Necmettin BATIREL
Suni gündem!
New York borsası haftayı ralli yaparak tamamladı. Dow Jones 25.335; Nasda 7560; S&P500 2786 puana tırmandı. Avrupa çelik vergisinden rahatsız endeksler yatay kapandı. Wall Street'teki iyileşmeye 3 gelişme yol açtı. ABD'de tarım dışı istihdam şubat'ta beklenenden hızlı arttı. Amerika ile Kuzey Kore arasında sürpriz görüşmenin Mayıs ayında yapılacağı açıklandı. Trump'ın çelikteki gümrük vergilerini arttırdı, ancak Meksika ve Kanada'yı muaf tuttu. Diğer ülkelerle de yapılacak görüşmelerde kararın esnetileceği vurgulandı. Dolar kayıplarını korumakta zorlandı. Altındaki gevşeme sınırlandı.
Önemli bir hatırlatma: ABD'de 11 Mart Pazar günü yerel saatle 02.00'de saatler 1 saat ileri alınacak. Böylece, Türkiye ile ABD arasındaki saat farkı 1 saat az olacak.
ÇELİK VERGİSİ TEK AYAKLI - ABD Başkanı Donald Trump'ın Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile buluşma davetini kabul ettiğini duyurması, nükleer silaha sahip diktatörlüğe bağlı jeopolitik endişelerin azalmasına yardımcı oldu. ABD-Kuzey Kore zirvesine ilişkin haberler, Çin'in ABD'nin gümrük vergilerini artırmasına karşılık "güçlü" tedbirler alacağına ilişkin uyarıyı gölgeledi. Trump, çelik ve alüminyum ithalatına kota kararını uygulamaya koydu. Buna göre ABD'ye girecek Çelik yüzde 25, alüminyum ise yüzde 10 oranında vergilendirilecek. Bu karara uymayanlara ağır cezai yaptırımlar uygulanırken Kanada ve Meksika NAFTA anlaşmasına dayandırılarak uygulamadan muaf olacağı açıklandı. Bunun üzerine Avustralya, AB, Japonya, Çin ve Güney Kore, özellikle çelik tarifeleri için muafiyet istediklerini dile getiren açıklamalarda bulundular. Almanya Başbakanı Angela Merkel, ABD'nin çelik ve alüminyum ithalatına ek vergiler getirmesinin herkes için zararlı olacağını söyledi.
İSTİHDAM ARTIYOR, ÜCRETLER DÜŞÜYOR - ABD'de tarım dışı istihdam Şubat'ta 313 bin artarak beklentiyi aşarken ortalama saatlik ücretler aylık %0.3'ten %0.1'e, yıllık %2.8'den %2.6'ya geriledi. Tarım-dışı istihdam verisi oldukça güçlü gelse de, aylık ücret enflasyonu beklentilerin altında. %0.2 gelmesi beklenen aylık enflasyon %0.1 olarak açıklandı. Yıllık ücret enflasyonu ise %2.8'den %2.6'ya geriledi. Güçlü tarım-dışı istihdam verisi ücret enflasyonunun önümüzdeki aylarda artabileceği kaygılarıyla doları ve ABD 10-yıllık tahvil faizlerinde yükselişi güçlendirecek türden. Fakat ücret enflasyonunun beklentilerden zayıf gelmesi ise bu varlıklarda tersi etki yapacak cinsten. Salı günü ABD'de açıklanacak şubat reel kazanç rakamları daha net fikir verecek. Eksi 0.3 beklenen Ocak'ta 0.8 olmuş, bu durumda dolardaki kayıplar sertleşmişti.
TAHVİL TALEBİNDE AZALMA YOK - Yabancı merkez bankalarının hazine tahvillerine yönelik iştahının azaldığına dair bir işaret yok. Bilakis tam aksi bir durum söz konusu. Yabancı merkez bankaları tarafından New York Fed'de tutulan tahvil ve bono miktarı, 7 Mart itibariyle rekor seyiye ulaşarak 3.1 trilyon dolar oldu. Söz konusu veri, alıcıların kim olduğuna dair bir bilgi verilmiyor tabii. Uluslar arası yatırım bankalası Morgan Stanley stratejistlerinin geçtiğimiz ay kaleme aldığı nota göre dolar/yuan paritesindeki dalgalanmalar göz önünde bulundurulduğunda, bu yılki artış büyük bir ihtimalle kısmen Çin'den gelen talebe bağlı.
BİST'TE TALEP SICAKLIĞINI KORUYOR - Borsa İstanbul haftayı 116 bin 915 puanla tamamladı. toplam işlem hacminin 4,8 milyar lira düzeyinde gerçekleşmesi yatırımcıların büyük kısmının pozisyonlarını bozmadığını gösteriyor. Avrupa Borsalarındaki düşüşe karşı alış ağırlıklı bir seyir izleyen endeks 117 bin 240 seviyesini gördükten sonra, 117.000 de dengelendi. teknik açıdan BIST 100 endeksinde 116 bin500 ve 116 bin seviyelerinin destek, 117 bin 700 ve 118 bin 500 seviyeleri direnç konumuna geldi. Bu hafta kritik ve önem derecesi yüksek veriler açıklanacak. Önce Türkiye'den başlayalım. Pazartesi günü ocak ayı dış ticaret açığı, beklenti 6.9 milyar dolar.. Perşembe günü Aralık işsizlik rakamları (son: %10.3); Şubat bütçe dengesi ve merkez bankası beklenti anketi var. Cuma günü ocak sanayi üretimi belli olacak (Aralık'ta yıllık %8.7 olmuştu) Euro bölgesinde ZEW beklenti endeksi, ocak sanayi üretimi (beklenti yıllık %4.7); ve Şubat TÜFE (% 0.2 / %1.2) izlenecek. ABD'de Şubat TÜFE (0.2 – 2.2) ile ÜFE (0.2 – 2.9); Şubat reel kazançlar (-0.3); şubat perakende satışlar (0.3); şubat sanayi üretimi (0.3); kapasite kullanım oranı (%77.6), Michigan Üniversitesi Tüketici Güven endeksi piyasalara yön verecek.
"İKİZ AÇIK DOLARI ZAYIFLATACAK" - Morgan Stanley stratejistlerine göre, risk iştahının sağlam kurumsal karlara ve küresel ticarete ilişkin söylemlerin ılımlılaşmasına bağlı olarak yükselmesi muhtemel. Bu gelişme dolar cinsinden fon akışlarını canlandıracak ama doları zayıflatacak. Stratejistler, ABD'deki ikiz açığın ülkedeki üretkenlik büyümesinin belirgin şekilde güçlenmemesi durumunda doları aşağı çekeceği yönünde görüş bildirdi. "Doların ralli yapması için daha dik bir tahvil getiri eğrisi veya risk iştahında "keskin" bir düşüş gerekiyor" diyorlar. Almanya'dan gelen verilere baktığımızda Sanayi Üretimi beklentilerden kötü gerçekleşirken Ticaret Dengesi beklenti üstünde 21 Milyar 300 Milyon açık verdi. ABD tarafında ise Başkan Donald Trump, dün gece gümrük vergisi kararnamesini imzalarken uygulamanın 15 gün içerisinde yürürlüğe gireceğini belirtmesi üzerine konu tekrardan gündemde üst sıralarda yer aldı. ABD istihdam verilerine bakacak olursak Tarım Dışı İstihdam 313 Bin ile 2015 Ocak ayı verisi sonrası gelen iyi veri olarak kayıtlara geçerken Ortalama Saatlik Kazançları ve İşsizlik Oranı verileri piyasada beklenen rakamlardan kötü gerçekleşti.
Dolar endeksi 90 seviyesi üzerinde kalmaya devam ediyor. ABD 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 2.89 seviyesinde... euro dolar paritesi 1.23 sentle 50 günlük ortalamasının altında. Teknik açıdan parite 1.2320 senti aşarsa 1.2350 – 1.2390 sent dirençleri hedef olacak. Aşamazsa 1.2270 sent desteğine çekilecek. Bu hafta ABD'de açıklanacak enflasyon ve sanayi üretimi rakamları parite üzerinde belirleyici olacak.
TL NEGATİF AYRIŞMASINI SÜRDÜRECEK Mİ? - Türk Lirası Moody's'in not indiriminden sınırlı ölçüde olumsuz etkilendi. ABD'de ücret artışlarının tahminlerin gerisinde kalmasının ardından dolar gelişen ülke para birimleri karşısında değer kaybetti. 11.80 Güney Afrika randına inen dolar 3.80 TL ile kapandı. Euro 4.68 TL'den işlem gördü. Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Başdanışmanlarından Cemil Ertem yapılması düşünülen faiz reformu ile ilgili çalışmaların devam ettiğini ve bankalardan fedakârlık beklediklerini söylerken, Moody's 'in Türkiye'nin kredi notunu düşürmesini eleştirdi. Karahan da not düşüşüne neden olacak ciddi bir sebep olmadığına atıfta bulunurken, Trump'ın alüminyum ve çelik için ek gümrük vergisi kararına karşı tedbirlerin alınacağını da söyledi. Döviz sepeti 4.26 TL'de.. Ama 5 yıllık risk primi CDS'ler 170'ten 167 düzeyine inmiş durumda. Türkiye'ye olan güven artıyor. Yerli yatırımcılar dövizde satıcı konumunda. Dolar 3.83 TL seviyesinde kapanış gerçekleştiremezse 3.78 – 3.79 TL aralığına dönecek. Bu seviye taban olarak görülüyor.
PETROL KUYU SAYISI AZALDI - Petrol sahası hizmet şirketlerinden Baker Hughes'un yayımladığı haftalık verilere göre, 3-9 Mart döneminde ABD'de 4 petrol sondaj kulesi hizmet dışı kalırken, geçen hafta 800 olan ABD'nin toplam petrol sondaj kulesi sayısı bu hafta 796'ya geriledi. ABD Enerji Enformasyon İdaresinin (EIA) çarşamba günü açıklanan verilerine göre, ülkenin ham petrol üretimi 24 Şubat-2 Mart tarihlerinde, bir önceki haftaya göre, günlük ortalama 86 bin varil artışla 10,37 milyon varile ulaştı. EIA'nın mart ayı "Kısa Dönem Enerji Görünümü Raporu"na göre, ABD'nin günlük ham petrol üretiminin bu yıl 10,7 milyon varile yükselmesi tahmin edilirken, gelecek sene de 11,3 milyon varile ulaşarak dünyanın en büyük ham petrol üreticisi Rusya'yı geçmesi öngörülüyor.
KUZEY KORE ZAMAN KAZANMAK İSTİYOR - Başkan Trump'ın çelik ve alüminyuma ek vergi getirmesi, Cumhuriyetçi senatörlerin de tepkisini çekti. Cumhuriyetçi Senatör Jeff Flake, Başkan Trump'ın gümrük tarifeleri kararını etkisiz bırakacak bir yasa tasarısını Senato'ya sunacağını duyurdu. Bunun dışında ayrıca Trump'ın, Kuzey Kore Lideri Kim Jong ile görüşmeyi kabul ettiği açıklandı. Güney Kore Ulusal Güvenlik Danışmanı Chung, yürütülen temaslarda Kim'in bundan sonra nükleer ve diğer füze denemeleri yapmaya ARA VERMEYİ önerdiğini söyledi. ABD Dışişleri Bakanı da görüşme kararının bizzat Trump tarafından verildiğini belirtirken Rusya Dışişleri Bakanı ise bu görüşme kararının doğru yöne atılmış bir adım olarak nitelendirdi. Ama siyasi gözlemcilere göre Kuzey Kore, nükleer çalışmalarının engellenmesini önlemek amacıyla politika değişikliğine gitti. Dolar endeksi 90 düzeyinde kaldı. 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler 2.91'den 2.87'ye geriledi. Altın 1323 dolarla kapandı. Bu hafta hem Euro bölgesinde hem de ABD'de enflasyon rakamları ile sanayi üretimi ve perakende satışlar altın üzerinde önemli etki meydana getirebilir. 1315 dolarda güçlü bir destek var. 1330 dolar ara direnç konumunda. ABD'deki ücret artışlarının zayıflaması faiz artış ihtimalini 3'te tuttu, bu gelişme altını olumlu etkiledi. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı, bu hafta 161 – 164 TL aralığında hareket edecek görünüyor.