Necmettin BATIREL
Dalgalı Ekim'e hazırlanın!
Küresel borsalar haftayı karışık tamamladı. Avrupa Birliği bakanlarının AB içinde yüksek enerji fiyatlarına müdahale etmek ve faturalarını ödeyemeyen vatandaşlara destek sağlanmasında anlaşmaları endekslerin artıda kapanmasını sağladı. Wall Street ise Fed’in enflasyon hedeflemesi için yakından izlediği PCE fiyat endeksinin yıllık bazda %6.2 artarak %2 olarak belirlenen hedefi 3 kat aşması ve Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksinin düşüşüyle %1.7 geriledi. Eylül ayında Dow Jones sanayi endeksi %9 ile büyük düşüş yaşadı. Dolardaki kayıplar arttı, brent petrol 85 dolara çekildi, altındaki ataklar kalıcı olmadı. Ekim ayı tarihsel olarak ABD borsalarının en oynak olduğu aydır Piyasa tarım dışı istihdam raporu, TÜFE ve 3. çeyrek kazançlarına odaklanıyor Önümüzdeki haftalarda daha şiddetli dalgalanmalara hazırlıklı olunYeni haftada piyasaları hangi gelişmeler bekliyor?
PUTİN KAZANDI, 4 BÖLGEYİ BAĞLADI
Ukrayna savaşında kazanan Rusya oldu. Ele geçirdiği Herson, Zaporijya, Donetsk ve Luhansk bölgelerini yapılan referandum sonunda resmen kendi topraklarına kattı. Ukrayna topraklarının %15’i kaybetti. Putin ilhakı açıklayarak zafer ilan etti. ABD ve Avrupa küplere bindi. Türkiye de dış siyaset gereği bu kararı tanımadığını açıkladı. Batı'nın beni duymasını istiyoruz; Bu dört bölgedeki insanlar artık bizim vatandaşımız olmuştur. Biz Kiev rejimine düşmanlığı bir an önce kenara koyması çağrısını yaptık, dedi. Avrupa Birliği ve Amerika kararı tanımayacaklarını açıkladı, Rusya’ya yeni yaptırım kararı aldı ama atı alan üsküdarı geçti.
BÜYÜYORSUNUZ DİYEN S&P NOT İNDİRDİ
Bir gün önce büyüme hızımızın %5.2’ye çıkaran Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poors (S&P), Türkiye'nin uzun dönem kredi notunu "B+"dan "B"ye düşürdü, kısa vadeli yerel ve yabancı para cinsinden notunu ise "B" olarak teyit etti.Kurumdan Türkiye'nin ekonomisine ilişkin yapılan yapılan açıklamada, gevşek para ve maliye politikası düzenlemeleri, düşük net döviz rezerv seviyelerinin, finansal istikrar ve kamu maliyesi üzerindeki etkileriyle birlikte, Türk lirasının yenilenen oynaklığına ilişkin kırılganlığı beraberinde getirdiği belirtildi ve Türkiye'nin dış pozisyonunun önemli bir kredi zayıflığı olmaya devam ettiği belirtildi. Türkiye’nin uyguladığı düşük faizli büyüme programını hazmedemediler. Not indirerek uluslararası sermayenin yatırım kararı vermesini engellemek istiyorlar. Oysa şu anda Avrupa ve ABD’nin daraldığı dünyada yatırım yapılacak tek ülke Türkiye.
BİST’TE BİLANÇO DÖNEMİ BAŞLIYOR
Borsa İstanbul alınan önlemlerin sonuç vermesiyle artıda kapandı. İşlem hacmi 46.9 milyar liraya düştü. Bankacılık endeksi 0.42 arttı. En yüksek prim %6.32 ile enerjii sektöründe yaşandı. İnşaat 4.02, ulaştırma 2.64 yükseldi. Teknoloji ve iletişim %1 kaybetti. Uzertaş Boya Ekiz Kimya Dogu Aras Enerji Yatirimlari ve Can2 Termik tavan fiyatına yakın yükselişle öne çıktı. Günün en çok kaybettiren hisse senetleri ise Casa Emtia İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Kızılbük GYO Elite Naturel Atakule Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (olarak sıralandı.küresel piyasalarda enflasyon ve resesyon endişelerinin sürmesinin, yatırımcı risk iştahında kalıcı bir iyileşmeye engel oluyor. Ancak büyüme sürecinin devam etmesiyle kazançlarını arttıran şirket hisselerine olan talep devam ediyor. Bu açıdan S&P’nin not indirimi piyasada olumsuz etki meydana getirmeyecek. Ekim ayı içerisinde 3 ncü çeyrek bilançolar gelecek Önce banka bilançoları açıklanacak. 8 ayda karlarını %420 arttıran finans kuruluşları büyük talep görecek. Yatırımcılar düşük fiyatlardan alıma geçecek. Bankaların dışında enerji, çimento ve ulaştırma sektörlerinde yoğunlaşmanın devam etmesi bekleniyor. 3100 puan destek, 3250 puan direnç oldu.
FİYATLARDAKİ ARTIŞ HIZ KESTİ
Haftaya dünyanın önde gelen merkez bankası üyelerinin açıklamaları piyasaların odağında olacak. veri gündeminde yurt içinde enflasyon ve hazine nakit dengesi, yurt dışında ise ABD'de tarım dışı istihdam, fabrika siparişleri, Euro Bölgesinde perakende satışlar ve ÜFE, Almanya'da sanayi üretimi, ABD ve Avrupa'da Eylül ayı imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri endeksleri öne çıkacak. Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, eylül ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin yüzde 3,53 artmasını bekliyor. Ekonomistlerin eylül ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 3,53) göre bir önceki ay yüzde 80,21 olan yıllık enflasyonun yüzde 84,26'ya yükseleceği öngörülüyor. Ama fiyatlardaki artış hızı yavaşladı. Baz etkisi sebebiyle Kasım-Aralık ve Ocak aylarında enflasyonda büyük gerileme yaşanacak. Dolar haftayı 18.45, Euro 18.20 TL ile tamamladı. Dövizde hem vatandaş hem de şirketler satıcı pozisyonunda olduğu için kurlar tamamen uluslararası borsalardaki çapraz kurlara göre seyrediyor. Kurda 17.77 desteği kırılırsa 17.07 TL’ye inilecek.
ABD’DE ENFLASYON KONTROLDEN ÇIKTI
Fed’in de yakından takip ettiği favori enflasyon göstergesi PCE fiyat endeksi Ağustos’ta ivmelendi. Tüketici harcamaları da arttı ve hanehalkının enflasyonist baskılara rağmen dirençli kaldığını gösterdi. PCE yıllık bazda yüzde 6,2 arttı ve Fed’in yüzde 2’lik hedefini aştı.Çekirdek PCE endeksi aylık yüzde 0,6, yıllık yüzde 4,9 arttı. Tüm rakamlar enflasyonun önceki aya kıyasla ivmelendiğini ve analist tahminlerini aştığını gösterdi. Kişisel gelirler yüzde 0,3, harcamalar yüzde 0,4 arttı. Michigan Üniversitesi Tüketici güven endeksi 58.6 ile tahminleri n gerisinde kaldı. Euro Bölgesi’nde enflasyon Eylül’de çift haneye ulaşarak rekor tazeledi. Bu durum Avrupa Merkez Bankası’ndan jumbo faiz artış beklentilerini güçlendirdi. enflasyon eylülde yüzde 9,1’den yüzde 10’a yükselerek rekor tazeledi..Enflasyon aylık bazda yüzde 1,2 arttı, beklenti yüzde 0,9 artıştı. Avrupa merkez bankasının Kasım toplantısında 75 baz puanlık faiz artışına devam etmesi bekleniyor. Banka son 2 toplantıda toplam 125 baz puanlık rekor faiz artışı gerçekleştirmişti. Dolar endeksinin 112 düzeyine inmesi sonrası hafta içinde 0.9530 sente inen parite 0.98 sente çıktı. 1.00 sent direncinin aşılması zor görünüyor.
ALTIN TARIM DIŞI İSTİHDAMA ODAKLANDI
Altındaki oynaklık arttı. 1615 dolara düşen ons, İngiltere ve Japonya merkez bankalarının tahvil alımına geçmelerinin ardından 1675 dolara tırmandı. Ama tutunamadı, haftayı 1660 dolarla tamamladı. Yeni haftada ABD’de açıklanacak eylül ayı tarım dışı istihdamın 250 bin artması bekleniyor. Bunun altındaki rakamlar altını olumlu etkiler. Diğer taraftan Rusya Devlet Başkanı Putin, Batı’nın yaptırımlardan sonuç alamayınca sabotaja başvurduğunu söyledi ve boru hattındaki aksaklıktan Batı’yı sorumlu tuttu. Bugün 4 bölgenin Rusya egemenliğine alındığının açıklanmasının ardından ABD’den jet hızıyla açıklama geldi. Yapılan açıklamada Rusya’nın uluslararası hukuku ihlal ederek küresel güvenliği tehlikeye attığına vurgu yapıldı ve ilhakı tanımadıklarını belirtildi.Rusya ve Avrupa arasındaki gerilimin artması güvenli liman ihtiyacıyla altın talep getirebilir. 1605 dolar ana destek 1665 dolar ara direnç konumuna geldi. Gram altın haftayı 985 lirayla tamamladı. Fiyatın 980 – 990 lira aralığında hareket etmesi bekleniyor.