Fon yetersizliği nedeniyle kapanmanın eşiğine gelen yatılı okul mağdurlarından oluşan bir grup, federal hükümeti sözlerini tutmamakla ve mağdurlara Kanada'nın gerçeği ortaya çıkarma konusundaki kararlılığı konusunda yalan söylemekle suçluyor.

Ontario, Brantford'daki eski Mohawk Enstitüsü Kızılderili Yatılı Okulu ile ilişkili kayıp çocuklar ve isimsiz mezarlarla ilgili soruşturma yürüten Hayatta Kalanlar Sekreterliği, Crown-Yerli İlişkileri'nden bir fonlama kararı almadığı takdirde ay sonunda kapılarını kapatmak zorunda kalacağını söylüyor.

Kâr amacı gütmeyen kuruluş bu mali yılda şimdiye kadar bir kuruş bile almadı ve sadece temel operasyonları sürdürmek için iki önemli proje üzerinde çalışmayı bıraktı, dedi sekreterya sorumlusu Laura Arndt. Sekreteryanın yakın zamanda parasının biteceğini söyledi.

Arndt, "Bu, uzlaşmaya aykırıdır ve harekete geçme çağrılarına aykırıdır, ancak en önemlisi, bundan daha iyisinin vaat edildiği mağdurlara yönelik bir yalandır" dedi.

"Hayatları boyunca gerçeğe ulaşmak için mücadele ettiler ve şimdi, örgütün 31 Aralık'tan sonra da devam edip etmeyeceğini bilmiyorlar."

Arndt, Başbakan Justin Trudeau ve Yerli Halklarla İlişkiler Bakanı Gary Anandasangaree'nin, Kanada'nın yatılı okul sisteminde yaşananların gerçeğini ortaya çıkarmaya çalışan mağdurların yanında olma sözü verdiklerini söyledi.

Bu, 2021'de, Britanya Kolombiyası'ndaki eski Kamloops Kızılderili Yatılı Okulu'nda 200'den fazla potansiyel işaretsiz gömü bulunmasının ardından gerçekleşti. Ottawa, ertesi yıl "çocukları bulmaya yönelik ciddi bir taahhüt" ile bir toplum destek fonu kurdu .

Arndt, Mohawk Enstitüsü'nden sağ kurtulan Roberta Hill'in sözlerini tekrarlayarak, bu vaatler hakkında "Yalan söylediler" dedi.

Arndt , Kanada'nın toplum destek fonundan sağlanan parayı kesip sınırlamaya çalışmakla kalmadığını , Anandasangaree'nin departmanının toplumların bu parayı istilacı arkeolojik araştırmalar için kullanmasını engellediğini söyledi. 

Bu arada, kayıtlara erişim konusunda çalışan ulusal bir danışma komitesi, kendi fon eksiklikleri nedeniyle topluca istifa etti . Bu eylemler, hayatta kalanlara Kanada'nın söylediği kadar kararlı olmadığı mesajını gönderiyor, dedi Arndt.

"Kanada bunu bilerek veya bilmeyerek yapıyor olsun, bu durum inkarcı bir çerçeveyi besliyor ve bu işi yapan bizlerin gerçeklere ulaşmasını engelliyor" dedi.

Kanada cevap veriyor

Anandasangaree'nin sözcüsü bu hafta bir röportaj için müsait olmadığını söyledi. Bahoz Dara Aziz bir açıklamada sekreterliğin endişelerine değinmedi veya bu mali yılda neden hiçbir fon sağlanmadığını açıklamadı.

"Başvuru son tarihi 15 Kasım'dı. Bu her zaman iletilen tarihti ve önceki yılların zaman çizelgeleriyle uyumluydu. Herhangi bir programda olduğu gibi, tüm talepleri topluluklara ve kuruluşlara sağlanan kriterlere göre değerlendirmemiz gerekiyor," diye yazdı bir açıklamada.

"Bu fonu, yatılı okulların utanç verici geçmişine yanıt olarak toplulukların iyileşme yolculuklarını desteklemek için oluşturduk. Bunu yapmaya çok kararlıyız."

Mohawk Enstitüsü, çocuklara tatsız lapa yedirildiği için Mush Hole olarak bilinirdi ve Kanada'nın en uzun süredir faaliyet gösteren yatılı okuluydu. 1828'den 1970'e kadar önce Anglikan Kilisesi ve sonra federal hükümet tarafından işletildi.

Ulusal Gerçek ve Uzlaşma Merkezi, enstitüyle bağlantılı 48 ölümü belgeledi ancak sekreterliğin soruşturması bu sayıyı iki katından fazla artırarak bilinen ölüm sayısını 101'e çıkardı.

Yatılı okullarla ilişkili kayıp çocuklar ve isimsiz mezarlar konusunda özel muhatap olan Kimberly Murray, Crown-Indigenous Relations'ın bu tür aramaları diğer programlar gibi ele almasını defalarca eleştirdi.

Bu ay iki yıllık görev süresi sona erecek olan Murray, yakın zamanda yatılı okullarda ölen ve gömülen çocukların sadece kayıp olmadıklarını, aynı zamanda zorla kaybetme adı verilen insanlığa karşı suçun kurbanları olduklarını savunan nihai bir rapor yayınladı.

Kanada'nın uluslararası hukuk kapsamında gerçeğe erişimi kolaylaştırma yükümlülüğü olduğunu, yani yeterli fon sağlama zorunluluğu olduğunu savundu. Federal hükümet henüz raporu hakkında yorum yapmadı.

Hükümet, 150.000 yerli çocuğun, ülke çapında bir asırdan fazla süredir uygulanan, kilise tarafından işletilen ve devlet tarafından finanse edilen bir asimilasyon sistemi olan yatılı okullara gittiğini tahmin ediyor.

Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu, sistemin Kanada'nın kültürel soykırım politikasının temel unsuru olduğu sonucuna vardı.

Kaynak:cbcnews.ca