin 4.88, yıllık bazda 61.70 düzeyinde oluşması bekleniyor. TÜFE, ağustosta aylık bazda yüzde 9,09 artarken, yıllık enflasyon yüzde 47,83'ten yüzde 58,94'e yükselerek yılın zirvesine yerleşmişti. S&P’nin not artırım kararından sonra fon girişiyle birlikte kurlarda gevşeme bekleniyor. Dolar 27.41, Euro 29.05 TL ile kapandı.
AVRUPA’DA ENFLASYON DÜŞTÜ AMA
Euro Bölgesi'nde Tüketici Fiyat Endeksi Eylül'de yıllık bazda yüzde 4,3 artış gösterdi. Veriler yıllık yüzde 4,5 olan beklentilerin altında gerçekleşti.Euro Bölgesi’nde çekirdek enflasyonun bir yılın en düşük seviyesine indiğini gösteren verinin ardından Avrupa Merkez Bankası Yönetim Konseyi Üyesi Francois Villeroy de Galhau, şu anki faiz seviyesinin ‘uygun’ olduğu mesajı verdi. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, temiz enerji dönüşümünü ertelemenin ödemek zorunda kalınacak bedeli daha da artıracağını söyledi. ABD'de kişisel tüketim harcamaları, Ağustos ayında 0.1’e gerileyerek bekletinin altında kaldı. 12 aylık enflasyon, Ağustos ayındaki revize edilen %4,3'lük artışa kıyasla %3,9 arttı. Yıllık enflasyon beklentiler doğrultusunda geriledi. Her ne kadar Federal Rezerv'in tercih ettiği enflasyon göstergesi yılın başındaki yüksek seviyelerinden düşmüş olsa da hâlâ inatla yüksek ve %2 hedefinin üzerinde kalıyor. Bu gelişmeler üzerine Euro dolar paritesi 1.06 sentten 1.0572 sente indi. ABD hükümetinin kapanması dolardaki kayıpların artmasına yolaçabilir. Paritede 1.0550 destek 1.0670 sent direnç oldu. Aşılırsa 1.07 – 1.08 sent aralığına çıkılacak.
ALTIN NİYE SERT DÜŞTÜ?
Altın piyasası 10 yıllık ABD tahvil getirilerinin 4.57’ye çıkmasıyla dolar endeksinin 106 düzeyinin üzerinde tutunmasından olumsuz etkilendi. Ons 1873’den 1848 dolara geriledi. Aralık ayı altın vadeli işlemleri en son, ons başına 1.886,60 dolardan işlem gördü. Piyasada yüksek seyreden enflasyonun Federal Reserve'ü agresif para politikasını beklenenden daha uzun süre sürdürmeye zorlayacağı ve bunun da artan tahvil getirilerini ve daha güçlü ABD dolarını desteklemeye devam edeceği görüşü hakim. Ancak Capital Economics'in ABD'li ekonomist yardımcısı Andrew Hunter, enflasyonun yavaşlamaya devam etmesini beklediğini, bunun da Fed'in sıkılaştırma döngüsünü resmi olarak sona erdirmesine yol açacağını söyledi. "İşgücü piyasasının soğuması ve konut enflasyonundaki keskin düşüş göz önüne alındığında bu aylık hızda dramatik bir yeniden hızlanma yaşanmadığı sürece, çekirdek PCE enflasyonunun Fed'in bu yıl sonu için %3,7'lik projeksiyonunun oldukça altına düşmesini beklemeye devam ediyoruz. Her ne kadar 10 yıllık tahvil getirileri son zamanlardaki en yüksek seviyelerine çıksa da burada tutunması zor görünüyor. Teknik tabloya bakıldığında 1.885 doların kırılmasıyla 1840 dolar desteğine dönüleceği ihtimali arttı. Ancak mevcut zayıflık ve Federal Rezerv'in para politikasının ekonomiyi resesyona sürükleme tehdidi oluşturması nedeniyle uzun vadeli yükseliş görünümünü değiştirmiyor. Gram altın 1635 liraya indi. Bu resmi kur. Uygulanan fiyat bankalarda 1583 – 1712; Kapalıçarşıda 1676 – 1687 TL ABD hükümeti Pazar günü kapanırsa yeni haftada altını yukarda görebiliriz.