Son zamanlarda karanlık bir yola her girdiğinizde farlara yakalanmış bir geyik gibi hissediyorsanız, yalnız değilsiniz. Uzmanlar, yeni araçlardaki LED farların aslında çoğu insanın kullandığı farlardan daha kör edici olduğunu söylüyor.

Driving Vision News'in baş editörü ve aydınlatma araştırmacısı Daniel Stern, CBC News'e "Bu herkesin kafasında olan bir şey değil. Gerçek bu" dedi.

"Farlar daha parlak, daha küçük ve daha mavi hale geliyor. Bu üç şey de belirli bir tür parlamayı artırıyor. Buna rahatsızlık veren parlama denir," dedi.

Stern gibi uzmanlar, araçların daha sıcak eski tip halojen ışıklardan geçiş yapmasıyla birlikte far parlamasının Kuzey Amerika genelinde ciddi bir sorun olduğunu söylüyor. Yeni LED farlar daha yoğun, daha mavi ve insanların rahatsızlıktan gözlerini kısmasına neden olabilen yoğun bir ışık yaratıyor.

Kanada'da bu konuda düzenlemeler yapıldığını belirten araştırmacılar, diğer ülkelerde yaygın olan far teknolojisine henüz ulaşılamadığını söylüyor.

Bu nedenle gece sürücüleri kör oluyorlar, özellikle de gözleri yaşlıysa, ve ancak belli bir yere kadar işe yarayabilecek kendi çözümlerini arıyorlar.

LED Nedir?

LED veya ışık yayan diyot farlar, halojen veya akkor ışıklarda bulunan filamentler yerine yarı iletkenler veya mikroçipler kullanır. Diyot, enerjiyi parlak beyaz bir ışığa dönüştürür. LED farlar daha uzun ömürlüdür ve daha yoğundur. Ancak LED'ler pahalıdır ve eğer hedefleri yanlışsa karşıdan gelen sürücüleri kör edebilir.

Stern bunun bir güvenlik sorunu olduğuna inanıyor. "Eğer göremediğinizi düşünüyorsanız, bu çok kafa karıştırıcıdır."

Stern, ilk LED'lerin 90'larda arabalara takıldığını, ancak ışıkların 2000'lere kadar standart hale gelmediğini söyledi. Daha küçük bir ışığın, doğal gün ışığına daha yakın hissedilen canlı, serin bir parıltı vermesine izin verdiler.

Artık LED'ler giderek daha fazla araçta görülüyor ve standart olarak gelmeseler bile, birçok kişi tavsiyelere rağmen normal ampulleri LED'lerle değiştiriyor.

İnsan gözü güneş ışığından karanlığa kadar geniş bir ışık aralığına uyum sağlayabilse de, uyum sağlaması biraz zaman alır. Özellikle yaşlanan gözler için LED'ler çok parlak, çok mavi ve çok yoğun olabilir.

Torontolu araştırmacı Bruce Haycock, karşıdan gelen LED ışıklarına çarpmanın nasıl bir şey olduğunu taklit eden bir simülatör geliştirdi.

"Eğer yakın zamanda görmediyseniz, insanlar bunun doğru olduğuna bile inanamıyorlar, çünkü gerçekten oldukça zayıflatıcı ve büyük bir dikkat dağıtıcı. Yaklaşan farların etrafındaki dünyayı görmek çok zor, çünkü çok parlak ışıklarla, etrafındaki çok loş ışıklı alanlar arasında çok büyük bir kontrast var."

KITE araştırma enstitüsünde görevli bir bilim insanı olan Haycock, Toronto'daki DriverLab simülatörünün baş mühendisiydi. Tek gözlü görüş, opioidler, hareket hastalığı ve dikkatsizlik körlüğü (odaklanma eksikliğinden kaynaklanan bir tehlikeyi fark edememe) dahil olmak üzere çeşitli faktörlerin sürüş üzerindeki etkisini incelemek için kullanıldı.

Haycock'un araştırması , parlamanın sürüş güvenliği üzerindeki etkisinin önemli olmakla birlikte yeterince araştırılmadığını ve daha iyi far, araç yolu ve aydınlatma tasarımlarıyla potansiyel olarak iyileştirilebileceğini ortaya koydu.

Haycock, Almanya'nın araç aydınlatmaları konusunda araştırma konusunda öncü olduğunu ve yıllardır parlamayı kontrol etmek için ayrı ayrı ışıkları açıp kapatabilen otomatik LED dizileri kullandığını söyledi.

"Aydınlatabilirler, karşıdan gelen sürücülerin gözlerini kamaştırmadan yolun yönünü belirleyebilirler."

Kanada far yönetmelikleri

Uzmanlara göre, Kuzey Amerika dışındaki dünyanın büyük bölümünde kısa farlardan ve sis farlarından kaynaklanan parlamayı kontrol etmek için daha sıkı düzenlemeler var.

Aslında, Kanada far düzenlemeleri parlama — veya kamaşma — veya herhangi bir eşanlamlı kelimeden bile bahsetmiyor. Kanada Ulaştırma Bakanlığı , Motorlu Taşıt Güvenlik Yasası kapsamında güvenliği düzenler ve far üreticileri aydınlatma sistemleri ve geri yansıtıcı cihazlarla ilgili bir dizi standarda uymak zorundadır.