Necmettin BATIREL
Yeni dünya düzeni
Delta varyantının dünyanın bir çok ülkesinde vakaları pandeminin rekor düzeylerine tekrar yaklaştırması küresel ekonomik iyileşmenin sekteye uğrayacağı endişelerini arttırıyor. ABD verileri piyasaların ana gündem maddesi olmayı sürdürüyor. Zira FED’in para politikasını değiştirmesi durumunda tüm dengeler değişecek. Cuma günü açıklanan Temmuz ayı tarım dışı istihdam 943 bin artışla 850 binlik beklentiyi aşınca tahvil alım programının erken azaltılacağı ihtimali güçlendi. 10 yıllık tahvillere satış geldi, faizler 1.29’a çıktı. Dolar güçlendi, parite 1.1840’dan 1.1763 sente geriledi, altının onsu 1800’den 1763 dolara düştü. En yüksek prim kripto para Bitcoin’de yaşandı, değeri uzun bir aradan sonra 42 bin 600 dolara yükseldi. Endeksler istihdam verisine sınırlı tepki verdi. Zira asıl belirleyici olacak Temmuz TÜFE ve ÜFE rakamlarını bekliyor. Yurtiçinde hisse senetleri bilanço desteğiyle artıda kaldı, TL zayıfladı.
GÜNLÜK VAKA SAYISI 100 BİNİ AŞTI
ABD’de günlük vaka sayıları tekrar 100 bin psikolojik sınırının üstüne geçerken, ülkede aşı karşıtlarına bazı kısıtlamalar getirilmesi tartışılıyor ve kapalı alanlarda maske kullanımı bazı eyaletlerde tekrar zorunlu hale getirilmeye başlandı. ABD’de işsizlik temmuzda yüzde 5,4’e geriledi. beklenti yüzde 5,7’ye gerilemesiydi. Veri öncesi yüzde 0,20’yi aşan bir yükseliş kaydeden dolar endeksi, beklentilerin üzerinde gelen veri sonrası 92,80’e çıktı haftanın zirvesini gördü. Japonya’da 10 yıllık Hazine tahvili getirisi aralıktan bu yana ilk kez bu hafta sıfırın altına indi. Avrupa’da Almanya’nın 10 yıllık getirisi şubattan bu yana en düşük düzey olan yüzde - 0,51’e geriledi. Almanya’da 30 yıllıklarda da getiri eksiye düştü. riskli yatırım tercih edenler Fransa, İspanya, İtalya ve Yunanistan tahvillerine yönelerek bu ülkelerin gösterge tahvil getirilerini de düşürdü. negatif faizli tahvil hacmi 17 trilyon dolara yaklaşıyor.
BİTCOİN NEDEN 42 BİN 600 DOLARDA?
Paris merkezli Melanion Capital, Avrupa Birliği düzenlemelerine uygun ve Bitcoin fiyatını yakından takip eden bir fon çıkarma hazırlığında. Böylece AB’deki yatırımcılar yüksek oynaklığa sahip kripto varlığa yatırım yapma imkanına sahip olacak. Fon kripto para madenciliği ve blokzincir teknolojisi alanında faaliyet gösteren 30 şirketin hisselerini barındıracak ve Bitcoin fiyatlarıyla yüzde 90 oranında korelasyona sahip olacak. Bunun üzerine Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu Başkanı Gary Gesler'in Bitcoin ETF hakkında yaptığı yorumlar, 5 Ağustos'ta birkaç yeni borsa yatırım fonu başvurusuna zemin hazırladı ve yatırımcılar onay şansının arttığını umuyor. Son olarak piyasada arz sıkışması yaşanıyor. yani mevcut Bitcoin arzının spot piyasasının talebinden geri kalmaya başlaması fiyatı 42 bin 600 dolara ulaştırdı. 44 bin dolar aşılırsa 55 bin dolara kadar yükselişin devam edeceği konuşuluyor.
BİST’TE DÜZELTME HAREKETİ NE ZAMAN?
Borsa İstanbul 1350 - 1450 puan arasına hareket ediyor. Cuma günkü satışa rağmen bankacılık hisseleri önderliğinde yönünü yukarı çevirdi. 27 Temmuz’da 1342 puanı gören Endeks cuma günü 1440 seviyelerini test etti. Borsa İstanbul, 7 işlem gününde yüzde 6.5'e yakın değer kazanırken ilk hedef 1450 puandaki direnç seviyesini geçmek. İşlem hacminde istikrarlı bir artış var. Şu anda yabancı yatırımcı hisse yerine tahvili tercih ediyor. Yeni haftada piyasaların en önemli gündem maddelerinin enflasyonun seyri, COVID-19 virüsünün delta varyantının yeni kapanmalara neden olup olmayacağı ve ABD Merkez Bankası’nın tahvil geri alım programıyla ilgili tavrı geliyor. Merkez Bankası’nın 12 Ağustos’ta yapacağı Para Politikası Kurulu toplantısında alacağı kararlar özellikle banka sektörünü yakından ilgilendiriyor.. Genel beklenti yüzde 19 seviyesinde bulunan politika faizinde bir değişikliğe gitmeyeceği yönünde. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hafta içi faiz ve enflasyonla ilgili yaptığı açıklamalar, ‘Acaba sürpriz olur mu?’ beklentisini güçlendirdi. Ki baz etkisi sebebiyle Ağustos’ta 15.40’a düşecek olan yıllık TÜFE karşısında faizde indirim kararı alınabilir. Bu durumda ilk etapta kurlardaki artış karşısında endeks yönünü aşağı çevirir, ancak perakende ve demir çelik sektöründe yüksek kazanç dolayısıyla büyük yoğunlaşma var. Şişecam, Yapı Kredi Bankası, Garanti Bankası, Tüpraş, Kardemir D, Turkcell, Koç Holding, Ford Otosan model portföylerinde yer bulan hisseler. primli hisselerde gelecek habere dayalı kâr satışları görülebilir, ancak bunlar kalıcı olmaz. Özetle Pazartesi ve Salı alım, Çarşamba sabah bölümünde satış emri vermek gerekiyor.
MERKEZ BANKASI’NDAN TARİHİ KARAR
Merkez Bankası’nın Ağustos ayı birinci Piyasa Katılımcılar Anketi'ne göre yılsonu TÜFE beklentisi 15.64’ten 16.30’a çıktı. 12 ay sonrası için TÜFE 12.62’den 12.48’e düştü. Yılsonu dolar beklentisi 8.99’dan 8.94’e geriledi. 2021 büyüme beklentisi ise %5.8’den %6’ya çıktı. Yılsonu TÜFE hedefi şu andaki politika faizinden 270 baz puan aşağıda. Faiz indirimine gidilmesi için yol açık. Bu durumda tahvil getirileri azalacağı için piyasa rahatsız. İşte bu kararı önlemek için kurları yükseltiyorlar. Doların uluslararası borsalardaki değer kazanımı yukarı hareketi kolaylaştırıyor. 2020 Ağustos’ta yıllık TÜFE 11.77, Eylül’de 11.75, Ekim’de 11.89, Kasım’da 14.03. Ağustos enflasyonu %19 aşsa dahi baz etkisi sebebiyle yıllık TÜFE 15.40 olarak gerçekleşecek. Şimdi en önemli soru şu: 12 Ağustos’taki para politikası kurulu toplantısında faizler aşağı çekilecek mi? 100 baz puan düşürülürse kimse şaşırmasın.. Kurlar nereye giderse gitsin,Yabancı yatırımcı geleceği gördü geçen hafta 301 milyon dolarlık tahvil aldı.Merkez Bankasının kasası doluyor.. Toplam rezervler 1 haftada 1 milyar 281 milyon dolar artarak 105 milyar 721 milyar dolara çıktı.. 23 Ağustos’ta IMF’den pandemi yardımı dolayısıyla 6.4 milyar dolar gelecek. iki hafta boyunca rezervlerdeki yükseliş devam ederse -ki öyle görünüyor-. Ağustos sonunda 115 milyar dolarımız olacak.. Dolar 8.80 TL’yi görebilir kısa bir süre için.. Yüksek kurun maliyetlere yansıması için uzun zaman yukarda kalması gerekiyor, ki merkez bankasının güçlü rezervi karşısında bunu sağlaması zor. Kamu bankaları aracılığıyla döviz satışına geçilip tansiyon düşürülür. Dolar 8.63 TL ile kapandı. Euro 10.15 TL’ oldu.. Teknik analize göre kurda 8.50 destek, 8.74 direnç haline geldi. Kurların yeni haftada yüksek seyredeceğini şimdiden söyleyebilirm
İSTİHDAM ARTTI ALTIN ÇAKILDI
Ons altındaki düşüşün hızlanmasındaki en önemli etken Fed’in para politikasında kriter olarak gördüğü istihdamdaki artış oldu. Veri öncesi 1800 dolarda seyreden ons 1765 dolara çekildi. FED Başkan yardımcısı Clarida çıkıp Merkez Bankasının varlık alımlarını azaltma sürecine doğru ilerlediğini söylemesi doları güçlendirdi, Dallas FED Başkanı Kaplan da tahvil alımlarının yakın zamanda 10 milyar dolar azaltılmasını istedi. Bu gelişmeler altını frenlemişti. Bunun üzerine istihdamdaki büyük artış gelince ons resmen çakıldı. Altının etkileyecek en önemli gelişme yeni haftada ABD’de Temmuz TÜFE rakamları olacak. Çarşamba günü açıklanacak verinin yıllık 5.3 artması bekleniyor. ÜFE’nin ise 7.4’e tırmanacağı öngörülüyor. Bu rakamlar gerçekleşirse ve tahvilden çıkış hızlanırsa altın 1740 dolara düşer. Ancak tahvile alım gelirse altın yeniden 1800 doları aşar. 489 liradan işlem gören külçe altının gramı, yeni haftada 485 – 495 lira aralığında hareket edecek görünüyor. Dünya Altın Konseyine göre Ağustos ayında altın tahminlerin üzerinde yükselişe geçecek.