Konuk Yazar
İran'ın Irak'taki işgalinin sebebi resmen ortaya çıktı
TÜRKİYE’Yİ BY-PASS EDİP KERKÜK PETROLÜNÜ ALIYORLAR
Irak’ta Haşdi Şabi militanlarıyla silahlı yapılanmaya giden İran’ın, Bağdat üzerindeki askeri ve siyasi baskısı sonuç verdi.
İran’ın hedefi artık daha net belli oluyor.
2013’ten beri ABD ile Türkiye arasında krize yol açan Kerkük-Ceyhan petrol transferini by-pass edip, Kerkük petrolünü önce kendi topraklarına ardından da Basra Körfezine çıkaracaklar.
GEZİ OLAYLARI, DARBE GİRİŞİMLERİ HEP O ANLAŞMAYLA BAŞLAMIŞTI
Türkiye, 2013 Mayıs ayında Kuzey Irak’la petrol anlaşması yaptı. Kerkük-Ceyhan boru hattıyla taşınacak Kuzey Irak petrolünün Türkiye üzerinden satışı konusunda uzlaşıldı.
14 Mayıs 2013’te Financial Times’da Daniel Dombey imzasıyla yayınlanan makalede, “Türkiye Washington’a kulak asmayıp, Kuzey Irak’la petrol anlaşması yaptı” denildi.
O yazıdan hemen sonra Türkiye’de gezi olayları patlak verdi.
ANLAŞMA İMZALANDI 17 ARALIK PATLAK VERDİ
Gezi darbe girişimi atlatıldıktan sonra 2014 Kasım ayında Ankara-Erbil arasında anlaşma imzalandı. Bu kez Obama yönetimi sert tepki gösterdi, “Bağdat’ın onayı olmadan bu anlaşma yapılamaz” denildi.
Ve bir ay içinde 17-25 Aralık süreci başladı, yargı yoluyla darbe girişimi yapıldı.
BAĞDAT SÜRECİ BALTALADI
Darbe süreçleri bertaraf edildikten sonra bu kez devreye Maliki hükümeti girdi. Bağdat, anlaşmaya uzun süre onay vermedi. Ankara-Bağdat arasındaki kriz yaklaşık bir yıl sonra aşıldı. Kuzey Irak Bölgesel yönetimi vanaları açtı ancak Bağdat havuzda toplanan gelirden Erbil’in payını ödemeyince süreç yine sekteye uğratıldı.
ERBİL’İN ISRARI SONUÇ VERDİ
Irak anayasasına göre Kuzey Irak petrol gelirlerinin payı Bağdat’ta toplanıyor. Kerkük konusunda ise iki tarafın anlaşması gerekiyor. Neticede Erbil-Bağdat arasındaki kriz çözüme kavuştuktan sonra petrol transferi hayata geçirildi.
2014 SONRASI İRAN, IRAK’I ASKERİ VE SİYASİ OLARAK ELE GEÇİRDİ
2014 Haziran’ında DAEŞ terör örgütünün Musul işgaliyle birlikte İran yanlısı Şii lider Sistani’nin silahlanma çağrısı anında devreye sokuldu. Birkaç gün içinde Haşdi Şabi militan grupları oluşturuldu. Projenin başında Suriye’deki katliamları organize eden İranlı general Kasım Süleymanı vardı. DAEŞ bahanesiyle İran, Irak topraklarındaki siyası egemenliğini askeri olarak da ilan etti. Kasım 2016’ya gelindiğinde devam eden Musul operasyonuna katılan Haşdi Şabi militanları, Irak Parlamentosunun kararıyla resmen Irak ordusunun parçası ilan edildi.
20 ŞUBAT 2017’TE İRAN-IRAK PETROL HATTI ANLAŞMASI YAPILDI
20 Şubat 2017’de İran ile Irak arasında Kerkük petrolünün İran üzerinden nakli için boru hattı döşenmesi konusunda anlaşma sağlandı. Irak’ın Diyala kenti ile İran’ın Kirmenşah kenti arasında 12 ayrı ortak petrol sahası bulunuyordu. Bu son anlaşmayla boru hatlarının Basra körfezine kadar uzatılmasına karar verildi.
2 MART 2017’DE İRAN YANLISI PEŞMERGELER, PETROL İSTASYONUNA BASKIN YAPTI
Kuzey Irak’ta Barzani’nin KDP’si dışında Talabani’ye bağlı Kürdistan Yurtseverler Birliği ve Goran hareketinin hem PKK terör örgütü hem de İran’la yakınlığı var. Talabani’ye bağlı peşmergeler, 2 Mart sabahı Kerkük’teki AT-1 petrol istasyonuna silahlı baskın yaparak, tesisi ele geçirdi.
BASKIN VE PLANLARDA HAŞDİ ŞABİ’NİN ROLÜ
İran yanlısı Peşmerge baskınının Kerkük’te konuşlu Haşdi Şabi militanlarının kontrolü altında yapıldığı iddia ediliyor. Kerkük’te PKK teröristleriyle Haşdi Şabi militanlarının ciddi bir yapılanması var. Bağdat’taki İran etkisiyle birlikte silahlı güçlerin de Kerkük’ü işgali söz konusu. Tüm bu İran merkezli yapının şu an ki en büyük hedefi ise Kerkük petrolünü, Kerkük-Ceyhan boru hattını by-pass etmek suretiyle İran’a oradan da Basra körfezine taşımak.
KERKÜK’TEN İRAN’A ZATEN PETROL GİDİYORDU
İran’ın buradaki amacının Kerkük petrolüne tek başına el koymak olduğu açık. Zira Kerkük-Ceyhan arasındaki boru hattıyla yapılan transfer devam ederken Kerkük petrolü Süleymani’ye üzerinden İran’a tankerlerle götürülüyordu. Ancak Tahran’ın günlük 20 bin varili bulan bu sevkiyat yerine günlük hacmi 150 bin varil olan ikinci proje üzerinde ısrarcı olduğu görülüyor. Bu sayede İran, Kerkük petrolünü tek başına Basra Körfezi üzerinden ihraç edebilecek.