• Kanada’da kiliselerin açtığı ve yerli çocuklarının ailelerinden zorla alınarak eğitildiği yatılı okullarda yaşanan kültürel soykırıma dair raporu açıklayan Komisyon Başkanı Sinclair, ‘’trajediyi anlatacak kelime yok. Yaşananlar için sadece özür dilemek yetmez’’ dedi.

OTTAWA

Kanada’da yatılı kilise okullarında yaşanan kültürel soykırımı araştıran Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu’nun raporu açıklandı. Ülke gündemine oturan rapor, tarihinin kara sayfalarından biri olan yatılı kilise okullarında yaşananları tüm çıplaklığı ile gözler önüne serdi. Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu Başkanı Hakim Murray Sinclair, başkent Ottawa’da raporu açıklamak için bir basın toplantısı düzenledi. Yatılı okullarda kalmış ve bugün hayatta olan yerlilerin de katıldığı toplantıda, duygu dolu anlar yaşandı. Bazı izleyicilerin, konuşmacıları dinlerken ağladıkları görüldü.   Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu Başkanı Hakim Murray Sinclair, yatılı okullarda toplam 5 bin 995 çocuğun hayatını kaybettiğini açıkladı. İlki 1840 yılında Batı Kanada’da açılan yatılı kilise okullarında defalarca yangın çıktığını, bu yangınlarda 40 çocuğun yanarak öldüğünü saptadıklarını anlatan Sinclair, ‘’trajediyi anlatacak kelime yok. Yaşananlar için sadece özür dilemek yetmez. Eğitilecek diye anne-babalarının kollarından zorla alınan çocuklar, oyun bahçeleri yerine, isimsiz mezarlara konuldular. Birçoğunun neden öldükleri, ölenlerin çoğununsa isimleri bile bilinmiyor’’ dedi. Uzlaşma çağrılarının yanlış anlaşılmaması gerektiğini hatırlatan Başkan Sinclair, ‘’uzlaşma yerlilerin değil, Kanada’nın sorunudur. Uzlaşmanın olacağına inanmak zorunda değilsiniz ancak, olmak zorunda olduğuna inanmak zorundasınız. Buna bütün Kanada’nın dahil olması gerekir’’ diye konuştu.

-‘’Yedi nesil özünden koparıldı’’

Ülkede yerlilere karşı yapılan uygulamalarla, bu kesimin dilinden, kültüründen, manevi geleneklerinden ve ortak tarihinden koparıldığını savunan Başkan Murray Sinclair, ‘’bugün, yerli ebeveynler, çocuklarının bu konulardaki sorularını cevaplamaktan acizdir. Çünkü onların kimlikleri ve kendilerine olan saygıları ellerinden alınmıştır’’ dedi. Kanada Başbakanı Stephen Joseph Harper’ın 2008 yılında federal parlamentoda yerli halktan özür dilediğini kaydeden Kanada Yerlileri Büyük Şefi Perry Bellgarde ise, ‘’aksiyona ve uygulamaya dönüşmeyen özür dileme, içi boş ve anlamsızdır. Bu güne kadar bu özür doğrultusunda bir iyileşme yaşanmadı’’ diye konuştu. Toplam 6 cilt tutan komisyon raporu için 6750 kişinin ifadesine başvuruldu. Komisyon, toplam 1355 saat çalıştı. Raporun özeti bile 300 sayfayı geçti. Raporda federal devletin 1883 yılında ‘’yerlileri çocukken yokedin’’ prensibinin uygulama merkezleri haline geldiği kaydedilen okullara kaydedilen çocukların yüzde 24’ünün kısa süre sonra öldükleri belirtildi.

-Ölümler açlık, hastalık ve tacizden..

Kendisi aynı zamanda Manitoba eyaletinin ilk yerli kökenli hakimi olan Komisyon Başkanı Murray Sinclair, ‘’çocukların çoğunluğu yetersiz beslenme ve hastalıklardan öldü. Bazı çocuklar deneylerde kullanıldıkları sırada, bazıları da çok ağır cinsel tacizlerde hayatını kaybetti. Okullarda 130’a yakın yangın çıktığını saptadık. Tesbitlerimize göre bu yangınlarda 40 çocuk yanarak ölmüş’’ dedi. Sonuncusu 1996 yılında Regina kentinde kapatılan toplam 139 yatılı kilise okullarına, 150 binin üzerinde yerli çocuğun alındığı biliniyor. Komisyon kayıtlarına göre, bu okullarda eğitime tabii tutulanlardan 80 bini halen hayatta ve Kanada’da yaşıyor.