KANADA
Kanada Başbakanı Trudeau'nun akıbeti 30 Ocak'ta belli olacak!
Muhafazakarlar, yeni yılda federal Liberal hükümete güvensizlik oyu vereceklerini söylüyor.
Her şey Muhafazakarların planladığı gibi giderse, Avam Kamarası'ndaki milletvekilleri en erken 30 Ocak'ta Başbakan Justin Trudeau'nun hükümetine karşı güvensizlik oyu önergesi üzerinde oylama yapabilirler.
Muhafazakar Parti Milletvekili ve kamu hesapları daimi komitesinin başkanı olan John Williamson, Cuma günü X'e gönderdiği mektupta , komitenin hükümete yönelik güvensizlik önergesini görüşmek üzere 7 Ocak'ta toplanacağını söyledi.
Williamson, komitenin güvensizlik oyu sonucunu, Parlamento'nun altı haftalık kış tatilinden döndüğü 27 Ocak'ta Meclis'e sunacağını söyledi.
Muhafazakar Parti, Cuma günü yaptığı basın açıklamasında, Meclis toplandığında "basit ve anlaşılır bir önerge" sunacaklarını belirterek, komitenin Meclis'e sunacağı raporda şu tavsiyenin yer alacağını duyurdu: Meclis'in başbakana ve Liberal hükümete güveni yok.
Öneri kabul edilirse, tüm milletvekillerinin en erken 30 Ocak'ta Meclis'te güvensizlik önergesi hakkında görüşme yapmalarının önü açılacak.
Williamson Cuma günü yazdığı mektupta, "Hükümet artık Parlamento'nun güvenine sahip değil" ifadelerini kullandı.
Parlamento komitelerinin "Avam Kamarası'nın bir mikrokozmosu" olduğunu ve bu nedenle üyelerinin güvensizlik oyu görüşmelerine Parlamento tatildeyken başlamalarının uygun olduğunu söyledi.
Williamson, komitedeki Liberal üyelerin filibuster yapmaya ve güvensizlik önergesinin geçirilmesini geciktirmeye çalışmaları halinde, komite toplantılarını Ocak ayı boyunca planlamaya hazır olduğunu söyledi.
Muhalefet partileri hükümeti devirmeye hazır
Muhafazakâr Parti'nin sonbaharda verdiği üç güvensizlik önergesi reddedildi.
Ancak NDP Lideri Jagmeet Singh, eski başbakan yardımcısı ve maliye bakanı Chrystia Freeland'ın 16 Aralık'ta kabineden sürpriz bir şekilde istifa etmesinin ardından, böyle bir oylamayla hükümeti düşürmeye hazır olduğunu söylüyor.
Singh, geçen haftaki açık mektubunda yeni yılda Liberal hükümetini devirmek için güvensizlik oyu önergesi sunacağına söz verdi. Bunun ne zaman gerçekleşeceği veya diğer muhalefet partilerinden birinin önergelerini destekleyip desteklemeyeceği henüz belli değil.
Muhafazakar Parti Lideri Pierre Poilievre, kısa bir süre sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, Temsilciler Meclisi'nin Ocak ayındaki kış tatilinden dönmesini beklememesi gerektiğini söyledi.
Genel Vali Mary Simon'a gönderdiği mektubu paylaşarak , "Parlamento'nun acilen yeniden toplanmasını ve başbakanın iktidarda kalıp kalmayacağına karar verebilmesi için güvensizlik oyu alınmasını" istediğini belirtti.
Simon'ın Poilievre'nin kendisinden yapmasını istediği şeyi yapması pek olası değil. Meclis şu anda tatilde ama hala oturumda. Avam Kamarası kurallarına göre, Meclis tatil edildiğinde milletvekillerini geri çağırmak Başkan'a bağlıdır. Genel Valinin ayrıca Avam Kamarası gündemini belirleme yetkisi yoktur.
Ancak şimdi muhalefetteki üç ana parti de hükümetin düşmesini istediklerini söylerken, Liberallerin bir sonraki güven oylamasını kaybetmeleri neredeyse kesin gibi görünüyor.
Muhafazakarlar, Cuma sabahı yaptıkları açıklamada, Singh'in erken oylama önerisini desteklemesi ve sözlerini yerine getirmeye hazır olması gerektiğini söyledi.
Williamson'ın teklifinin komiteden geçeceğini veya son oylamada geçeceğinin garantisi yok ve Singh bunun yerine NDP'nin kendi anahtar oylamada metni hazırlama fırsatını beklemeyi tercih edebilir, ardından teklifi kabul edilirse hükümeti devirme hakkını kendinde görmeye çalışabilir.
Avam Kamarası iç tüzüğüne göre, muhalefet partileri arasında paylaştırılan ve iktidar partisi tarafından planlanan yedi oylamadan biri olan NDP muhalefet günü oylamasının 26 Mart'a kadar gerçekleşmesi gerekiyor.
Bloc Québécois Lideri Yves-François Blanchet, 2025 yılı başında seçim yapılabilmesi için en kısa sürede güven oylaması yapılması gerektiğini söyledi.
"Justin Trudeau'nun Liberal hükümetinin ... bütçeleri, taht konuşmalarını veya muhalefet günlerini atlatabileceğine dair hiçbir senaryonun olmadığının anlaşılması gerekir" diye yazdı Fransız sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda.
Bazı Liberal Milletvekilleri liderlik değişikliği çağrısında bulundu
Liberaller üzerindeki baskı artarken, bazı milletvekilleri Trudeau'nun liderlikten istifa etmesi yönündeki çağrılarını kamuoyuna duyuruyor. Bugüne kadar 20'den fazla Liberal milletvekili Trudeau'nun istifa etmesi yönünde kamuoyuna çağrıda bulundu; çoğu Freeland'ın kabineden şok edici istifasının ardından ortaya çıktı.
CBC News'e konuşan çok sayıda kaynak, geçen hafta Ontario Liberal Partisi'nin sanal toplantısında 50'den fazla Ontario Liberal milletvekilinin Trudeau'nun parti liderliğinden istifa etmesi gerektiği konusunda fikir birliğine vardığını söyledi.
Cuma günü, Alberta Liberal Milletvekili George Chahal iki e-posta gönderdi - biri Trudeau'nun derhal istifa etmesini isteyen tüm Liberal grubuna ve diğeri de Liberal Parti başkanına liderlik değişikliği için planlamaya başlamasını isteyen e-postalar. Kaynaklar CBC News'e e-postaların gerçek olduğunu doğruladı.
Chahal, Liberal Parti başkanı Sachit Mehra'ya yazdığı mektupta, "Seçim tarihinin kesinleşmesinden önceki son yılda, diğer partilerin hükümeti yenebileceklerini belirttikleri azınlık durumunda olduğumuz için, LPC yönetim kurulunu [Trudeau'nun] resmi istifasından bağımsız olarak derhal bir liderlik planlaması yapmaya davet ediyorum" dedi.
"LPC yönetim kurulunun yarış için planlama yapmamasının siyasi ihmalkarlık olacağı görüşündeyim. Liberal Parti Lideri'nin artık parlamento grubunun ve Kanadalıların büyük çoğunluğunun güvenine sahip olmadığı artık açık."
CBC News, yorum almak için Chahal'a ulaştı ancak hemen geri dönüş alamadı.
Partinin 'gerçek liderlik yarışına' ihtiyacı var
Trudeau'nun Liberal Parti liderliğine kimin geçeceğine dair fısıltılar, Freeland'ın başbakan yardımcılığı ve maliye bakanlığı görevlerinden istifa etmesinin ardından son haftalarda daha da güçlendi.
Az sayıda Liberal Milletvekili, Freeland'ı parti lideri olarak açıkça destekledi. Yeni atanan Maliye Bakanı Dominic LeBlanc ve eski Kanada Bankası valisi Mark Carney gibi isimler de siyasi çevrelerde dolaşıyor.
"Tasarım gereği veya koşullar gereği, istifa zamanı onu ilgi odağı haline getirdi. Ve parti meclisi üyelerinin arkasında toplanabileceği kişi gibi görünüyor," dedi Ontario Liberal Milletvekili Chandra Arya geçen hafta CBC'nin Power & Politics programına .
Trudeau'nun eski genel sekreteri Gerald Butts, gelecek seçimlerin muhtemelen gelecek yıl erken yapılacağını ve Trudeau'nun partiyi bu seçimlere götüreceğini düşünmediğini söyledi.
Cuma günü Substack'te paylaştığı yazıda , Liberal hükümetindeki karışıklığın Muhafazakarların çoğunluk hükümeti kurma olasılığını daha da artırdığını yazdı.
Carney'nin yakın dostu olan Butts, Freeland'ın istifasının yarattığı "sansasyondan" yararlanıp, partinin bir sonraki lideri olarak seçilmesinin "kötü bir strateji" olduğunu ve Liberaller için ileriye giden tek yolun "gerçek bir liderlik yarışı" olduğunu savunuyor.
"Rekabetler daha iyi rakipler yaratır. Politikada, liderlik kampanyaları daha iyi genel seçim kampanya ekipleri yaratır," diye yazdı Butts.
Yaklaşan güvensizlik oyu, Trudeau'nun kendi grubundan gelen istifa yönündeki artan baskı ve 20 Ekim 2025'te veya daha önce yapılması gereken seçim göz önüne alındığında, yeni yıl Liberal Parti'nin geleceği hakkında cevaplardan çok sorular barındırıyor.