Necmettin BATIREL
Kabuk kırıldı!
Küresel borsalar bilançolarla dalgalandı. ABD’li e-ticaret devi Amazon’un karının beklentilerin altında kalması Wall Street’te olumsuz algılandı, ancak haftayı yatay tamamladı. Avrupa’da ise son dönemde egzos skandallarıyla gündemde olan otomotiv sektörü ve emtia üreticilerinin hisselerindeki düşüş, endeksleri %1 aşağı çekti. Amerikan ekonomisinin beklenenden daha yavaş büyümesi dolardaki kayıpları arttırdı, altın yüksek kapandı. BİST’te yabancıların pozisyonlarını korumasıyla sınırlı bir düzeltme yaşandı. Döviz sakinleşti, faizde denge sağlandı.
ABD’DE TÜKETİM AZALIYOR - Euro bölgesi'nde ekonomik güven, hizmet ve inşaat sektörlerinde artan iyimserliğe bağlı olarak Temmuz ayında 10 yılın en yüksek seviyesi olan 111.2'ye yükseldi. Sanayi güveni, altı yılı aşkın sürenin en yüksek seviyesinde kaldı. ABD'de Michigan Üniversitesi Tüketici Güveni endeksi Haziran ayındaki 95.1 seviyesinden Temmuz'da 93.4'e geriledi. Dünyanın en büyük ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde %2.6 ile tahminlerin gerisinde büyüdü. 1. çeyrek GSYH verisi ise %1.4'ten %1.2'ye aşağı yönlü revize edildi. 2. çeyrekte istihdam maliyet endeksi %0.5 arttı, beklenti %0.6'ydı. Fed'in izlediği çekirdek PCE (kişisel tüketim harcamaları) %0.9 ile 2010 yılından beri en düşük artışı kaydetti, beklenti %0.7'ydi.
TRUMP’A “YAPTIRIM” DARBESİ - ABD Senatosu’nda yapılan oylama sonucu Rusya, İran ve Kuzey Kore’ye yeni yaptırımlar öngören yasa tasarısı kabul edildi. Senatodaki Cumhuriyetçiler ve Demokratlar Rusya’nın ABD’deki seçimleri etkilediği iddiaları nedeniyle bu yasa üzerinde uzlaşırken, kabul edilen yasa Trump’ın yaptırımları kaldırmasını da zorlaştıracak. Beyaz Saray’dan, Trump’ın yasayı onaylacağı açıklamasının gelmesi, Başkanın Rusya konusunda yön değiştirmek zorunda kaldığını gösterdi. Rusya’dan karara anında misilleme geldi. ABD’li diplomatların 1 ay içinde ülkesini terk etmesi istendi. Rusya dışişleri bakanlığı, Amerikalı diplomatların dinlenmek için kullandıkları Moskova dışındaki sayfiye evlerine ve Moskova'da bulunan bir büyükelçilik deposuna da 1 Ağustos'tan itibaren el koyulacağını duyurdu. ABD’de, Barack Obama yönetimi sırasında Rus büyükelçiliğine ait bazı mülklere el konulmuştu.
SENATO DA ACIMADI - ABD Senatosu, Cumhuriyetçi Partinin, "Obamacare'i hemen iptal edecek ancak alternatifinin bulunmasına iki yıl süre tanıyacak" yasa tasarısını 45’e karşı 55 oyla reddetti. Demokrat ve bağımsız senatörlerin topyekun karşı çıktığı tasarıya, beş Cumhuriyetçi temsilci de "hayır" dedi. Tasarının başarısız olmasında, ABD Kongresi Bütçe Ofisinin yasalaşması halinde 2026 itibarıyla 32 milyon Amerikalının daha sigortasız kalmasına yol açabileceğine yönelik değerlendirmesinin etkili olduğu belirtiliyor. Senato Trump’ın sağlık yasasını reddetti, ama Rusya, İran ve Kuzey Kore’ye yeni yaptırımlar uygulanmasını öngören yasa tasarısını 2’ye karşı 98 oyla kabul etti. Vergi reformundan sonra sağlık reformunda da geri adım atan Trump böylece iki büyük vaadini yerine getiremeyerek kamuoyun nezdinden büyük itibar kaybetti
EKONOMİK GÜVEN ZİRVEDE - Türkiye’de büyüme hızının artmasında en önemli kriter olan Ekonomik güven endeksi, temmuzda geçen aya göre yüzde 4,5 artarak 98,9'dan 103,4'e yükseldi. Böylece ekonomiye güven 3,5 yılın zirvesine çıktı. Ekonomik güven endeksindeki artış, perakende ticaret sektörü, hizmet sektörü ve tüketici güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı.Perakende ticaret sektörü güven endeksi temmuzda 107,3, hizmet sektörü güven endeksi 103,7 ve tüketici güven endeksi 71,3 değerlerine yükseldi. Reel kesim güven 107,7 oldu.
HAFTANIN KÂRLISI ALTIN - Bu hafta yurt içinde Merkez Bankasının faiz kararı takip edilirken, küresel piyasalar FED’in faizleri değiştirmemesinin ardından başta büyüme olmak üzere açıklanan makroekonomik verilere odaklandı. Tüm bu gelişmelerin etkisiyle Borsa İstanbul 100 endeksi, haftayı yüzde 0,80'lik kazançla 107 bin 700 puandan kapattı. Kapalıçarşı’da 24 ayar külçenin gramı bu hafta %1.27 prim yaptı, 144 liraya yükseldi. ABD doları 3.53 TL ile yerinde saydı. Euro parite desteğiyle 0.68 arttarak 4.14 TL’ye yükseldi. Yani özetle bu haftanın en karlı yatırım aracı altın oldu.
KRİTİK VERİLER AÇIKLANACAK - Bu hafta veri trafiği yoğun. Türkiye’de haziran ayı dış ticaret açığı ve temmuz ayı enflasyon rakamları var. Salı günü merkez bankası başkanı Çetinkaya yılın üçüncü enflasyon raporunu sunacak. Euro bölgesinde haziran işsizlik oranı ve perakende satışlar, temmuz imalat endeksi, TÜFE/ÜFE rakamları ve Avrupa merkez bankasının aylık raporu izlenecek. ABD’de haziran kişisel gelir ve harcamalar, Temmuz satın alma müdürleri endeksi, haziran fabrika siparişleri, temmuz özel sektör ve tarım dışı istihdam piyasalara yön verecek. Borsa İstanbul’da 106 bin 500’de ana destek, 108 bin 600’de kritik direnç var. Yabancı yatırımcıların geçen hafta 2.1 milyar dolarlık hisse senedi ve tahvil alımları piyasanın yükseleceğini haber veriyor.
EURO’DAKİ ATAKLAR SERTLEŞTİ - Dolar, ABD ekonomisinin beklenenden yavaş bir hızda büyüdüğünü gösteren verinin ardından zayıfladı, euro kazançlarını genişletti.. Euro/Dolar paritesi, Euro bölgesinde beklentilerin üzerinde gelen ekonomik güven endeksi ile ABD’de sağlık reform yasasının geri çekilmesi ve ilk çeyrek büyüme hızının %1.4’ten %1.2’ye revize edilmesi doların sert değer kaybına yolaçtı. 1.1650 sentteki parite 1.1747 sentle son 1 yılın en düşük seviyesine indi. Bu hafta ABD’de istihdam verisi hayal kırıklığı meydana getirirse 1.18 – 1.19 sent aralığı gündeme gelecek. Kısa vadede dolardaki kayıplar artacak görünüyor. Yurtiçinde döviz sepetinin 3.83 TL’ye inmesi fon girişinin arttığını haber veriyor. Yeni haftada dolar 3.53 TL’de tutunamazsa 3.50 – 3.51 TL aralığı gündeme gelecek. Ama önemli bir hatırlatma bulunmak istiyorum. Son dönemde dolar 3.52 TLye indiği anda piyasada alıcılar çoğalıyor. Euro’nun 4.10 – 4.12 TL aralığında hareket etmesi bekleniyor.
ONS'TAKİ YÜKSELİŞ KALICI MI? - ABD ikinci çeyrek büyüme rakamının ardından altın fiyatları yönünü tekrar yukarı çevirdi. Ons 1269 doları gördü. 10 yıllık ABD Hazine bonolarına alım gelmesiyle faizlerin 2.29 düzeyine inmesi altının yükselişe destek veriyor. 1270 dolar aşılırsa 1280 – 1290 dolar aralığı gündeme gelecek. Şu anda altında dolardaki kayıplardan kaynaklanan bir atak var. ABD’de kişisel tüketim harcamaları (PCE)ndaki azalış altın için olumsuz. Aynı şekilde 1 nci çeyrek büyüme hızının aşağı revize edilmesi de.. ABD’de bu haftanın son işlem günü belli olacak temmuz ayı tarım dışı istihdam, saatlik ücretler altının yön bulmasında önemli rol oynayacak. Ana yön yukarıyı gösteriyor.
