Necmettin BATIREL
Kazanç değil servet
Küresel borsalar haftayı karışık tamamladı. Avrupa artıda Wall Street ekside kaldı. Çin Merkez Bankası'nın 5 yıllık referans kredi faizini yüzde 4,60'tan yüzde 4,45'e indirmesi Avrupa’da olumlu algılandı,Bank of America'nın açıkladığı rakamlara göre geçen hafta hisse senedi fonlarından 5.2 milyar dolarlık, tahvil piyasalarından 12.3 milyar dolarlık çıkış yaşandı. Yatırımcılar nakit ve altın pozisyonlarından da çıkış yaptı. Yüksek enflasyon ve Merkez Bankalarının şahin tutumu endeksleri ayı piyasasına soktu. Borsaların piyasa değeri Mart ayından bu yana 12 trilyon dolar eridi. Güvenli liman 10 yıllık ABD hazine tahvillerine alım geldi, getiriler 2.78’e düşünce altının onsu 1846 dolara yükseldi. Dolar endeksi 103 seviyesinde kaldı, brent petrol 112 dolar, bitcoin 29 bin dolarla kapandı. Kripto paraların piyasa değeri 1 ayda 1 trilyon dolar kaybetti. Yeni haftada kritik veriler piyasaları hareketlendirecek.
RUSYA’DAN FİNLANDİYA’YA DARBE
Rus Gazprom, Cumartesi günü Ruble ile ödemeyi reddetmesi sonrası Finlandiya'ya gaz ihracatını resmen durdurdu. Böylece Rus gazının kesildiği ülke sayısı 3’e çıktı. Polonya ve Bulgaristan’a gaz tedariki de daha önce aynı nedenle kesilmişti. Finlandiya Rusya'dan ithal ettiği gazı birçok Avrupa ülkesinin aksine sadece fabrikalarda kullanıyor. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov Gazprom'un şirketlerle yürüttüğü ticarette tüm detaylara hakim olmadıklarını belirterek, "Ancak elbette kimseye bedava bir şey sevk etmeyeceğiz." değerlendirmesinde bulundu. Rusya'nın en büyük elektrik üretim ve dağıtım şirketi Inter RAO da geçen hafta, ödeme alamadığı gerekçesiyle Finlandiya'ya artık elektrik sağlamayacağını açıklamıştı. Rusya’nın bu hamlesi sonrası rubledeki kazanımlar arttı. 24 Şubat sonrası 150 rubleye çıkan 1 dolar, dün itibariyle 59 rubleye düştü. Yani 2.5 ayda rublede %254 değer kazanımı yaşandı.
BANKALARIN KARI DUDAK UÇUKLATTI
Borsa istanbul’da son 3 günden beri bankaların neden yüksek prim yaptığı ortaya çıktı. Yılın ilk çeyreğinde bankaların 50.2 milyar lira ile rekor kar elde ettikleri ortaya çıktı. 2022 ilk çeyrekte bankaların kasaları ağzına kadar doldu. Bu niye söylüyorum. Geçen sene ilk çeyrek sonunda bankaların karı 11.8 milyar liraydı. Bu sene aynı çeyrekte kazançları %325 artmış. Neden artmış. Kur korumalı mevduatın desteğiyle.. Ziraat Bankası, 1,5 trilyon lira ile sektörün en büyük aktifine sahip bankası unvanını korudu. VakıfBank, söz konusu dönemde aktifini yüzde 9,7 artışla 1,1 trilyon liraya taşıdı.İş Bankası da mart sonu itibarıyla aktif büyüklüğünü 1 trilyon liranın üzerine çıkardı. Halkbank 965,3 milyar liralık aktif büyüklükle 4’üncü sırada yer alırken, bu bankayı 851,2 milyar lira ile Garanti BBVA, 815,7 milyar lirayla Yapı Kredi, 789 milyar lirayla Akbank, 425,7 milyar lirayla QNB Finansbank, 348,8 milyar lirayla DenizBank ve 221 milyar lirayla TEB izledi.
MERKEZ BANKASI’NIN FAİZ KARARI
BIST 100 haftayı sınırlı kayıpla tamamladı Endeks 2372 puana geriledi. Haftalık kayıp 18 puan oldu. İşlem hacmi 35.4 milyar seviyesinde gerçekleşti. Bankalar 0.75, enerji 0.60, spor 1.27 prim yaptı. Demir çelik, yiyecek, telekom, tekstil, bilgi teknolojileri %2 ile %2.5 arasında kaybetti. küresel çapta enflasyonist baskıların devamına işaret eden gelişmelerin, daha agresif merkez bankaları ve büyüme odaklı endişelerin gündemde kalmasına neden oldu. Yatırımcılar riskli varlıklardan güvenli limanlara yöneliyor. Yeni haftada yurtiçinde mayıs reel sektör imalat güven endeksi, yılsonu TÜFE tahmini, mayıs kapasite kullanımı, Mayıs ekonomik güven endeksi ve Merkez Bankasının faiz kararı var. 2 yıllık gösterge tahvilde faizlerin 26.60 düzeyinde bulunması sebebiyle %14’lük politika faizinin değiştirilmesi beklenmiyor. Euro bölgesinde mayıs öncü imalat endeksi izlenecek. Almanya’da 1nci çeyrek GSYHİ, ABD’de mayıs öncü üretim endeksi, nisan dayanıklı mal siparişleri birinci çeyrek GSYHİ, nisan kişiler gelir ve harcamalar mayıs kişisel tüketim harcamaları FED toplantı tutanakları piyasaları hareketlendirecek. Amerika’da resesyon kaygılarının arttığı dönemde açıklanacak olan verilerdeki bozulma faiz artırımlarının yavaşlayacağı beklentisini meydana getireceği için dolardaki kayıplar artacak. BIST 100 endeksinde 2350 seviyesinin destek, 2470 puanın direnç konumunda
EURO’DA FAİZ YÜKSELİŞİ
Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyesi Ignazio Visco bankanın Temmuz ayında faiz artışına 'hazır olabileceğini' söyledi Aynı zamanda İtalya Merkez Bankası Başkanı olan ve Yönetim Konseyi'nin güvercin isimlerinden biri olan Visco gelecek aylarda faiz artışı olacağını ve artışların kademeli olacağını bildirdi.Haziran ayının varlık alım programını bitirmek için erken olacağını söyleyen Visco "Program bittikten sonra harekete geçeceğiz. Bu da Temmuz olabilir" değerlendirmesini yaptı. Avrupa Merkez Bankası yetkilileri rekor yüksek seyreden enflasyon konusunda alarma geçerken Temmuz ayında faiz artışına dair güçlü sinyaller gelmeye devam ediyor. ECb üyesi Klaas Knot enflasyon kötüleşirse 50 baz puanlık artışın da masada olacağını belirtmişti. Diğer bir Yönetim Konseyi Üyesi Martins Kazaks bankanın enflasyon riskleri nedeniyle Temmuz ayında ilk faiz artışını yapabileceği mesajı vermişti. Bu gelişmeler ışığında Euro dolar paritesi haftayı 1.0551 sentle tamamladı. Yeni haftada ABD verileri yönü belirleyecek. 1.0570 direnci aşılırsa 1.0640 seviyesi hedef olacak. Aşağıda 1.0470 güçlü destek oldu.
ENFLASYONA ENDEKSLİ TAHVİL
Hazine alacakları, Nisan sonu itibarıyla 20,5 milyar lira oldu. Alacak stoku içindeki en yüksek payı 9,7 milyar lirayla mahalli idareler oluşturdu. 13 Mayıs haftasında brüt rezerv 5,7 milyar dolar düşüşle 101,9 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasının net rezervleri geçen hafta 3,5 milyar düşüşle 11,5 milyar dolara düştü. Swap hariç bakıldığında ise net rezervler eksi 52,2 milyar dolar oldu. Merkez Bankası rezervleri açısından da takip edilen kur korumalı mevduatta geçen hafta 848,9 milyar TL'lik büyüklüğe ulaşıldı. Önceki hafta bu rakam 819 milyar TL idi. Mayıs ayının ilk günlerinde başladığı yükseliş trendine devam eden ve benzer para birimlerinden negatif ayrışan dolar/TL, 16 sınırına dayandı. Öğleden sonra düşüşe geçen kur, dünkü kapanışa göre yukarıda kalmayı sürdürerek 15.85’e indi.. Euro 16.69 TL’de kaldı. Dolar/TL'de kısa vadede aralık benzeri sıçrama piyasalardaki ana beklenti değil. Ancak ay başından beri TL'de dolar karşısında yaşanan yüzde 8'e yaklaşan kaybının devamına kamunun izin verip vermeyeceği piyasalardaki ana gündem maddesi konumunda. Hazine ve Maliye Bakanlığının 23 Mayıs pazartesi günü çıkaracağı enflasyona endeksli tahvil piyasada büyük hareketlilik meydana getirebilir. Dolar/TL bu ayın ilk günlerine kadar 14.5-15 arasında iki ay boyunca yatay bir seyir izlemişti. Eğer iddia edildiği gibi yeni çıkarılacak tahviller döviz bozduranlara satılacak olursa, TL’deki kazanımlar artar.
ALTINA TAHVİL DESTEĞİ
Altın fiyatları geçen hafta dolar endeksinin düşmesinden daha çok güvenli liman 10 yıllık ABD tahvillerine gelen yoğun alımlardan olumlu etkilendi. The Independent Speculator'dan Lobo Tiggre, piyasadaki satışların henüz bitmediğini ve altının bu ortamda iyi performans göstereceğini iddia ediyor. Tiggre, kısa vadeli şelale endişem (hisselerde sert düşüş) endişem 2021’den daha yüksek. Şu anda herşeyi sattım riske girmek istemiyorum. Altının tahvil alımına bağlı olarak ABD dolar karşısında dirençli kalacak, diyor. Amerikan ekonomisinin yüksek enflasyon karşısında yavaşlayacak olması endişelerin ana kaynağı. FED’in faizleri yükselterek enflasyonu düşüreceği ihtimali ise şu anda fantezi olarak görülüyor. Evet altın 1836 dolar desteğinin üzerinde tutunduğu sürece 1854 – 1865 dolar dirençleri test etme potansiyelini koruyacak. Bu seviye aşılırsa 1900’ler gündeme gelecek. Gram altın haftayı 944 lirayla tamamladı. Yeni haftada TL’nin seyri fiyatı belirleyecek. Enflasyona endeksli tahvil çıkarsa dolar/TL gevşer, fiyat geriler, ama bu düşüş sınırlı kalacaktır.