Necmettin BATIREL
Korku dağları sardı!
Küresel büyüme endişelerinin zirveye çıkması Wall Street'in haftayı sert satışlarla kapamasına yol açtı. Dow jones sanayi endeksi %2, teknoloji endeksi Nasdaq %2.2 değer kaybetti. Avrupa ve Çin'den gelen zayıf rakamlar satışların yoğunlaşmasında önemli rol oynadı. Merkezi ABD'de bulunan dünyanın en büyük kozmetik, hijyenik, tıbbi malzeme ve ilaç üreten firması Johnson and Johnson'un %10'luk düşük büyüme hızı yaşacağı açıklandı. Büyüme korkuları emtia fiyatlarını da aşağı çekti. Petrol 60, platin 785, bakırın tonu 2752, gümüş 14.53, dolara düştü.
KÜRESEL BÜYÜME YAVAŞLIYOR - Çinde perakende satışların yıllık %8.1'e gerilemesi ile sanayi üretiminin %5.4 ile son 15 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşmesi ve Japonya Merkez Bankasının raporunda şirketlerin önümüzdeki 3 ay içinde daha da kötüleşmesini beklendiğini açıklaması moralleri bozdu. Avrupa da bir yavaşlama ile karşı karşıya. dünyaca ünlü araştırma kurumu IHS markit'e göre, Avro Bölgesi'ndeki imalat endeksi 4 yılın en düşük seviyesine indi. Fransa'yı sallayan protestoların büyüme hızını aşağı çekeceği belirtiliyor. ABD özel sektör istihdamı mayıs 2017'den bu yana en zayıf artışını gösterdi. Dünyanın en büyük tahvil fonu PİMCO'ya, önümüzdeki 12 ayda ABD ekonomisindeki durgunluk ihtimali %30 arttı.
FİTCH NOTUMUZU TEYİD ETTİ - Uluslararası kredi kuruluşu Fitch, Türkiye'nin kredi notunu "BB" ve not görünümünü "negatif" olarak teyit etti. yapılan açıklamada, "Negatif Görünüm, jeopolitik risklerin ve küresel koşulların oluşturduğu çok yönlü riskleri yansıtmaktadır.. Türk Lirası'nın değerinde önceki aylarda yaşanan kayıpların üstesinden gelmeye çalışılıyor, ama büyümedeki yavaşlama uzun süredir korunan mali disiplini zorlaştıracak. Fitch, en son 13 Temmuz 2018'de Türkiye'nin kredi notunu BB+'dan BB'ye düşürmüştü. 27 Ocak 2017'de Türkiye'nin 'BBB-' olan notunu 'BB+'ya düşürmüş, 'Negatif' olan görünümünü ise 'Durağan' olarak değiştirmişti. 3 kredi kuruluşundan Moody's ve Fitch Türkiye'yi yatırım yapılabilir ülke notu açısından iki kademe altta tutuyor. Standard and Poor's ise 3 kademe aşağıda.. Piyasada bu durumda 3 kredi kuruluşunun da notlarının aynı seviyeye gelmesi açısından S&P'den muhtemel bir not artışı gelebilir, beklentisi hakim.
HAZİNE'DEN 2 BÜYÜK HAMLE - Hazine ve Maliye Bakanlığı pazartesi günü iki önemli kararı hayata geçiriyor. , finansman araçlarının çeşitlendirilmesi, yatırımcı tabanının genişletilmesi ve yastık altında bulunan servetin ekonomiye kazandırılması amacıyla 17 Aralık 2018 tarihinden itibaren, Türkiye genelinde etaplar halinde Altın Tahvili ve Altına Dayalı Kira Sertifikası talep toplama işlemleri ve ihracı gerçekleştirilecek.. Ayrıca talep toplama yöntemiyle avro ve dolar cinsinden devlet tahvili satılacak. Döviz tahvilleri 1 yıl vadeli veya 6 ayda bir kupon ödemeli olarak ihraç edilecek. Avro cinsi devlet tahvilinin 6 aylık kupon oranı yüzde 1,25, yıllık getiri oranı yüzde 2,50 olarak belirlenirken, dolar cinsi devlet tahvilinin 6 aylık kupon oranı yüzde 2, yıllık getiri oranı ise yüzde 4 olacak. Asgari talep tutarı 10 bin avro/dolar olacak. Ziraat bankası da sektör firmalarıyla yaptığı anlaşma sonunda konut kredi faizlerini 0.98'e indirdi. Toplamda 1.78 olan kredinin 0.80 lik kısmını inşaat şirketleri ödeyecek. 0.98'i bankaya yatacak.
BİST POZİTİF AYRIŞACAK MI? - Borsa İstanbul haftayı 0.94 değer kaybıyla 90 bin 529 puana inerek tamamladı. Yurtdışındaki satış havasıyla 89 bin 300 desteğine çekilen endeks, tepki alımlarıyla toparladı. Risk iştahının azalmasına bağlı olarak Doların dünya para birimleri karşısında değer kazanması olumsuz algılandı. Bankacılık endeksi 0.47 ile sınırlı kayıp yaşadı. Bu haftanın ekonomik gündemi yine önemli veriler piyasaları hareketlendirecek. Türkiye'de pazartesi günü ekim sanayi üretimi yıllık (beklenti -0.4); eylül işsizlik rakam (ağustos 11.1) kasım bütçe dengesi, merkez bankası para politikası özeti var. Cuma günü aralık ayı tüketici güven endeksi izlenecek. Euro bölgesinde kasım TÜFE (-0.2 / 2.0); Almanya'da kasım ÜFE (-0.1 / 3.2) İngiltere kasım TÜFE (-3.0 / 2.3) ile merkez bankası faiz kararı (0.75.. faizde artış bekleniyor); Japonya merkez bankası da faiz kararını Perşembe günü açıklayacak (-0.10); ABD'de konut verileri, FED faiz kararı (Çarşamba akşamı 22.00'de); Cuma günü kasım ayı dayanıklı mal siparişleri ve üçüncü çeyrek büyüme (%3.5); açıklanacak. Teknik açıdan 89 bin 500 ve 87 bin 700 seviyeleri destek, 92 bin 500 ara direnç konumuna geldi.
EURO'YA "İMALAT" DARBESİ - Almanya Merkez Bankası ülke ekonomisine dair değiştirdi; 2018 ve 2019 büyüme oranlarının ve 2019 TÜFE tahmininin aşağı yönlü revize etti. Bundesbank Alman ekonomisi için 2018 yılı büyüme tahminini yüzde yüzde 2'den yüzde 1.5'e indirirken, 2019 için beklentisini de yüzde 1.9'dan 1.6'ya düşürdü.Fransa ve Almanya ile Euro Bölgesi'nin öncü İmalat rakamları beklentilerin altında kalırken, 2016 Şubat ayından bu yana en zayıf rakamların görülmesi Euro varlıklarını baskıladı. ABD'de perakende satışlar ise beklentilerin üzerinde açıklanırken bir önceki ayın gerçekleşmesinde yapılan olumlu revizeler dikkat çekti. Küresel tarafta takip edilen risk unsurlarından ticaret savaşları konusunda ise; Çin'den gelen haberlerde, ABD menşeli arabalara uygulanan ek gümrük vergilerinin 3 ay içerisinde kaldırılacağının belirtilmesi dolara değer kazandırdı. 1.1284 sente inen parite kapanışı 1.13 sentle gerçekleştirdi. 1.1300 – 1.1280 bölgesinin ihlal edildiğini görmekteyiz. Bu bölge altında kalıcılıklar ilk etapta 1.1260, 1.1235 ve 1.1210 desteklerini gündeme getirecek.. 1.1300 üzerine çıkmasıyla birlikte 1.1330, 1.1345, 1.1370 ve 1.1390 dirençleri izlenecek. Parite üzerinde FED kararları belirleyici olacak. Özellikle 2019 faiz artış sürecine yönelik verilecek mesajlar doları yakından ilgilendiriyor.
TÜRK LİRASI GÜÇLÜ DURUYOR - Türk Lirası Suriye'de Fırat'ın doğusuna yapılacak askeri operasyon açıklamalarına rağmen güçlü duruşunu sürdürdü. Merkez Bankasının faizleri sabit tutarak sıkı duruşun sürdürüleceğini açıklaması piyasayı rahatlattı. Askeri harekatın Irak'ta Sincar ve Kaçakar bölgelerindeki PKK yuvalarına yönelik yapıldığı anlaşıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Başkan Trump ile yaptığı telefon konuşmasında Suriye bağlamında daha etkin bir koordinasyon sağlanması konusunda mutabakata varmaları Türkiye ve ABD'nin birlikte hareket edeceklerini gösterdi. Uluslar arası kredi kuruluşu Fitch'den not değişimi beklenmiyordu, nitekim öyle oldu. Hazinenin pazartesi günü başlatacağı altın ve döviz tahvil satışları Türk Lirası'nın alternatif para birimlerinden pozitif yönde ayrışmasını sağladı. 14.39 güney Afrika randından işlem gören dolar haftayı 5.34, Euro 6.05 TL'lik alış değeriyle tamamladı. Piyasada kısa vadede dolar 5.40 TL' üzerinde tutunamazsa 5.30 – 5.25 TL aralığına dönebilir beklentisi hakim Bu durumda euro 5.90 TL'ye gerileyecektir..
ALTIN FED KARARINI BEKLİYOR - Çin'de açıklanan sanayi üretimi ve perakende satış rakamlarında görülen keskin düşüşler; Çin ekonomisinin görünümüne dair endişeleri artırırken, dolar endeksini 97.45 düzeyine çıkarırken altını aşağı çekti. Çin para biri Yuan'ın 6.91 düzeyine tırmanması yani aşırı değer kaybetmesi onsu 1234 dolara indirdi. Dünyada üretilen altın miktarının yaklaşık olarak 4'te 1'ini tek başına tüketen Çin'in ekonomik durumu arz-talep dengesi açısından altını yakından ilgilendiriyor. Çin'in ABD'den ithal edilen arabalara uyguladığı ek gümrük vergilerini 3 ay içerisinde kaldıracağının belirtilmesi satış baskısını sınırlandırdı. ABD tarafında önemli ekonomik veri olarak perakende satışların kasım ayında yüzde 0.2 ile beklentilerin üzerinde artış göstermesi sonrasında ons haftayı 1239 dolarla tamamladı. Bu hafta iki önemli gelişme altını yakından ilgilendiriyor. Birincisi FED'in Çarşamba akşamı açıklayacağı faiz kararları.. ikincisi Cuma günü ABD'de belli olacak üçüncü çeyrek büyüme verisi. FED faiz kararında güvercin mesajlar verirse altın 1250 doları aşar. Aksi halde yani FED Başkanı Powell, Başkan Trump'ın eleştirilerine kulak tıkarsa bu durumda ons 1232 ardından 1226 ve 1215 dolar desteklerine çekilecek. Kapalıçarşı'da gram altın bu hafta 213 – 218 lira aralığında hareket edecek görünüyor.