23 Aralık 1994 tarihinde " Gagavuz Yeri " Özel Hukuki Statüsü Moldova Mecisinde kabul edilmiştir.

14 Ocak 1995 yılında ise Gagauzya özerkliğini kazanmıştır.

Moldova klasik bir Sovyet sonrası dönem yaşamış ve Oligarklar ortaya çıkmıştır.

Bunlardan ilki 10 yıl boyunca Moldovayı demir yumrukla yöneten, Gagauzları ise bir hiç olarak gören, ülke kaynaklarını sömüren ve iyice zenginleşen Demokratik Parti başkanı Vladimir Plahotniuc’tir.

Plahotniuc Haziran 2019 da Sosyalist Partinin iktidara gelmesiyle ülkeden kaçmıştır.

İkinci Oligark ise 6 Mart 1987 İsrail doğumlu İlan ŞOR’dur.

Daha sonraki yazılarımda ŞOR’u daha detaylı anlatacağım. Ancak burada kısaca değinirsem; Şor Moldova bankalarını dolandırıp 1 Milyar doların üstünde bir parayı zimmetine geçirdiği için kaçmış ve İsrailde yaşamaktadır. Hakkında 15 yıl hapis cezası olup, aynı zamanda batılı birçok ülkenin hakkında yaptırım kararları vardır.

İlan ŞOR ve Vladimir PLAHOTNIUC her ikiside İsrail kökenli olup, yine her ikisi de oligark olup Moldova’nın geçmişinde, bu gün ve geleceğinde söz sahibi olmuş ve olmak için birçok gücü kullanan karanlık kişilerdir.

Plahotniuc yönetimde çok yıprandığı ve halk nezdinde itibarı olmadığı için şimdilik İlan ŞOR sahaya sürülmüştür.

Peki nedir İlan ŞOR’un amacı ve nasıl bir yöntem izlemektedir?

İlan ŞOR Orhei belediye başkanlığı ve ŞOR partisi liderliği ile Moldova siyaset sahnesine girmiştir. Ancak Sosyalist Parti ve sonrasında PAS bloku iktidarlarının hakkındaki yaptırımları sebebiyle kaçmak zorunda kalınca ülkeyi ele geçirme planlarında değişikliğe gitmiştir.

Öncelikle Moldova’da Meri ŞOR denen sosyal market araçlarıyla kalitesiz ancak ucuza market hizmeti vererek halkta sempati kazanmaya çalışmış, yine bu sosyal satış ağı ile aynı zamanda parti teşkilatlanmasını sağlamış, partililere de bu kanalla para aktarmıştır. Yine birtakım dernekler vasıtasıyla da legal ve legal olmayan para aktarımlarını sürdürerek insanları ve bir kısım politikacıları satın alıp ŞOR partisine geçmelerini sağlamıştır.

Çok benzeri metodlarla Gagauzya başkanlık seçimlerine milyonlarca Euro harcayarak kendine uşaklık yapacak, hiçbir özelliği olmayan, köyde parti telefonlarına bakan bir kadının başkan olmasını sağlamıştır. Aynı şekilde Gagauzya’da sahte milliyetçi-patriot geçinen Viktor PETROV, İlya UZUN, Mişa VLAH, Aleksandr DÜLGER ve daha birkaçını satın alıp saflarına katmıştır.

Niçin Gagauzya ŞOR için önemlidir? Gagauzya ve Transdinyester Moldova’nın kilididir. PAS bloku-mevcut hükümetin isteği olan Moldova’nın Avrupa birliğine ve devamında NATO’ya girmesinin önündeki engel bu iki özerk bölgedir.

Transdinyester bu anlamda gözardı edilebilir çünkü Moldova’dan toprak olarak ayrılabilir durumdadır. Ancak Gagauzya’nın dört ayrı toprağı ile Moldovanın içinden ayrılması mümkün değildir.

Yani Gagauzya olmadan Avrupa Birliği ve NATO hayaldir. Bu sebeple Rusya Şor denen oligarkı kullanarak Gagauz yönetimini ele geçirdi. Ancak ŞOR sadece Gagauzya ile Moldova’yı manipüle etmek yerine tamamını ele geçirmeğe çalışmaktadır. Belediye seçimlerine bu amaçla üç parti ile katıldılar. Şor-Vozrajdeni ve Şans. Moldova mahkemeleri Şor ve Şans partisini yasadışı para transferi ve dağıtımları sebebiyle seçimden önce yasakladı. Ancak Vozrajdeni Partisi seçimlere katılıp bazı belediye başkanlıklarını aldı.

Bu; oluşturmayı düşündükleri belediye destekli halk hareketleri için yeterli değildi. Bu sebeple ŞOR, hakkındaki cezaları kaldırmak için çok yüksek miktarda para harcamaya başladı. Kısmen başarılı olsa da seçimlere girebilmesi için gerekli kararları çıkartamadı.

Bu durumda çok önceden yapılan gizli ittifakı uygulamaya koydular…..

Rusya-İsrail ve ŞOR arasındaki Moldova pazarlığı.

Rusya Hamas’ı destekler görünse de gerçekte İsrail ile çok iyi ilişkileri vardır.

İsrail ve ŞOR Moldova yönetimini tekrar alacaklar, karşılığında da Rusya Gagauzya’yı ve Transdinyester’i elinde tutarak Moldova’nın AB ve NATO’ya girmesini engelleyecekler.

Devamında görüşmek üzere…..