Toronto Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşesi Ahmet Tunç Demirtaş, Türkiye ile Kanada arasında 2005 yılında imzalanan sosyal güvenlik anlaşması hakkında TurkNews'e açıklamalarda bulundu.

''Ülkemiz yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın çalışma ve sosyal güvenlik alanlarındaki hak ve menfaatlerini koruyabilmek için bir çok ülke ile sosyal güvenlik anlaşması imzalamıştır.'' diyen  Ahmet Tunç Demirtaş, ''Türkiye Cumhuriyet ile Kanada arasında da 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren yürürlüğe giren bir Sosyal Güvenlik Anlaşması bulunmaktadır. Bu Anlaşma, her iki ülke vatandaşlarının sosyal güvenliğe ilişkin hak ve menfaatlerinin korunmasını amaçlamaktadır. Kanada’da yaşayan vatandaşlarımızın bu anlaşma kapsamındaki hakları konusunda kısa bir bilgilendirme yapmak istiyoruz'' dedi.

Türkiye ve Kanada arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşması kimleri kapsamaktadır?

Anlaşma her iki ülke vatandaşlarını, bu kişilerin bakmakla yükümlü oldukları eş, çocuk ve anne-baba gibi kişileri ve vefatları halinde geride kalan kişileri kapsamaktadır.

Anlaşmanın vatandaşlarımız açısından en öne çıkan faydası nedir?

Anlaşmaya göre vatandaşlarımıza hizmet birleştirme imkanı getirilmiştir. Yani her iki ülkede de belli süreler çalışmış olan bir vatandaşımız, Türkiye veya Kanada’da yaşlılık, maluliyet veya ölüm aylıklarına hak kazanabilmek için iki ülkede geçen çalışma sürelerini birleştirebilmektedir. Ancak bu şekilde birleştirme suretiyle aylığa hak kazanan vatandaşımızın alacağı aylık miktarı, prim ödediği yıllar ile orantılı olarak belirlenmektedir.

Örneğin Türkiye’de 5 yıl çalışmış ve daha sonra Kanada’da çalışmaya başlamış olan vatandaşımız normalde Türkiye’deki 5 yılı için yaşlılık aylığı şartlarını karşılamamaktadır. Ancak Anlaşma kapsamında Kanada’da geçirdiği yılları Türkiye’deki yılları ile birleştirmek suretiyle – yaş ve hizmet süresi şartlarının da tutması kaydıyla – aylığa hak kazanabilmekte, alacağı aylık miktarı ise Türkiye’de çalışmış olduğu 5 yıl üzerinden hesaplanmaktadır. Bu şekilde alınan aylığa kısmi aylık adı verilir. Kısmi aylık almak için herhangi bir borçlanma yapılmaz. Kısmi aylık daha sonra yurt dışı borçlanması yapmak suretiyle tam aylığa çevrilebilir.

 Aynı şekilde Kanada’da yaşlılık güvencesi (Old Age Security) aylığı alabilmek için farklı şartlara göre 10 veya 20 yıl Kanada’da yaşamış olma şartı bulunmaktadır. Bu süreleri eksik olan vatandaşlarımız Türkiye’de ikamet ederken geçirmiş oldukları süreleri saydırabilmektedirler. Yine Canada Pension Plan (CPP) kapsamındaki çocuk yardımı, maluliyet yardımı ve geride kalanlar yardımı için gerekli sürelerin tamamlanması için de Türkiye’deki prim ödeme süreleri dikkate alınabilir.

Türkiye ve Kanada’da geçen sigortalılık süreleri; malullük, yaşlılık veya ölüm sigortasından aylık bağlanmasına yeterli ise hizmet birleştirilmesi yapılmadan her iki ülke sigorta kurumunca ayrı ayrı tam aylık bağlanabilir.

Sosyal Güvenlik Anlaşmasında yer alan işe başlama tarihi ile ilgili hüküm nedir?

Bilindiği üzere Türkiye’de kişinin emeklilik yaşı ve prim miktarı işe ilk başlama tarihine göre değişmektedir. Kanada ve Türkiye arasındaki bu anlaşmada vatandaşlarımızın faydasına olabilecek diğer bir hüküm de Kanada’da ilk işe giriş tarihinin Türkiye’de ilk işe giriş tarihinden önce olması durumunda, Kanada’daki tarihin Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmesidir. Bu maddeye göre vatandaşlarımız özellikle yurt dışı borçlanması yoluyla emekli olurken prim günü ve yaş avantajından faydalanabilmektedir.

Ayrıca anlaşmaya göre Türkiye’den alınan emekli maaşı Kanada’da ikamet etmek nedeniyle iptal edilemez. Aynı şekilde Kanada’dan alınan emekli maaşı da Türkiye’de ikamet etmek nedeniyle iptal edilemez.

Anlaşma kapsamında sağlık hizmetleri konusunda herhangi bir yardım sağlanıyor mu?

Türkiye ile Kanada arasındaki sosyal güvenlik anlaşması kapsamında sağlık hizmetlerine ilişkin yardımlar yer almamaktadır. Bu nedenle Kanada’da yaşayıp Türkiye’de tedavi olmak isteyen vatandaşlarımız Anlaşma kapsamında herhangi bir yardım veya geri ödemeden faydalanamamaktadır.

Nasıl ve nereye başvuru yapılmalıdır?

Kanada’da yaşayan ve Türkiye’deki aylıklar için başvuru yapmak isteyen vatandaşlarımız, https://www.canada.ca/en/services/benefits/publicpensions/cpp/cpp-international/turkey.html adresinde alt kısımda bulunan formları doldurarak aşağıda yer alan adrese posta yoluyla başvurmalıdır:

Service Canada
P.O. Box 2710 Station Main
Edmonton, AB  T5J 2G4
CANADA

Türkiye’de yaşayan ve Kanada’daki aylıklar için başvuru yapmak isteyen vatandaşlarımız yine aynı adreste yer alan formları doldurarak bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumuna başvurabilirler.

Vatandaşlarımız Türkiye ve Kanada arasındaki sosyal güvenlik anlaşmasına ilişkin her türlü soru için Toronto Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğimize başvurabilir, yukarıda belirtilen formların doldurulması ve gönderilmesi konusunda ücretsiz ve randevusuz olarak yardım alabilirler. Ataşeliğimizin irtibat bilgileri aşağıda yer almaktadır.

10 Lower Spadina, Suite 300,
Toronto, ON M5V 2Z2 Kanada
Tel: (+1)416 5464466
e-mail: ottava@csgb.gov.tr                                                                                                            facebook.com/calismaataseligi