TORONTO

Dünya genelinde sayıları azalmaya başlayan balarıları için bilim insanları farklı bir çalışma başlattı.

Kanada’nın Toronto kentindeki York Üniversitesi bilimadamlarından Amro Zayed ile British Columbia Üniversitesi bilimadamlarından Leonard Foster’ın başını çektiği ekip, sert Kanada kışlarında yaşayabilecek süper arı üzerinde çalıştıklarını açıkladılar. Beenomics Project adını verdikleri çalışma ile, önce arı kolonilerinin genetik kodlarını çıkarıp, belirli özelliklerin karşılaştırmasını yapacaklarını kaydeden bilimadamları daha sonra da, daha yüksek bal üretme kapasitesi, hastalıklara karşı daha dirençli ve sert kışlarda hayatta kalabilen arılar üretmeyi hedefliyorlar.

Geçen yıl ülkenin en büyük eyaleti Ontario'da bal arısı kolonilerinin yarısının kış mevsiminde öldüğünü belirten Amro Zayed, Kanada genelindeki balarısı kolonilerinin yaklaşık dörtte birinin bahar gelmeden öldüğüne dikkati çekti.

"Eğer bir koloni patojenler ve zararlıların saldırısına uğraşmışsa bu etkenler arılar üzerinde stres oluşturur. Bu da onları yorar ve uzun Kanada kışlarını geçirmek için ihtiyaçları olan balı üretemezler" diyen Zayed, arıların genlerinde yapacakları değişikliği, arı yetiştiricilerinin istekleri doğrultusunda belirleyeceklerini ifade etti. 

-Daha uysal, daha dayanıklı

Amro Zayed, arıcıların kendilerinden daha uysal, daha fazla kovan hijyenine dikkat eden ve en önemlisi hastalıkların önlemesi için bir birlerinin üzerinden parazitleri temizleyen arıların yetiştirilmesini istediklerini anlattı.  2016 yaz aylarında Kanada genelindeki 1000 farklı arı kolonisinde genom sıralaması yapacaklarını belirten Zayed, tek bir süper arı üretmek yerine, bölgesel değişikliklere göre gen çalışması yapacaklarını söyledi. Amro Zayed, çalışmalarında prensip olarak tarım ilaçlarına  dayanıklı bir tür elde etmeyi amaçladıklarını, bunun da balarılarını vahşi arılara karşı korumada önemli bir adım olacağını ifade etti.

-Toplu ölümleri azaltacak

Öte yandan bu çalışmanın Kanada’ da artan toplu balarısı ölümlerini azaltması da hedefleniyor.  Kanada Profesyonel Arıcılar Derneği'nce hazırlanan rapora göre, yüzde 15 olarak kabul edilen normal arı ölümleri oranı, halen yüzde 30'larda seyrediyor. Kanada, dünya bal üretiminde 12'nci sırada yer alıan Kanada’da, yıllık 150 milyon dolarlık bal üretimi gerçekleştiriyor. Bu arada toplu arı ölümleri Kanada'nın yanısıra, ABD ve İngiltere'deki bal arısı varlığını da tehdit ediyor. Toplu arı ölüm oranının ABD’de yüzde 31 ve İngiltere'de de yüzde 34 seviyelerinde seyrediyor. Kesin olarak bilinmemekle birlikte balarısı ölümlerinin en büyük nedenleri arasında varoa zararlısı, nosema patojeni ve tarım alanlarında kullanılan kimyasallar gösteriliyor.