ABD-İran karanlık ilişkisinin en çarpıcı örneği İrangate’dir.

ABD, İran-Irak savaşı sırasında ambargoyu delip, İran’a silah satmıştır.
O skandal silah ticaretinin İran’daki ortağı ise şu an Cumhurbaşkanı olan Hasan Ruhani’dir.

ABD, İran’a yönelik ambargoyu geçen yıl kaldırdı. Ancak 1979-2015 arasındaki 36 yıllık süreçte kendi koyduğu ambargoyu İran’daki üst düzey ortaklarıyla birlikte gizlice defalarca deldi.

Amerika, 1979’daki devrim sonrası İran’a ambargo koydu.
O süreç yıllarca devam etti.
Ancak süreç içerisinde ambargo bir çok kez delindi.

Onların en bilineni İrangate ya da İran-kontra skandalıdır.
İran-Irak savaşı yıllarında Amerikalılar, İran’a silah satışı gerçekleştirdi.

1986’da Amerika’da Başkanlık koltuğunda Ronald Reagan vardı.
Bugün İran Cumhurbaşkanı olan Hasan Ruhani ise o tarihte İran Ulusal Güvenlik Komitesi üyesi ve parlamento başkan yardımcısıydı.
Amerika, 86’da kendi ambargosunu kendi eliyle delip, İran’a silah satarken, Tahran’daki ortağı da Ruhani’ydi.

Ruhani’nin o dönem Avrupa’nın çeşitli başkentlerinde Amerikalı üst düzey yetkililerle hatta aralarında Mossad ajanı olan İsraillilerin de bulunduğu heyetlerle yaptığı gizli görüşmelerin detayları yıllar sonra ortaya çıkmıştı.

Görüşmelerin tamamı Avrupa’da değil Tahran’da da yapılıyordu.
27 Mayıs 1986’da Tahran’da Hilton Oteli olarak kullanılan binada yarbay Oliver North başkanlığındaki ABD Ulusal Güvenlik heyetiyle, Ruhani arasında toplantı yapıldı.

Foreign Policy, özellikle İrangate sürecinde silah alışverişini gerçekleştiren Hasan Ruhani’nin, ABD’lilerle yaptığı görüşmelerin detaylarını yayınladı.

O görüşmeye İran adına katılan Ruhani, Lübnan’daki Amerikalı rehinelere karşılık 10 saat içerisinde bir uçak dolusu füzenin Tahran’a getirilmesini şart koşuyordu.

Neticede silah alışverişi gerçekleştirildi, bu skandal daha sonra ortaya çıktı. Reagan önce yalanladı, bir hafta sonra ise itiraf etmek zorunda kaldı.

Ancak Hasan Ruhani’nin Amerikalılarla yaptığı görüşmeler silah ticaretiyle sınırlı değildi. Ruhani, görüştüğü Amerikalılara, o dönemki dini lider Humeyni’den dert yanıyordu.

Ruhani’nin yıllar sonra medyaya sızan bir gizli görüşmesi daha vardı.
30 Ağustos 1986’da Paris’te bir otel odasında Amerikalı yetkililerle birlikte o dönemki İsrail Başbakanı’nın danışmanı olan Amiram Nir’le gerçekleştirdiği görüşmenin detayları da İsrail medyasında yayınlandı.

2013 Haziran’ındaki seçimlerde dini otoritenin adaylarının çekilmesiyle Hasan Ruhani, İran’ın yeni Cumhurbaşkanı oldu.
Kasım ayında ise Batı ile müzakere masasına oturdu.
2015’te de ambargolar kaldırıldı.

2 yıl içinde Batı’daki İran algısı 180 derece değişti.
Amerika, ambargoyu kaldırdıktan sonra, önceki süreçlerde İran ambargosunu delen ülkeler ve şirketlere yönelik kara liste politikasını uygulamayı sürdürüyor.

Ruhani’den önceki Cumhurbaşkanı Ahmedinecat döneminin işadamlarına yönelik tasfiye süreci var. Sebep, ambargoyu delmek.

O halde Amerika’nın Hasan Ruhani başta olmak üzere kendi bünyesindeki bir çok üst düzey isme de aynı operasyonu yapması gerek çünkü 36 yıllık süreçte o ambargoyu delen bizzat kendileriydi.