Ekim ayının ikinci yarısında yapılması planlanan Musul operasyonu yaklaştıkça, operasyona katılacak taraflar konusunda da tartışmalar gittikçe alevleniyor.

2 petrol boru hattının tam ortasında bulunan, doğusunda Bölgesel Kürt Yönetimi, batısında Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı’nın bulunduğu hedefteki kent Musul, coğrafi konumu nedeniyle stratejik bir nokta.

Musul, demografik yapısı nedeniyle tarih boyunca hep sorunlu bir bölge oldu. Nüfusu Arap, Kürt, Türkmen, Ezidi ve Süryanilerden oluşan Musul’da nüfusun yarısından fazlasını Araplar oluşturuyor. 

Yüzde 65’i Sünni Arap olan Musul’da Türkmen ve Kürt nüfusu ise yüzde 15 civarında. Kürt, Türk, Arap ve Süryanilerin yaşadığı Musul’un DAEŞ’ten kurtarılması için mart ayında operasyon hazırlığı yapılsa da son anda vazgeçildi.

Operasyona, orduya bağlı yerel güçler ve Bölgesel Kürt Yönetimi’ne bağlı peşmerge ile Şii milisler karadan katılacak. Uluslararası koalisyon güçleri ise havadan destek verecek. Peşmerge güçleriyle Şii milislerin kente girmeden operasyona katılacağı belirtiliyor.

Başika’daki üste yerel güçlere eğitim veren Türkiye, Musul operasyonuna katılmak için hazır olduğunu açıkladı. Ancak Irak hükümeti ve ABD’den yapılan açıklamalar, Türkiye’nin Musul operasyonuna katılmaması yönünde oldu. Ayrıca Irak hükümeti ile Türkiye arasında yaşanan bir diğer kriz de Başika’daki Türkiye’nin askeri üssü.

Irak ordusuna bağlı askerler ve Kürt Bölgesel Yönetimi’ne bağlı peşmergeler geri çekilince örgüt, kente girdi ve kontrolü sağladı. Binlerce Şii Türkmen ve Ezidi, kaçarak Erbil’e sığındı. Ezidilerin bir kısmı da Şengal Dağı’na kaçtı. Türkiye, Musul operasyonuyla buradaki demografik yapının değiştirilebileceği ve PKK’nın buraya iyice yerleşebileceği endişesini taşıyor.

El-İbadi’den 15 Temmuz küstahlığı

IRAK Başbakanı Haydar el-İbadi, Türkiye’nin Musul kurtuluncaya dek birliklerin Başika’da kalacağı ve Musul operasyonunda görev alabileceği yönündeki açıklamalarına 15 Temmuz darbe girişimine gönderme yaparak yanıt verdi.

 El-İbadi, “Kendi toprağımızı kendi askerlerimizin kararlılığıyla kurtaracağız. Görüntülü görüşmeyle değil” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15 Temmuz darbe girişimi sırasında televizyonlara görüntülü görüşme aracılığıyla bağlanmış ve halktan darbe girişimine karşı çıkmasını istemişti.

Türkiye petrol gelirlerinden 1950 yılına kadar pay aldı. 2003 yılındaki ABD’nın Irak operasyonu sonrasında kentin kontrolü Saddam Hüseyin’e yakın asker ve bürokratların denetimine geçti. Haziran 2014 tarihinden beri de DAEŞ’in elinde bulunuyor. Reuters’in aboneleriyle paylaştığı bu fotoğraf, DAEŞ’lilerin Musul sokaklarında bayraklarını salladığı 23 Haziran 2014 tarihine ait.