Açıklama yapıldıktan sonra ilk ses Moskova’dan geldi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı, Dışişleri Sözcüsü, Kremlin sözcüsü, Rusya’nın Ankara büyükelçisi peş peşe Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözlerini değerlendirdi.

Türkiye ile Rusya arasında uçak krizi sonrası yeni bir dönem yaşanıyor.
Ankara-Moskova arasındaki işbirliğinin çerçevesi geniş, içerisinde ekonomik, ticari ortaklıklar, enerji işbirliği, bölgesel işbirlikleri var. Bununla birlikte iki ülkenin belki de tek ihtilafta oldukları konu olan Suriye meselesinde bile bir çok başlıkta işbirliği söz konusu.

Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ağustos ayında St. Petersburg ziyaretiyle başlayan bir Suriye süreci de var, bu çerçevenin içerisinde.
İki ülkenin yanı sıra İran’ın da aralarında bulunduğu Suriye konulu üçlü bir mekanizma kuruldu.
Bu mekanizma faaliyete geçtikten hemen sonra TSK öncülüğünde Fırat Kalkanı Operasyonu başladı.

Gelinen noktada Türkiye, Halep’in doğusunda, Fırat’ın batısındaki bölgelerde bir tasarruf elde etmeye başladı.
Aynı süreçte Ruslar da Esed rejimiyle Halep’in batısına yönelik saldırılara girişti.

Ancak Esed rejimi Halep’in batısını bitirdikten sonra doğusuna yani Suriyeli muhaliflerin kontrolündeki bölgelere de saldırdı.
Bu saldırılar yaklaşık 2 haftadır sürüyor.
Suriye’de 5 buçuk yılı aşkın süredir devam eden bir şiddet ortamı var.
Bu süreçte Halep onlarca kez büyük yıkımlara neden olan saldırılarla karşı karşıya geldi.
Ancak ilk kez bu kadar geniş çaplı katliamlar yaşanıyor.
1000’e yakın insan katledildi, on binlercesi mahsur kaldı, yiyecek-içecek bulunamaz hale geldi.
Yani Halep’te öldürülenler öldürüldü, kalanlar için ise şiddet ortamı devam ediyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Suriye’ye zalim Esed’e son vermek için girdik” sözleri bir ilkti.
Erdoğan Türk askerinin Suriye’de bulunma amacıyla ilgili ilk kez böyle bir mesaj verdi.

Batı dünyası bu mesajı pek anlamadı.
Ama Ruslar hemen anladı çünkü ilk ses onlardan geldi.
4 ayrı üst düzey yetkili konuştu, hepsinde de şu vurgu yapıldı, “Türkiye ile aramızda anlaşmalar var ve bu anlaşmalar askeri çözüm değil siyasi çözüm gerektiriyor”.

Yani Ruslar diyor ki, “Suriye’de çözüm savaşarak değil, diyalogla olmalı, bunu da Türkiye ile daha önce konuştuk, Türkiye bu konuda bizimle aynı fikirdeydi”.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, askeri çözümden bahsedince, Ruslar hemen “siyasi çözümü” hatırladı ve hatırlatmaya başladı.
Tamam Ruslarla aramız iyi ama Suriye’de bir anlaşma var ve bu anlaşma bugün Halep üzerinden ihlal ediliyorsa bunda Moskova’ya da bir sorumluluk düşüyor.
İşte Erdoğan Esed üzerinden verdiği mesajla Rusya’ya bunu hatırlattı, aslında.
“Halep’te insanlık dramı var ve biz böyle konuşmamıştık” mesajıydı bu.

Belli ki Ruslar mesajı anlamış zira verdikleri tepkilere bakınca hepsinin ılımlı olduğunu görüyoruz.

Hatta Kremlin sözcüsü Peskov, Erdoğan’ın bu sözlerinin “Türkiye-Rusya arasındaki ilişkileri etkilemesini beklemek yersizdir” dedi.
Yani Rusya, buradan kriz çıkaramaz.
Aksine ortada bir kriz var ve Erdoğan bu krizi onlara hatırlattı, onlara da ortadaki krizin çözümü için adım atmak kalıyor.

Bugün Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Alanya’ya geliyor, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile tüm bu konuları masaya yatıracaklar.
Haftaya da Başbakan Binali Yıldırım’ın Rusya ziyareti var.

Bu görüşmelerde Ruslara, Halep konusundaki uyarılar yapılacak.