Kanada'da da bir Kars olduğunu biliyor musunuz?

TÜRKİYE

Kanada'da da bir Kars olduğunu biliyor musunuz?

Biri Türkiye’nin bir ucunda serhat kenti, diğeri dünyanın diğer ucunda Kanada’da küçük bir kasaba.. İkisinin ortak yönü isimleri… Çünkü ikisinin de ismi Kars..
www.turknews.ca iki Kars’ın hikayesini sizler için araştırdı.. Biri Türkiye’den, diğeri Kanada’dan… Okuyunca çok ama çok şaşıracaksınız…

TORONTO

Kars.. Her karışı buram buram tarih kokan, tarih öncesi dönemlerden bile izler taşıyan, Türkiye’nin kuzeydoğusundaki serhat kentimiz.. Kars İli’nin M.Ö’ye varan bir tarihi vardır. Kars’ın bilinen en eski sakinleri Orta Asya’dan gelme Hurrilerdir. Hurriler M.Ö 2000 yıllarında Kars Bölgesine yerleşmişlerdir. Van Bölgesinde bulunan Urartu Krallığı Hurrilerin hakimiyetine son vererek Kars’ı kendi hakimiyeti altına almış. Kent 250 yıl Urartuların elinde bulunduktan sonra İskitlerin eline geçmiştir.

Kars M.S V.yüzyılda Arsaklılar’ın eline geçen Kars, uzun bir süre Sasani Bizans ve Müslümanlar arasında el değiştirmiştir. Bu durum VI. yüzyıl başlarına dek devam eder. 1064 yılında Alpaslan’ın Ani ve Kars’ı zaptetmesi ile bu bölgenin çehresi birden değişmiştir.

Kars’daki ilk Türk sanat eserleri bu zamanda yapılmaya başlamıştır. Gerçekten Kars Türk Beyliklerinin elinde çok değişti. Ne var ki, bu değişme aynı hızla devam etmedi ve 1153 yılında Kıpçak-Gürcü savaşçıları tarafından işgal edilerek yapılan eserler tahrip edildi. Batı Anadolu Osmanlı Devleti güç kazanırken Kars, sırasıyla Celayiroğulları, Timuroğulları, Karakoyunlular ve Akkoyunlular gibi Türk ve Türkmen Beylerinin eline geçti.

Her ne kadar Yavuz Sultan Selim Tebriz dönüşünde Kars’ı ve Arpaçay’ı ülkesine katmışsa da kesin olarak 1534 yılında Kanuni Sultan Süleyman zamanında Osmanlı İmparatorluğu’na katılabildi.1534’den 1877 yılına dek Kars ve kazaları Osmanlılar’ın elinde kaldı. Bundan sonra 17.-18.yy.da İranlılar tarafından işgal edilmişse de, varılan anlaşma ile İranlılar bölgeden çekilmişlerdir.

Bundan kısa bir müddet sonra Rus saldırıları baş gösterdi. Ruslar ilk denemeyi 1807 yılında Tiflis üzerinden yaptılar. Fakat bu saldırı Türkler tarafından başarısızlığa uğratıldı. Ruslar bu yenilginin acısını 1828 yılında Kars’ı almakla çıkardı. Fakat 1 yıl kalabildiler, 1855 yılında yeniden Kars ve ilçelerine hücum eden Rus orduları bozguna uğratılırken, şehire başarısından dolayı Gazi unvanı verildi. Bu zaferden kısa bir süre sonra şehirde beliren açlık,hastalık ve soğuk yüzünden Kars ve ilçelerini halk Ruslara bırakmak zorunda kalmış ise de 1856 yılında Paris Anlaşması ile alınmıştır.

1877 yılında Ruslar yeniden hücum ettiler. Bu hücumları Gazi Ahmet Muhtar Paşa kısa bir süre durdurduysa da cephane ve asker yardımı gelmeyince Ruslar şehire girdiler. Kars ve ilçeleri 1878’den 1918’e kadar Rusların elinde kaldı. Bu 40 yıl içinde halkı göç etmeye ve Türkleri şehirden göç ettirmeye çalışan Ruslar gidenlerin yerine Rus, Ermeni ve Yahudileri getirerek yerleştiriyorlardı. Bu kırk yıllık esaret devresi bitince kısa bir süre şehir elimize geçtiyse de 1.Dünya Harbi’nin sonunda imzalanan Mondoros Mütarekesi ile Kars kendi kaderi ile baş başa bırakıldı. Bu durum İstiklal Savaşı’nın başlamasına dek sürdü. Kazım Karabekir Paşa kumandasındaki ordu 30 Ekim 1920’de bir daha ayrılmamak üzere Kars’ı ve ilçelerini Türkiye’ye kazandırdı.

-Gelelim Kanada’daki Kars’a…

Türkiye’deki Kars ile Kanada’daki Kars kaderi, 1800’lü yıllarda kesişir. 1856 yılında Kars’ın Ruslar tarafindan işgali sırasında İngiltere Krallığı, Osmanlı İmparatorluğuna yardım teklif eder. Dönemin Padişahı Abdülmecit bu yardımı kabul eder ve bir birlik işgal altındaki Kars’a yardıma gider. Şehir halkının direnişi, Osmanlı Ordusunun kahramanca savaşması ve ona yardım eden İngiliz birliğinin desteği sayesinde Ruslar, işgale son vermek zorunda kalırlar ve geri çekilirler.

1861’de bu zaferi ölümsüzleştirmek için Kanada’nın başkenti Ottawa’ yakınlarındaki Wellington olan kasabanın adı da Kars olarak değiştirilir ve 1865 yılında İngiliz Krallığının da onayı ile kasabanın adı resmi olarak KARS’a dönüşür.

-‘’Orası bizim anavatanımız’’

150 yıldır adını adımızdan alan bir kasaba olan Kars’ta, 1963 yılından 2012 yılına kadar Yaz Festivali düzenleniyordu. 2010 yılına kadar, Türkiye’deki Kars’tan da katılımların oldu festival, maddi imkansızlıklar nedeniyle artık yapılmıyor. Adına Kars Fuarı da denilen organizasyona, yıllarca Türkie’deki Kars’tan gelip katılan Karslılar, yörenin gelenek-göreneklerini, yemeklerini, halk oyunlarını ve giysilerini taşıdılar. Kanada’daki Kars halkı, Türkiye’deki Kars içinse, ‘’orası bizim anavatanımız’’ diyor.

24 Mayıs 2015, Pazar