AHISKA

Gürcistan'ın Ahıska bölgesinden 14 Kasım 1944'te yük vagonlarıyla Orta Asya'ya sürgüne gönderilen Türklerden Muslim Eminov, 5 yaşındayken ayrıldığı köyünü 72 yıl aradan sonra ilk kez ziyaret etti.

Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği yönetimi, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) desteği, Türkiye'nin Bişkek ve Tiflis büyükelçiliklerinin katkılarıyla, 1944'te Sovyetler Birliği döneminde Gürcistan'ın Ahıska bölgesinden Kırgızistan'a sürülen Türklerden hayatta olanlar ve yakınlarının bulunduğu 40 kişilik heyete ana vatanlarını gezdirdi.

Ahıska’da dünyaya gelen ve 5 yaşındayken annesi ve ninesiyle sürgüne gönderilen Eminov, 72 yıl aradan sonra ilk kez Gorgisiminda köyünü ziyaret ederken gözyaşlarına boğuldu.

Köyünden geriye kalan her taşa elini sürerek özlemini gidermeye çalışan 77 yaşındaki Eminov, "Köyümü bir kez daha görmeme olanak sağlayan Türkiye devletine teşekkür ediyorum." dedi.

Babasının, annesinin ve ninesinin seslerini duyar gibi olduğunu dile getiren Eminov, “Ninem ve annem, ömürlerinin son anına kadar vatan, vatan diyerek bu dünyadan ayrıldı.” diye konuştu.

Babasının Sovyetler Birliği'nin 2. Dünya Savaşı'nda dönemin Nazi Almanyasına karşı açtığı cephe hattına odun ve tahta gönderilen ormanda çalıştığını anlatan Eminov, sürgünden önce tutuklanan babasını bir daha görmediğini söyledi.

Eminov, Ahıska’yı bir kez daha görme umudunu çoktan yitirdiğine işaret eden Eminov, yıllar sonra Ahıska'yı ziyaret etmesini sağlayan Türkiye’ye ve Ahıska Türkleri Dernek Başkanı Raşad Şamilov’a minnettar olduğunu kaydetti.

Ahıska’daki Gorgisiminda köyünü ziyaret eden 59 yaşındaki Cefer Aydarov da arıcılık ve hayvancılıkla uğraşan babasının bu köyde dünyaya geldiğini anımsatarak, “Babam, köyünün dağın eteğinde yer aldığını ve iki hektarlık bir araziye sahip olduğunu anlattığını” söyledi. Aydarov, babasının köyüne ayak basmaktan çok mutlu olduğunu dile getirerek, "Babamın köyünde bir şey kalmamış. Sadece yıkılan evlerin temel taşları var." dedi.

Heyettekiler, Ahıska'ya bağlı Entel, Agara, Gorgisiminda, Minadze ve Tribon köyleri ziyaret etti.

Ahıskalı Türkler

Dönemin Sovyet Birliği lideri Josef Stalin, 14 Kasım 1944'te ani bir operasyonla 100 bine yakın Ahıska Türkünü, ana vatanlarından zorla çıkartarak trenlerle Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'a sürmüştü.

Orta Asya'ya yerleştirilen, "Osmanlı Türkleri" olarak da bilinen Ahıskalı Türklerin, bulundukları yerden ayrılmalarına ve yakınlarını ziyaret etmelerine 1956'ya kadar izin verilmemişti. Ahıskalı Türklerin ülkelerine dönmek için yaptığı girişimler Stalin'in ölümünden sonra da sonuç vermemişti.

Türkiye'nin son yıllarda yürüttüğü çalışmalar sonucunda Gürcistan hükümeti, Ahıskalı Türklerin geri dönmelerine izin vermeye başlamıştı. TİKA, Ahıska'dan sürgün edilen Türklerin vatanlarını görebilmeleri için Aralık 2013 ve Eylül 2015'te iki kez gezi düzenlemişti. TİKA, Kırgızistan ve Kazakistan'dan 5 heyetin Ahıska'yı ziyaret etmesine destek olmuştu.

Günümüzde 500 bine yakın Ahıska kökenli Türk, Kazakistan, Rusya, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye, ABD ve Ukrayna'da yaşıyor.