FETÖ, 7 tabakadan oluşan katı bir hiyerarşik kast sistemine dayanıyor. 

Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) 7 tabakadan oluşan katı bir hiyerarşik kast sistemine dayanırken en üstte yer alan 7. tabakada, örgüt elebaşı Fetullah Gülen'in atamasını doğrudan yaptığı ve kendisine bağlı olan 17 kişilik kurmayları bulunuyor.

FETÖ elebaşı Gülen'in de aralarında bulunduğu örgütün üst düzey 75 yöneticisinin yargılandığı "çatı" davanın iddianamesinde, örgütün yapılanması tahlil edildi. İddianameye göre örgütün, Zerdüştlük dininde ve ondan ilham alan İsmaili mezhebinde olduğu gibi 7 katlı piramidal yapılanması bulunuyor. Fetullah Gülen de örgüt yapılanmasında, üyelerini 7 dereceye ayıran bu mezhebi örnek alıyor.

Katı bir hiyerarşinin olduğu kastlar arasındaki geçiş, aşağıdan yukarıya doğru açık, yukarıdan aşağıya doğru ise kapalı. Geçişlerde 4'üncü tabakadan sonrası Gülen tarafından belirleniyor.

Örgütün 7 katlı piramit yapısı aşağıdan yukarıya şöyle:

Birinci Kat; Halk tabakası: Cemaate iman ve gönül bağıyla bağlı olanlar ile fiili ve maddi destek sağlayanlardan oluşuyor. Bunların birçoğu örgütün hiyerarşik yapısına dahil olamayan, örgüte bilinçli veya bilinçsiz hizmet ettirilen halk kesimi. Genellikle faaliyetlerden habersiz. Bu katmandakileri örgüte bağlayan ana unsur İslami duyarlılık ve din duyguları.

İkinci Kat; Sadık tabaka: Okul, dershane, yurt, banka, gazete, vakıf ve resmi kurum görevlilerinden oluşan örgüte sadık grup. Bunlar örgüt sohbetlerine katılan, düzenli aidat ödeyen ve az çok örgüt ideolojisini bilen kişilerden oluşuyor. Bu tabakaya girebilmek için örgüt üyesi olmak gerekiyor.

Üçüncü Kat; İdeolojik Örgütlenme Tabakası: Gayrı resmi faaliyetlerde görev alıyor. Örgütün ideolojisini benimseyen, ileri derecede bağlı ve çevresine de örgüt fikirlerini aşılayan tabakadır.

Dördüncü Kat; Teftiş Kontrol Tabakası: Legal ve illegal bütün hizmetleri denetliyorlar. Bağlılık ve itaatte dereceye girenler buraya yükselebiliyor. Bu tabakaya girenler örgüte çocuk yaşta kazandırılanlardan seçiliyor. Örgüte sonradan katılanlar genellikle bu katta ve daha üst düzeyde görevlendirilmiyorlar.

Beşinci Kat; Organize Eden ve Yürüten Tabaka: Üst düzey gizlilik gerektiriyor. Birbirlerini çok az tanıyorlar. Fetullah Gülen'in atadığı, devletteki yapıyı organize edip yürüten tabaka. Örgüt içinden bir evlilik yapanlar buraya yükselebiliyor.

Altıncı Kat; Has tabaka: Fetullah Gülen ile alt tabakaların irtibatını sağlıyor. Yine Gülen'in atadığı örgüt içi görev değişiklikleri yapan, azillere bakan tabaka.

Yedinci Kat; Kurmay Tabaka: Fetullah Gülen'e doğrudan bağlı, kendisinin atamasını yaptığı seçkin kesim. On yedi kişilik kurmaylardan oluşuyor.

Sempatizan alt tabaka

Bu tabakalar dışında bir de sempati besleyenlerden oluşan alt tabaka bulunuyor. Sempati besleyen kimseler örgüt hiyerarşisi içinde yer alamıyorlar. Örgüte karşı herhangi bir olumsuz düşüncesi olmayan bu kişiler, FETÖ'nün bütün faaliyetlerini illegal bile olsa destekliyor.

Örgütten talimat almayan ve rapor vermeyen sempatizanlar, örgüte zaman zaman maddi yardım yaparken devamlı olmamak şartıyla örgüt lehine bazı faaliyetlere de katılabiliyor.

Sempatizan tabakada FETÖ'nün iç yüzünü bilmeyen, görünüşteki yüzünü gerçek sanan kimseler bulunuyor. Siyasetçi, sanatçı, yazar, gazeteci, akademisyen gibi birçok alana yayılmış geniş bir sempatizan çevresi bulunan örgüt, en kritik zamanlarda bu tabandan yararlanarak FETÖ lehine durum oluşturmaya çalışıyor.

Bu yapının 7 katmanının en üstünde "Fetullah Hoca Arşı" bulunuyor. Beşinci, altıncı ve yedinci katmanlar da örgütü yöneten katmanlar olarak hiyerarşideki yerini alıyor. Yedinci ve altıncı katmandakilerin örgütten kopmalarına kesinlikle izin verilmezken altıncı katmandakiler, Gülen'in bildiği ve takip ettiği hayati hizmetler olarak tanımlanan işleri yapıyor.

FETÖ'de çok nadir kopmaların yaşandığı beşinci katmandan ayrılanlar, mutlaka takip edilerek etkisiz hale getiriliyor. Örgütü dördüncü katmanın bir arada tuttuğu ve alt katmanlardakilerin teftiş ve kontrolünü yaptığı biliniyor. Hizmet denilen işleri ise ilk üç katmanda yer alanlar yürütüyor.

Hücre tipi yatay örgütlenme

Yatay Yapılanma (Hücre Tipi Zincir Yapılanma); FETÖ'nün deşifre olmamasının ve devletin örgüt yapısını çözmede zorlanmasının önemli bir nedeni de örgütün hücre tipinde yatay örgütlenme modelini seçmesi.

Hücreler, genellikle en fazla 5 kişiden oluşuyor ve bir abla/abiye bağlı birimlerden meydana geliyor. Hücredeki kişi, kurumlara göre değişkenlik gösteriyor. Örgüt, hücrelerden oluşan zincirler şeklinde üst imamlara, oradan da ülke, kıta ve üst örgüt yöneticilerine bağlanıyor.

Tanık ifadeleri ve örgütün içinde bulunan kişilerin beyanları ile örgütle ilgili elde edilen dokümanlarda FETÖ'nün hücre sistemine göre yapılandığı görülüyor. Kamu kurumları içindeki yapılanma bir hücre ile başlayıp orada kadrolaşma sağlandıkça başka hücrelerin eklenmesiyle veya büyüyen hücre bölünerek yeni bir hücre oluşturulup sohbet grubu şeklinde yapılanıyor.

Her bir hücreye sorumlu bir imam atanarak yapılanmanın genişlemesi sağlanıyor. Eğer kadrolarda örgüt mensubu çok fazlaysa hücreler binlere, on binlere kadar artabiliyor. Kuruma atanan üst sorumlu "imam" ise hücrelerin tamamından sorumlu olarak faaliyet yürütüyor.

İtaat ve teslimiyetin katı bir kural olduğu FETÖ hiyerarşisinde, teslimiyet hem örgüte hem liderin emrine, ona atfen verilen göreve adanmışlık olarak yansıtılıyor.

Kadrolaştığı yargı, ordu, emniyet ve bakanlıkları denetimine alarak kendine bağlı kolluk gücüne dönüştürmeyi amaçlayan örgüt, sivil toplum kuruluşlarında da yapılanarak bu kuruluşları kendine hizmet eder hale getirmeyi hedefledi. Bu durumda devlette paralel şekilde, kendi içinde ise dikey şekilde örgütlenen FETÖ, kaynağını ve meşruiyetini hukuk düzeni dışında yapılandırdı.