Uzun süreli öksürük ve halsizliğin, akciğer kanserinin habercisi olabileceği bildirildi..

Akciğer kanseri; akciğerde yapısı bozulmuş, anormal hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması sonucunda ortaya çıkar. Bu tüm kanser türleri için geçerli olan temel oluşum şeklidir. Çoğu zaman bir akciğerde tek odaktan gelişmeye başlar. Ancak aynı anda birden fazla odaktan gelişim de ortaya çıkabilir. Kanser hücreleri akciğerlere, komşu dokulara veya vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Göğüs Hastalıkları Bölümünden Doç. Dr. Levent Dalar akciğer kanserine neden olan faktörlere dikkat çekiyor.

SİGARAYA DUR DEMENİN VAKTİ GELDİ…

Akciğer kanserlerinin % 80-90'ında neden sigaradır. İçilen sigara miktarı ne kadar çok ve süre ne kadar uzunsa, akciğer kanseri gelişme riski de o kadar yüksektir.

Günde bir paket, yirmi yıl sigara içen bir kişinin riski, içmeyen bir kişiye göre yirmi kat, günde 40 sigara içenlerde ise 24 kat daha fazladır. Sigara içimi terk edildiğinde akciğer kanserine yakalanma oranı gittikçe azalmakta, beş yılın sonunda sigara içenlerin risk oranının yarısına inmektedir.

Pipo, sigar, puro içen kişilerde de, içmeyenlere göre akciğer kanserine yakalanma riski daha fazladır. Kendisi sigara içmeyen ancak uzun süre sigara dumanına maruz kalanlarda yani pasif içicilerde de akciğer kanseri riski artmaktadır.

ASBESTE DİKKAT!

Fren tamiri, izolasyon, gemi inşaatı gibi asbest maruziyeti olan bazı iş ortamlarında çalışanlarda akciğer kanseri riski artmaktadır.

HAVA KİRLİLİĞİ İLE SAVAŞ BAŞLASIN

Sigara kullanımının etkisine göre daha az olmakla birlikte, hava kirliliği akciğer kanseri riskini arttırmaktadır.

DİZEL EGZOZ GAZI

Son çalışmalar dizel egzoz gazının akciğer kanseri gelişim riskinde belirgin artışa yol açtığını ortaya koymaktadır.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hastalığın belirtileri; genellikle ve maalesef erken dönemde ortaya çıkmaz. Bu nedenle, birçok durumda kontrol için veya başka bir nedenle (mesela işe giriş sırasında yapılan sağlık kontrollerinde) çekilen akciğer filmleri ile tanı konulur. Akciğer kanserinin belirtileri; akciğer kanserinin kendisine, yayılımına veya kanser hücreleri tarafından salgılanan hormon benzeri bazı maddelere bağlı olabilir.

Düzelmeyen, uzun süreli öksürüğünüz mü var?
Balgamla karışık ya da tek başına öksürükle ağızdan kan mı geldi?
Açıklanamayan halsizlikle mi mücadele ediyorsunuz?
Nefes darlığı yaşıyor musunuz?
Boyunda veya yüzde şişme fark ettiniz mi?
Tekrarlayan bronşit, zatürre atakları mevcut mu?
İştah veya kilo kaybı mı yaşıyorsunuz?
Ses kısıklığı var mı?
Göğüs, sırt veya omuzda ısrarlı ağrı mı hissediyorsunuz?

Belirtiler değerlendirilerek iyi bir muayene ve ardından bir dizi inceleme yapılır. Bu incelemeler; tümörün varlığı, yerleşim yeri, komşu organlarla ilişkisi, yaygınlığı, tipi, operasyona uygunluğunu değerlendirmek için yapılır. Tanı için yapılacak bu incelemeler:

AKCİĞER GRAFİSİ

Akciğer kanseri tanısında en çok kullanılan aşamadır. X ışını kullanılır. Akciğerlerde tümör veya tümörün oluşturduğu anormal görünümleri ortaya çıkarır.

BİLGİSAYARLI AKCİĞER TOMOGRAFİSİ

Akciğerde kansere bağlı olabilecek belirtilerin ortaya çıkarılmasında akciğer grafisinden daha duyarlı bir görüntüleme yöntemidir. Üç boyutlu değerlendirilerek, tümörün damarsal ve diğer yapılar ile ilişkisi gösterilir.

Bilgisayarlı beyin tomografisi ise tümörün beyine yayılımının olup olmadığının değerlendirilmesini sağlar.

MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME (MRI)

Bilgisayarlı tomografiye benzer ancak görüntülemede X ışını yerine manyetik alan kullanılır. Tümörün yerleşimi ile ilgili bazı özel bilgileri elde etmek için istenir.

POZİTRON EMİSYON TOMOGRAFİSİ (PET, PET-BT)

Tümör hücrelerinin şekeri normal hücrelere göre çok daha fazla kullanması esasına dayanır. Sadece akciğerde değil, vücudun tümünde radyoaktif şekeri tutan tümör hücrelerinin görüntülenmesini sağlar.

SİNTİGRAFİK YÖNTEMLER

En sık uygulanan türü tüm vücut kemik sintigrafisidir. Kanserin kemiklere yayılımı değerlendirilir. PET kullanımı arttıkça kullanımı giderek azalmaktadır.

BALGAM SİTOLOJİSİ

Bronş salgılarının mikroskop altında değerlendirilerek, tümör hücrelerinin incelenmesidir.

BİYOPSİ

Mikroskop altında değerlendirmek üzere hastalıklı bölgeden örnek doku alınmasıdır. Biyopsi örneği, göğüs duvarından akciğerlere ulaşılarak, bronkoskop ile veya küçük bir cerrahi işlem ile elde edilebilir.

BRONKOSKOPİ

Bronkoskop olarak adlandırılan bir cihaz aracılığıyla akciğerlerdeki hava yollarının gözlenmesi esasına dayanır. Bu işlem sırasında anormal görünüm veya tümör saptanırsa farklı cihazlar kullanılarak biyopsi alınır.

ENDOBRONŞİYAL ULTRASON

Bronkoskopi işlemi ile aynı şekilde akciğerin içine özel ultrasonlu bir endoskop ile girilerek uygulanır. Bronş duvarına komşu kitle ya da lenf düğümlerinden özel bir iğne ile örnek alınmasını sağlar.

AKCİĞER KANSERİNİN TİPLERİNE DİKKAT!

Akciğer kanserlerinin; küçük hücreli ve küçük hücreli dışı olmak üzere başlıca iki tipi vardır. Bu iki ana grup tüm akciğer kanserlerinin % 90'ını oluşturur. Diğer kanserler akciğerde daha nadir olarak izlenir.

Küçük hücreli akciğer kanseri; Akciğer kanserlerinin % 15-25'ini oluşturur. Oldukça hızlı büyür ve erken dönemde uzak yayılım (metastaz) yapabilir.

Küçük hücreli dışı akciğer kanseri; Akciğer kanserlerinin % 70-75'i bu gruba girmektedir.