Dünya Sağlık Örgütü'nün öncülüğünde sigaranın insan sağlığı üzerindeki yıkıcı etkilerine dikkati çekmek, kullanımını azaltmak ve toplumsal bilinç oluşturmak amacıyla her yıl 9 Şubat, "Dünya Sigarayı Bırakma Günü" olarak anılıyor.

Sigarayı bırakmak yeni bir hayata başlamak için fırsat aslında.

Dünyada her gün 22 bin kişi olmak üzere yılda 8 milyondan fazla kişi tütün ürünü kullanımına bağlı hastalıklar sebebiyle yaşamını yitiriyor.

Bu kategoride yer almamak ise tamamen bizim elimizde.

AKCİĞER KANSERİNE YAKALANMA RİSKİ FAZLA

Bu ölümlerin 7 milyondan fazlası doğrudan tütün kullanımının sonucuyken 1,2 milyondan fazla kişi de tütün ürünü kullandığı için değil tütün ürününün dumanına maruz kaldığı için hayatını kaybediyor.

Tütün ürünü kullanan kişilerin akciğer kanserine yakalanma veya akciğer kanserinden ölme riski, tütün ürünü kullanmayan kişilere göre %15 - %30 kat daha fazla...

Peki sigarayı nasıl bırakabiliriz?

SİGARAYI BIRAKMAK İÇİN NE YAPABİLİRSİN?

İşte sigarayı bırakmak isteyen tiryakilerin yapması gerekenler;

Karar Verin

Sigarayı bırakma konusunda kararlı olmalısınız. Bu, motivasyonunuzun temelidir.

Destek Grubu veya Profesyonel Yardım

Sigarayı bırakmak için destek gruplarına katılabilirsiniz.

Doktorunuzdan veya bir uzmandan profesyonel yardım alabilirsiniz.

Nikotin Değiştirme Tedavisi (NDT)

Nikotin sakızı, nikotin bandı veya nikotin spreyi gibi ürünlerle nikotin alımını azaltabilirsiniz.

İlaçlar

Reçeteyle verilen ilaçlar sigarayı bırakma sürecinizi kolaylaştırabilir.

Motivasyon ve Hedefler

Neden sigarayı bırakmak istediğinizi net bir şekilde belirleyin.

Bırakma tarihini planlayın ve bu tarihe odaklanın.

Tetikleyicileri Tanımlama

Sigara içme alışkanlığını tetikleyen durumları ve hisleri belirleyin.

Bu tetikleyicileri önlemek veya başka bir şeyle değiştirmek için stratejiler geliştirin.

Destek Sistemi

Aileniz, arkadaşlarınız veya sevdiklerinizden destek isteyin ve onlardan sigarayı bırakma sürecinizde sizi desteklemelerini isteyin.

Stres Yönetimi

Alternatif stres yönetimi teknikleri, yoga, meditasyon veya derin nefes alma gibi aktiviteleri deneyin.

Egzersiz

Düzenli egzersiz, hem fiziksel hem de psikolojik olarak yardımcı olabilir.

Sağlıklı Beslenme

Sağlıklı bir diyet sigarayı bırakma sürecinizi destekler.

Sigara İçilmeyen Ortamları Seçin

Sigara içilmeyen alanlarda zaman geçirmeye çalışın.

Geri Dönüşlere Hazır Olun

İlk denemeniz başarısız olursa, endişelenmeyin. Birçok kişi birden fazla deneme yapar.

Kendinizi Ödüllendirin

Bırakma hedeflerinizi başarıldığında ödüllendirin.

Gelecekteki Faydaları Göz Önünde Bulundurun:

Sigarayı bırakmanın uzun vadeli sağlık faydalarını düşünün.

İyimser Olun

Olumsuz düşünceler yerine pozitif ve iyimser bir yaklaşım benimseyin.

UZMANLAR NE DİYOR?

Medipol Mega Üniversite Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Bayram, “Sigara akciğerlere solunum yoluyla girerek, kan dolaşımı aracılığıyla vücudun diğer bölgelerine de ulaşıyor. Dolayısıyla ilk hedefi akciğer oluyor. Akciğerde yüzden fazla hastalığa neden olabiliyor. Bunların başında kanser, KOAH ve kronik bronşit gibi hastalıklar geliyor. Elbette diğer organları da konuşmamız gerekiyor.

Sigara, vücudun hemen hemen her organına ulaşabiliyor ve böylece insanların aklına gelmeyen pek çok hastalığın gelişmesine yol açabiliyor. Mesane kanseri, böbrek kanseri, bağırsak kanseri, kalp-damar hastalıkları. Bunların da en büyük nedeni sigara. Dolayısıyla sigaranın akciğerlere veya vücuda verdiği zararlar artık çok iyi bilinen bir konu.” diye konuştu.

"SİGARAYA BAŞLAMA YAŞI MAALESEF DÜŞTÜ"

Bayram, “Burada farklı konulara da değinebiliriz: Toplumdaki sigara kaynaklı zararların yükü nedir? Ülkemizdeki sigara içme oranı nedir? Bu konularda maalesef karnemiz zayıf. Türkiye, dünyada en çok sigara tüketilen 10 ülkeden biri. Sigara şirketleri için ciddi bir pazar konumundayız.

Bu konuda geçmişte önemli adımlar atıldı; Türkiye’de oldukça iyi ve olumlu gelişmeler kaydedildi. Ancak son yıllarda sigarayla mücadelede bir yavaşlama hissediliyor. Bu nedenle Türkiye’nin yeniden kararlı bir biçimde mücadeleye dönmesi gerektiğini düşünüyorum. Sigarayla mücadelede en büyük önceliğimiz çocuklar olmalı.

Maalesef sigaraya başlama yaşı 12-13’e kadar düştü ve bu yaşlarda, henüz vücut ve özellikle akciğerler ile diğer organlar tam gelişimini tamamlamadığı için sigara tüm vücuda hasar veriyor; ileride daha erken yaşta ciddi sorunlar ortaya çıkıyor. Örneğin, son dönemde bazı ülkelerde önemli adımlar atıldı. İngiltere’de 2009 yılından sonra doğmuş çocuklara hayatları boyunca sigara satış yasağı getirilmesi planlanıyor. Yani bu yıldan sonra doğanlara hiçbir şekilde sigara satılmaması öngörülüyor. Benzer bir uygulama ülkemizde de hayata geçirilebilir.” ifadelerini kullandı.

"SİGARAYA HİÇ BAŞLANMAMALI"

Bayram, “En önemli konu, sigaraya hiç başlamamak olmalı. Sigaraya başladıktan sonra bırakmak epey çaba ve zahmet gerektiriyor. Elbette bu mümkün; bırakma konusunda ciddi başarılar elde edilebiliyor. Fakat hiç başlamamak, nesilleri korumak adına çok daha önemli bir strateji. Eskiden Türkiye’de erkeklerde sigara içme oranı kadınlara göre çok daha yüksekti. Ancak son yıllarda kadınlardaki sigara içme oranlarının da erkeklere yaklaştığını görüyoruz. Bu durumun mutlaka fark edilmesi ve önlenmesi gerektiğini özellikle vurgulamak istiyorum.

Nargile konusuna da değinmek istiyorum. Günlük pratikte, poliklinikte “Sigara içiyor musunuz?” diye sorduğumda, “Hayır hocam, sigara içmiyorum, sadece nargile içiyorum.” cevabını alıyorum. Sanki nargile masummuş, sigara kadar zararlı değilmiş gibi bir algı oluşmuş durumda.

Özellikle son 3-5 yıldır bunu çok sık gözlemliyorum. Hatta eskiden yalnızca haftada bir veya ayda bir dışarıda nargile içilirken, şimdi evlerde nargile bulundurulduğunu görüyoruz. Oysa nargilenin de masum olmadığını, en az sigara kadar zararlı olduğunu özellikle belirtmeliyim.” şeklinde konuştu.

"ELEKTRONİK SİGARALAR, EN AZ SİGARA KADAR ZARARLI"

Bayram, “Bir diğer konu da elektronik sigaralar. Elektronik sigaralar da en az sigara kadar zararlı; hatta daha erken dönemde ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Türkiye’de kanun gereği elektronik sigaranın satışı ve ithalatı yasak, ancak internet siteleri veya bazı marketler üzerinden bunlara hâlâ ulaşmak mümkün. Bu konuda da daha sıkı denetimler yapılması gerektiğini düşünüyorum.” dedi.

"HERKES SİGARAYI BIRAKABİLİR"

Bayram, "Sigara bağımlılığını özetle iki türde ele alıyoruz: fizyolojik bağımlılık ve psikolojik bağımlılık. Fizyolojik bağımlılık dediğimizde nikotin bağımlılığından bahsediyoruz. Nikotin, beynin belirli merkezlerinde bağımlılık yaratıyor ve sinirlilik, el titremesi, ağız kuruması, kişinin kendini psikolojik açıdan kötü hissetmesi gibi durumlara neden olabiliyor.

Bu belirtiler daha ağır tablolar olsa da kısa sürede düzelebiliyor; yani kişi bir-iki ay içinde bu etkilerden arınabiliyor. Asıl zorluk psikolojik bağımlılık. Kişiler, kendilerini motive ettiklerinde bir-iki ay sigara içmeyip nikotin bağımlılığını aşabiliyorlar.

Ancak psikolojik bağımlılık dediğimizde işin içine yaşam tarzı giriyor: Örneğin çay içerken, arkadaşlarla bir araya gelirken ya da herhangi bir etkinliğe giderken sigara içme alışkanlığı araya giriyor. Bu yaşam tarzını değiştirmek daha uzun zaman alıyor. Sigaraya karşı duygusal özlem bir-iki yıla kadar sürebiliyor. Biz bir yıl boyunca hiç sigara içmemeyi, başarılı bir ‘sigara bırakma’ olarak tanımlıyoruz. ‘Ben sigarayı bırakamam.’ düşüncesi kesinlikle yanlış. Herkes sigarayı bırakabilir; yeter ki istesin ve ilk adımı atsın.” dedi.