Kızıldeniz'in Aden Körfezi'ne açıldığı noktada bulunan Cibuti, stratejik konumu sebebiyle bölgede hakimiyet sağlamak isteyen yabancı ülkelerin üs yarışına sahne oluyor...

HALİ HAZIRDA FRANSA, ABD, İTALYA VE JAPONYA'NIN ÜSLERİ VAR

Akdeniz ile Hint Okyanusu'nu birbirine bağlayan Kızıldeniz-Aden Körfezi hattının geçiş noktası Babu'l Mendeb Boğazı'nda yer alan Cibuti'de hali hazırda Fransa, ABD, İtalya ve Japonya'nın askeri üssü bulunurken, Çin ve Suudi Arabistan da yakında Doğu Afrika ülkesinde üs açmayı planlıyor.



DOĞU AFRİKA'NIN TİCARET KAPISI: CİBUTİ

Nüfusu 830 bin olan ve sadece 23 bin kilometrekarelik yüzölçümüne sahip Cibuti, dünyada ticari gemilerin en fazla tercih ettiği rotalardan biri üzerinde bulunuyor.

Sahip olduğu limanlar sayesinde Doğu Afrika ülkelerinin ticaret kapısı olan Cibuti, ABD gibi yabancı ülkelere, Somali ve Yemen'de olduğu gibi bölgedeki olaylara kolay müdahale imkanı tanıdığı için de stratejik öneme sahip.

EN BÜYÜK ASKERİ VARLIĞI OLAN ÜLKE: CİBUTİ

En büyük üs ABD'nin, Fransızların askeri varlığı uzun yıllara dayanıyor. Cibuti'de en büyük askeri varlığa sahip ülke, Camp Lemonier'de 4 bin personeli bulunan ABD. Camp Lemonier, bölgedeki operasyonel gücünü artırmak isteyen ABD tarafından 2001'de kuruldu. Üs, Somali ve Yemen'de ABD tarafından yürütülen terör operasyonları için önemli bir konuma sahip. Ambouli Havaalanı'nın güneyinde bulunan üs, genellikle Afrika ülkeleri askerlerinin eğitimi ve hava operasyonları için kullanılıyor. Cibuti yönetimiyle 2014 yılında yenilediği anlaşma çerçevesinde üssü 10 yıl daha kullanma hakkı elde eden ABD, burası için yıllık 63 milyon dolar kira bedeli ödüyor.

ESKİ FRANSA SÖMÜRGESİ

Eski Fransa sömürgesi olan ve Fransız Somaliland'i olarak adlandırılan Cibuti'de Fransızların askeri varlığı da uzun yıllardır devam ediyor. Cibuti'de en büyük ikinci yabancı kuvvet olan Fransa'nın bin 900 kişilik askeri birliği bulunuyor. Afrika'daki en büyük üssünü bu topraklarda bulunduran Fransa'nın, kira olarak ödediği yıllık miktar yaklaşık 34 milyon dolar.

JAPONYA'NIN VARLIĞI

Japonya, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez yurt dışında üs açtı. Cibuti'de askeri varlığa sahip diğer ülkelerden biri de Japonya. Japon Deniz Öz Savunma Kuvvetlerinin 2011 yılında kurduğu üste 600 asker bulunuyor. 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana ülke dışındaki ilk üssünü buraya konuşlandıran Japonya, Cibuti'ye yıllık 30 milyon dolar kira ödüyor.

İTALYAN ÖZEL KUVVETLER DE BURADA

İtalya'nın yaklaşık 90 kişilik askeri personeli, Cibuti Destek Üssü'nde görev yapıyor. İtalya'nın kendi sınırları dışında edindiği ilk lojistik operasyonlar merkezi olma özelliği taşıyan üs, 2013 yılında açıldı ve 300 asker barındırma kapasitesine sahip. Lojistik öneminin yanı sıra üste, Aden Körfezi ile Somali açıklarında deniz korsanlığı faaliyetleri ve rehine kurtarma operasyonlarında görev yapabilecek özel kuvvetlerin de hazır bulunduğu kaydediliyor. İtalya'nın bu üs için ödediği yıllık kira miktarının da Fransızlar gibi 34 milyon dolar olduğu belirtiliyor.

İNGİLTERE ve NATO SINIRLI SAYIDA AKERE SAHİP

İngiltere ve NATO da sınırlı sayıda askeri birliklerini Cibuti'de konuşlandırıyor. Bu kuvvetler ülkedeki askeri varlıklarını koruyarak hem boğazdan geçen gemilerinin güvenliğini sağlıyor hem de terör operasyonlarına katılıyor. Bu kuvvetler genellikle operasyonlar için Cibuti'deki Ambouli Havaalanı ile Cibuti Limanı'nı kullanıyor.

ÇİN NE İSTİYOR?

Çin de geçen yıl sonunda yaptığı anlaşma çerçevesinde Cibuti topraklarında üs kurme hakkı kazandı. 10 yıllığına kiralanan alanda hazırlıklarına başlanan üssün 2017 yılında faaliyete geçmesi öngörülüyor. Çin, bu sayede ülke sınırları dışındaki ilk askeri üsse sahip olacak. Çin'in burada konuşlandırmak istediği asker sayısı ise yaklaşık 10 bin.

CİBUTLİ YETKİLİLERDEN ÇİN VE ABD AÇIKLAMASI

Cibuti Dışişleri Bakanı Muhammed Ali Yusuf, bu hafta yaptığı açıklamada, Çin'in açacağı üssün ABD ile ilişkileri olumsuz etkilemeyeceğini belirtti. Yusuf, "Nasıl ki ülkemizde mevcut bulunan ABD, NATO, Fransa, İngiltere, İtalya ve Japon kuvvetlerini daha önce hoş karşıladıysak, Çin'in Cibuti'deki varlığını da öyle karşılıyoruz" şeklinde konuştu. Çin'in söz konusu üs için Cibuti makamlarına yılda 20 milyon dolar vereceği belirtiliyor.

SIRADA SUUDİ ARABİSTAN VAR

Kısa bir süre önce üs açmak için Cibuti makamlarıyla anlaşan bir ülke de Suudi Arabistan. Suudi Arabistan için Cibuti'yi önemli kılan hususların başında ise Yemen'deki iç savaş geliyor. Yemen krizinin ardından Suudi Arabistan'ın yanında duran Cibuti'nin Riyad Büyükelçisi Ziyaeddin Bamhare, Suudi Arabistan'ın Cibuti ile yapacağı askeri anlaşma çerçevesinde ülkesinde bir askeri üs kurmasını beklediklerini söylemişti.

ÜS'LER İÇİN VERİLEN KİRALAR BÜYÜK GELİR KAYNAĞI

Cibuti'nin söz konusu üslerden büyük bir gelir elde etmesi sebebiyle siyasi tarafların yabancı askerlerin varlığından rahatsız olmadığı anlaşılıyor. Ülkede nisan ayında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde tüm adayların ortak vaadinin, "ülkedeki yabancı üslerin varlığının muhafaza edilmesi" olması dikkatleri çekmişti. Cibuti bu üslerin kirasından yılda yaklaşık 160 milyon dolar gelir elde ediyor.