Necmettin BATIREL
Yılana sarılmak!
ABD’de tarım dışı istihdamın tahminlerin çok üzerinde artması, FED’in faiz artışlarına devam edeceği beklentisi oluşturdu.
Koskoca Amerika enflasyon denizinden faiz yılanına sarılarak kurtulmaya çalışıyor.
Avrupa ekside, Wall Street karışık kapandı. Dolardaki kazançlar arttı, altın zayıfladı, 10 yıllık ABD tahvilinden çıkış hızlandı, getiriler 2.84’e çıktı. Brent petrol 94 dolarda kaldı.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Temmuz ayında %8.6 ile 14 yılın en sert düşüşünü gösterdi. Temmuz ayındaki düşüş, bitkisel yağ ve tahıl endekslerindeki önemli düşüşlerin öncülüğünde gerçekleşti. Tahıl koridorunun açılması düşüşte büyük rol oynadı.
Ukrayna limanlarından sevkiyata yeşil ışık yakan anlaşma dünya mısır fiyatlarındaki yüzde 10,7'lik düşüşte etkili oldu. Gıda fiyatlarındaki büyük gerileme enflasyon oranlarını aşağı çekecek.
Yeni haftada ABD’de Temmuz enflasyon rakamları, Türkiye ve Euro bölgesinde haziran sanayi üretim rakamları piyasalara damgasını vuracak.
SOÇİ’DE TARİHİ ANLAŞMA
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya devlet başkanı Putin ile Soçi’deki 4 saatlik görüşmesi ile iki ülke arasında yeni dönem başladı. Enerji ve güvenli konularında tam mutabakat sağlandı.
Rusya Başbakan Yardımcısı Novak, "Türkiye ile Rusya'nın doğalgaz ticareti ödemelerinde rubleye geçilmesi konusunda anlaşmaya vardığını ve kademeli şekilde ulusal para birimlerine geçileceğini açıkladı.Türk ve Rus liderlerin iki ülke arasındaki ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarma konusunda verdikleri talimatı anımsatan Novak, hacmi artırmak için gerekli prosedürleri basitleştirmek adına gerekli adımların atıldığını söyledi.
Novak, Rusya ile Türkiye arasında özellikle ulaştırma, sanayi, tarım, turizm ve bilgi teknolojileri alanında iş birliğinin gelişeceğine işaret etti. Novak, Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin de iki lider arasındaki görüşmede ele alındığını, projenin 2023'te faaliyete geçeceğini söyledi. Bu arada Akkuyu inşaatını gerçekleştiren Rosatom Türk ortağı İçtaş’ı işin kalitesini ve zamanlamasını etkileyen çok sayıda ihlal yaptığı gerekçesiyle sözleşmenin feshedilmesine karar verildiğini açıkladı
BİST’TE YENİ HEDEF 3 BİN PUAN
BIST 100 endeksi, rekorlar serisini sürdürüyor. Endeks kar satışlarına rağmen haftayı 2750 puanla tüm zamanların zirvesinde tamamlamayı başardı. İşlem hacmi 49.7 milyar liraya yükseldi.
Bankacılk endeksi 4.09 prim yaptı. En yüksek artış akaryakıt fiyatlarındaki indirim sonrası 4.44 ile ulaştırma sektöründe yaşandı.
Sigorta 2.10, çimentolar 1.71 prim yaptı. Turizm, spor, kimya ve demir çelikte çok sınırlı geri çekilmeler oldu. Emlak Konut TSKB, Yapı Kredi Akbank ve Garanti en yüksek işlem hacmine sahip hisse senetleriydi. en çok kazandıran ilk 5 hisse senedi ise tavan fiyatından işlem gören Obase Bilgisayar Dap Gayrimenkul, Yibitaş Yozgat Can2 Termik ve Yünsa oldu.
ABD'de tarım dışı istihdam temmuzda 528 bin kişi artarak piyasa beklentilerini aşarken, işsizlik oranı yüzde 3,6'dan yüzde 3,5'e geriledi.ABD'de güçlü gelen istihdam verisinin ABD Merkez Bankası'nın agresif faiz artırımlarına devam edeceğine yönelik beklentileri artırması küresel borsalarda satış baskısını arttırdı, ancak BİST pozitif ayrıştı.
Haftaya yurt içinde sanayi üretimi, ödemeler dengesi, yurt dışında ise ABD, Çin ve Almanya'da enflasyon, İngiltere'de büyüme, Euro Bölgesinde sanayi üretiminin öne çıkacağını dile getiren analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 2780 seviyesi direnç, 2600 puan destek konumda. Borsa yüksek enflasyona karşı en sağlam ve en güçlü yatırım aracı hüviyetinde..
FED’İ ŞAHİNLEŞTİ, DOLAR GÜÇLENDİ
ABD'de Temmuz ayında tarım dışı istihdam 250 binlik beklentiyi iki kat aşarak 528 bin arttı. Böylece FED’in Eylül’de daha yüksek faiz artışı yapabileceği ihtimali güçlendi, dolar değer kazandı.
Temmuz ayında ülkede işsizlik ise yüzde 3,5 seviyesine geriledi. Bu veriye ilişkin beklenti yüzde 3,6 olarak belirlenmişti. Aynı dönemde ortalama saatlik kazançlar aylık bazda yüzde 0,5 artarak yüzde 0,3'lük beklentinin üzerinde gerçekleşti. Yıllık olarak ise ortalama saatlik kazançlar da yüzde 5,2'lik yükseliş kaydedildi. Bu veriye ilişkin beklenti yüzde 4,9 olmuştu.
Veriler, resesyonla ilgili artan endişelere rağmen, bir dizi sektörde işgücüne yönelik istikrarlı bir iştah olduğunu gösteriyor. Konaklama ve yemek hizmetleri, sağlık hizmetleri ile profesyonel ve ticari hizmetlerde istihdamın arttığı görüldü. piyasada Fed'den daha şahin bir adım geleceğine ilişkin beklentiler arttı. Swap piyasalarında Fed'in Eylül'de 75 baz puanlık artış yapması olasılığı 50 baz puanlık artış olasılığını geçti.
Parite 1.0180 sentle haftayı tamamladı. 1.0250 direnç, 1.0150 destek konumuna geldi.
TÜRK LİRASI NEDEN GÜÇLENİYOR?
Döviz cephesinde gevşeme başladı. 18.00 lirayı aşan dolar haftayı 17.88 TL ile tamamladı. Euro’ya 18.00 TL ödendi. Kurların gevşemesinde merkez bankasının rezervlerinin artması önemli rol oynadı.
Rusya ile Türkiye arasındaki ticaretin yerel paralarla yapılacak olması ile 26 milyar metreküplük doğalgaz ödemelerinin önemli kısmının ruble ile gerçekleştirilecek olması TL’ye değer kazandırdı. Rekor üstüne rekor tazeleyerek, yurtdışından pozitif ayrışan ve bu süreci yılın üçüncü çeyreğinde de sürdürecek olan Borsa istanbul’da hisse senetlerinin dolar bazında son tırmanışa rağmen hala çok ucuz olması yabancı yatırımcıların iştahını kabartıyor.
Tahıl koridorunun açılması Türkiye’yi büyük itibar kazandırdı. Yurtdışından fon girişinin yeni haftada hızlanarak devam etmesi bekleniyor. Brent petrolün 94 dolara inmesiyle birlikte akaryakıt fiyatlarındaki düşüş TL’nin güçlenmesine büyük rol oynuyor. i Dolar 17.80 desteğini kırarsa 17.70 – 17.50 TL aralığına inecek. Burada tutunamazsa 16.80 TL desteği çalışacak.
ALTINA İSTİHDAM DARBESİ
ABD’de istihdamın tahminlerin çok üzerinde gerçekleşmesi sonrası FED’in faiz artış ihtimalini güçlendirince altın zayıfladı. Geçen hafta, piyasada Fed'in yavaşlayan ekonomi nedeniyle aşırı oranlı faiz artırımlarından erken dönebileceğine dair büyük bir güven vardı.
Altının onsunun 1800 doları aşması bekleniyordu. Ancak, güçlü istihdam raporuyla birlikte resim değişti. Şimdi ABD’de yeni haftada açıklanacak Temmuz ayı TÜFE ve ÜFE rakamları büyük önem kazandı. Haziran’da 9.1’ olan yıllık TüFe’nin Temmuz’da 8.7’ye düşmesi bekleniyor.
Bunun üzerinde bir rakam oluşursa 1774 dolara kapanan ons 1750 dolar desteğini kırabilir. TÜFE, Çarşamba günü açıklanacak. Piyasalar tahvil piyasası satışlarının yoğunlaşabileceği konusunda gergin, bu da faiz getirmeyen altın için asla iyi bir gelişme değil.
Ekonomi ne kadar güçlü görünürse, Fed'in faiz artırımları konusunda o kadar fazla hareket serbestliği olması gerekiyor. Örneğin, işler zorlaşıyor olsaydı, Fed, faiz artırımlarını döndürmeye ve yavaşlatmaya, hatta duraklamaya daha meyilli olurdu. Ancak iyi ekonomik haber doları yükseltiyor. Gram altın TL’deki kazanımların artmasıyla haftayı 1020 lirayla tamamladı. Fiyat yeni haftada 1000 lirayı kırabilir.