Necmettin BATIREL
Suni nefes!
Küresel borsalar ABD enflasyonunun gerileme potasına girmesiyle rahat nefes aldı, FED ve Avrupa merkez bankalarının faiz artışlarında agresif tutum izlemeyecekleri beklentisi endekslerin artıda kapanmasını sağladı. Enflasyonun zirvesine odaklanan bir piyasa görüyoruz ve bu nedenle hacim oldukça hafif olmasına rağmen ralli devam etti. Amerika’da Temmuz ayında hem ithalat hem de ihracat düşerken, Michigan Üniversitesi tüketici güven anketi son 3 ayın zirvesine çıktı. Bununla birlikte, San Francisco Fed Bankası Başkanı Mary Daly de dahil olmak üzere bazı Fed bölge başkanları, güvercin tutum içinde olmadıklarını, sıkılaştırma planını değiştirmek için enflasyondaki düşüşün kalıcı olduğunu görmek için daha fazla kanıta ihtiyaçları olduğunu söyledi. ABD Temsilciler Meclisi, enflasyonun düşürülmesine yönelik kapsamlı sağlık, iklim ve vergi düzenlemelerini içeren yasa tasarısını onayladı. Dolar kayıplarından kurtuldu, ancak altın yüksek kaldı. Brent petrol 97, Bitcoin 24 bin dolardan işlem gördü. 10 yıllık tahvil getirileri 2.84’e çıktı. Yeni haftada piyasaları kritik veriler bekliyor.
TEDARİK ZİNCİRİ ENFLASYONU DÜŞÜRECEK
Uluslararası kredi kuruluşu Fitch, tedarik zincirindeki gelişmenin enflasyonu düşüreceği konusunda iyimser olduğunu açıkladı. navlun fiyatlarının Eylül 2021'den bu yana bazı rotalarda yüzde 70'e kadar düştüğü belirtilerek, kargo taşımacılığının ise 122 gün yerine 90 gün sürdüğü bildirildi. ABD limanlarındaki tıkanıklığın da Kasım 2021'den bu yana yüzde 80'e yakın gerilediğine dikkat çekilen açıklamada, son imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi verilerinin sipariş yığılmalarının daha hızlı temizlendiğini ve tedarikçi teslimat sürelerinin hızla düştüğünü gösterdiği belirtildi. Tahıl koridorunun açılmasıyla gıda krizi ortadan kalktı. Ancak Fitch’e göre Avrupa'daki enerji sıkıntısı endüstriyel tedarik zincirlerini etkileyebilir. Almanya yeni enerji önlemleri aldı. Buna göre doğalgaz tasarrufu için kömür santralleri yeniden faaliyete geçecek. Elektrik üretimi için daha fazla yenilenebilir enerji kullanılacak. Düzenli olarak kullanılmayan büyük salonlar, koridorlar, teknik odaları gibi alanlar ısıtılmayacak.Gazla ısıtma sistemi olan evlerin sahipleri ısı kontrolü yaptırmakla mükellef olacak. Evlerdeki havuzların gazla ısıtılması yasaklanacak.
MOODY’S NİYE NOTUMUZU DÜŞÜRDÜ?
Sanayi üretimi %8.5 ile tahminlerin üzerinde geldiği için ikinci çeyrekte yıllık %7.3 büyümesi kesinleşen Türkiye’nin kredi notu düşürüldü. Uluslarararası reyting kuruluşu Moody's, Türkiye'nin kredi notunu "B2"den "B3"e düşürdüğünü, not görünümünü ise negatiften durağana çevirdiğini duyurdu. Moody’s, Türkiye'nin ödemeler dengesi üzerinde artan baskıları ve döviz rezervlerinin daha da düşme riskini, kredi notunun düşürülmesine neden olarak gösterdi. Merkez Bankasının rezervlerinin bir haftada 7.4 milyar dolar arttığı ve fon girişinin yoğunlaştığı dönemde not indirimi için gösterilen bu gerekçenin hiçbir tutar tarafı yok. Şuraya bakar mısınız hem not indiriyor, hem de görünümü negatiften durağana çeviriyor. Kuruluş, Türkiye'nin cari işlemler açığının bu yıl gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 6'sına yakın olacağını ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden önce beklenenden üç kat daha fazla olacağını tahmin ediyor. Alınan karar tamamen siyasi. Türkiye’nin Rusya ile ticari yakınlaşmasının sağlayacağı avantaj ABD’yi çok rahatsız etti, kredi kuruluşunu harekete geçirdi. Bu not indirimi piyasada dikkate alınmayacaktır
BİST’TE ULAŞTIRMA COŞKUSU
Borsa İstanbul haftanın son işlem gününde kar satışlarıyla 2840 puana geriledi. Ancak tepki alımıyla günü 2864 puanla tamamladı. Haftalık artış 114 puanla %4 olarak gerçekleşti. 5 ağustos kapanışı 2750 puan olmuştu. İşlem hacmi 50.2 milyar lirayla rekor düzeyde gerçekleşti. Bankalar 1.54 geriledi. İletişim 1.73 düştü. Spor sektörü 3.19 prim yaptı. en çok yükseliş yaşayan hisselerin başında Teknosa, Polisan Cosmos Yatırım Holding Turcas Petrol ve Barem Ambalaj sanayi oldu. Akenerji Pamel Tek-Art İnşaat Kervansaray ve Yeşil Yapı Endüstrisi en çok düşen hisseler arasındaydı. Bu hafta, banka ve ulaştırma hisseleri öncülüğünde BIST 100 endeksinin küresel piyasalardan pozitif ayrıştığı görülürken, bankacılık endeksi bu hafta yüzde 3,8, ulaştırma endeksi de yüzde 6,1 değer kazandı. Böylelikle, BIST 100 endeksi, yükselişini üst üste 4'üncü haftaya taşıdı. ABD Merkez Bankası beklentilerin altında gelen enflasyon verilerine karşın 75 baz puanlık faiz artışına kapıyı açık bırakan açıklamaları küresel borsaları olumlu etkileyen gelişmeydi. Açıklanan şirket finansal sonuçları nedeniyle sektör ve hisse bazlı ayrışmaları devam ediyor. 2900 puan direnç, 2820 puan ana destek konumuna geldi. Gelecek hafta yurtiçinde Merkez Bankasının faiz kararı var. Çin ve ABD’de Temmuz ayı sanayi üretimi FED tutanakları, Euro bölgesinde ikinci çeyrek GSYHİ, ABD’de perakende satışlar, Avrupa’da Temmuz TÜFE piyasaları etkileyecek veriler olacak.
DOLAR KAYIPLARINI GERİ ALACAK MI?
ABD'de Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi Ağustos’ta 55.1’e yükselerek 3 ayın zirvesine çıktı. HSBC bank Avrupa Merkez Bankası'nın resesyon nedeniyle faiz artırımlarına bu yıl son vereceğini açıkladı. Bankaya göre Avrupa Merkez Bankası resesyon ihtimali ve fiyat baskıları nedeniyle faizden vazgeçecek. Rusya'dan doğalgaz sevkiyatının kesilmesi enerji maliyetlerini ve enflasyonu önceki tahminlerin üzerinde arttıracak. Ekim ayında enflasyonun yüzde 10 ile zirve yapmasını bekleniyor.. Hanehalkı gelirlerindeki azalma resesyonu da muhtemelen kaçınılmaz hale getirecek.. 2023'te faiz artışı beklenmiyor. güvenli liman talebindeki azalma ve riskli varlıklara olan talebin artmasıyla uluslararası piyasalarda gerileyen dolar, artan siyasi ve ekonomik risklerle yeniden yükselişe geçebilir. ABD Merkez Bankası'nın daha fazla sıkılaşacağı beklentisi ve Avrupa'daki zayıf görünüm de bu beklentiyi destekler nitelikte. Doların bazı gelişmiş ve gelişen paralar karşısındaki seyrini izleyen dolar endeksi 14 Temmuz'daki zirve seviyesinden yaklaşık yüzde 3,5 düştü. 105.70 düzeyine geriledi. ABD'de açıklanan ve tahminlerden düşük gelen enflasyon verisi dolardaki düşüşü hızlandırdı. Ancak bazı gözlemciler, dolarda düşüşün devam edeceği konusunda şüpheli. Resesyon endişelerinin bittiğine ikna olunmuş değil. Gelecek 3 ayda bu endişeleri yeniden gündeme getirecek bazı şoklar görebiliriz, bu durumda dolar endeksinde yeni zirve de test edilebilir. Yeni haftada ABD’de Temmuz sanayi üretimi, Avrupa’da ikinci çeyrek büyüme verileri doların yönünü belirleyecek. 1.0260 sentle kapanan paritede 1.0350 direnç, 1.0150 ana destek oldu.
REZERVLER 100 MİLYAR DOLAR ARTAR MI?
Rusya Merkez Bankası ülkenin varlık fonu Türk para birimine yatırım yapacağını açıkladı. Rusya Maliye Bakanlığı petrol fazlası ve doğalgaz gelirlerini varlık fonuna yönlendiren bir bütçe kuralı üzerinde yeniden çalışmalara başladı. Bu kapsamda Varlık Fonu'nun Çin, Hindistan ve Türkiye gibi bazı dost ülkelerin para birimlerine yatırım yapması değerlendiriliyor. Rusya daha önce varlık fonu için dolar ve euro yatırımı yapıyordu. Türkiye'ye Rusya ve Ukrayna'dan para geldi, son 15 günde rezervlerdeki artışın 6-7 milyar doları buldu iktidarın seçime kadar kuru dengede tutmak için 100 milyar dolara ihtiyacı var..Türkiye'ye Rusya'dan 15 milyar dolar, Suudi Arabistan'dan 20 milyar dolar geldiğine ilişkin iddialar gündemdeki yerini koruyor. Ama henüz kurlar üzerinde bu haberlerin etkisi görülmedi. Seçime 10 ay var. Her ay dövize müdahale ve döviz istikrarı için 10 milyar dolar kaynak gerekiyor. Bu da toplam 100 milyar dolar yapar. Ama 60-70 milyar dolar da olsa seçime kadar kazasız belasız gidilebilir. Bu da AK Parti için seçimde büyük bir avantaj sağlar. Bütün ümitler Eylül ayında İsviçre hükümetinin kendi ülkesindeki bankalarda Türklere ait hesapları açıklamasında. Bunun öncesinde büyük bir fon akışının başlayacağı belirtiliyor. Dolar haftayı 17.92, Euro 18.29 TL ile tamamladı. Kurda gevşemenin başladığının netlik kazanması için 17.50’nin kırılması gerekiyor.
ALTIN SONUNDA MURADINA ERDİ
ABD enflasyonu düştü, faiz artışı zayıfladı söylentileri arasında altının onsu sonunda 1801 doları aştı. Ancak Wall Street, önümüzdeki hafta altının yönü konusunda bölünmüş durumda. Bu haftaki makro verilerin ana mesajı enflasyondaki yavaşlama oldu. Yine de, Federal Rezerv üyeleri, sıkı para politikasının değişmeyeceği mesajı verdi. ABD’de Temmuz TÜFE %8.5, ÜFE %9.8 ile tahminlerin gerisinde kaldı. enflasyonun soğuma belirtilerine rağmen, Fed sıkılaştırma yolunda kararlılığını koruyor. Minneapolis Federal Rezerv Bankası Başkanı Neel Kashkari ABD merkez bankasının enflasyon üzerinde "zafer ilan etmekten çok çok uzakta" olduğunu söyledi.Kashkari, oranları yıl sonuna kadar %3,9'a ve 2023'ün sonuna kadar %4,4'e yükseltme gereğini "değişen hiçbir şey görmedim" diye ekledi. Fed'in fon oranı şu anda %2,25-%2,5 aralığında. San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de enflasyona karşı "zafer kazanıldığını söylemek için çok erken dedi.. Altın haftayı 1801 dolarla tamamladı. Yeni haftada Avrupa’da büyüme ve TÜFE, ABD’de sanayi üretimi, kapasite kullanımı ve perakende satışlar tahminlerden daha iyi gelirse ons 1815 doları direncini aşıp 1835 seviyesini hedefler. 1035 lirayla kapanan gram altın TL’de ciddi değer kazanımı olmadığı sürece 1050 liralık zirvesini test edebilir.