Amerikalı 5 büyük finans şirketi, İran’a yönelik ambargoyu deldi.

Delerken kara para akladı, altın ticareti gerçekleştirdi.

Sonra bu durum ortaya çıktı ancak şirketlere hiçbir şey olmadı.

5 şirketten ikisinin ayrı bir özelliği var,
o iki şirket, Kredi Derecelendirme kurumu Moody’s’in ortaklarından.
Vanguard Group ile T. Rowe Price Associates.

Moody’s, Türkiye’nin IMF’ye kapıları kapatmasının ardından kredi notlarını düşürmesiyle tanınıyor.
Türkiye’ye yatırım yapmayı planlayan yabancılara, “bu ülkenin kredi notu düşük, yatırım yapılamaz seviyede” diye uyarıda bulunuyor.

Moody’s iştiraki olan 2 şirket, Amerika’da faaliyet halinde ve yıllardır İran’a yönelik ambargoyu deldikleri biliniyor.
Haklarında yapılan incelemelerde İran ambargosunu delip, kara para akladıkları da ortaya çıktı.

Sadece o şirketler değil, Moody’s iştiraki olmayan ya da diğer kredi derecelendirme kurumlarıyla ortaklıkları bulunan çok sayıda finans şirketi de özellikle 2008 sonrası yapılan incelemelerde kara para akladıkları gerekçesiyle suçlu bulundu.

Amerika, 1979’dan itibaren İran’a ambargo uyguladı.
Ancak kendi ambargosunu kendi şirketlerinin eliyle defalarca deldi.
O soruşturmaların ardından kimse hapse girmedi.
Bazı şirketlere para cezaları kesildi.

Peki ambargo sürecinde Amerika ne yapmaya çalıştı?
Yani İran veya Küba gibi ülkelere, kendi koyduğu ambargoyu neden kendisi deldi?

Halkbank’tan örnek verelim.
Türkiye, İran’la doğalgaz alışverişi yaparken, İran ambargo altında olduğu için karşılığı altın olarak ödedi.
Bu yolla ambargo delinmedi yani Türkiye’nin İran’la yaptığı ticaret, yasal yollardan gerçekleştirildi.

Ancak Amerika her şey yasal olmasına rağmen kara para aklama suçlamasının çerçevesini genişletmeye çalıştı.
İran, petrol ve doğalgaz gelirleriyle, nükleer silah üretebilir, diyerek, İran’ın enerji kaynaklı gelirlerini “kara para” ilan etti.

Neticede bir ülkeye ambargo koyup, başka ülkelerin ambargo altındaki ülkeyle ticaretinin önünü kesti.
Kendi şirketlerinin ambargoyu delmesine ise göz yumdu.
Bu sayede ambargo altındaki ülkelerin pazarı sadece Amerika’ya açık oldu.
Başkası yaparsa suç oldu, kendi yapınca ise görmezden gelindi.

Mesela 1986 yılında İran-Irak savaşı varken, İran’a silah sattı.
Ambargonun delindiği İrangate ile ortaya çıktı.
Kimseye bir şey olmadı.
Amerika o süreçte İran’a silah satarken, Tahran’daki ortağı bugün İran Cumhurbaşkanı olan Hasan Ruhani’ydi.

Ruhani, 2013’te Cumhurbaşkanı oldu.
Seçimden hemen sonra da Amerika, İran’la müzakereleri başlattı.
Ve 2016’ya gelindiği İran’a yönelik ambargo resmin kaldırıldı.