Pabuç gagalı (Shoebill), leyleğe benzeyen bir kuş türü. Dev boyutu ve garip görüntüsü nedeniyle antik çağlardan gelmiş gibi görünen bu kuş, dünya üzerinde en fazla Afrika bataklıklarında bulunuyor.

Pabuç gagaların ortalama boyu 110 ila 140 cm. arasında. Şimdiye kadar kaydedilmiş en uzun pabuç gagalının boyu ise 152 cm. Kuşun ağırlığı ise 4 ila 7 kg. arasında değişiyor.

Pabuç gagalıların gaga uzunluğu 18 ile 24 cm arasında değişiyor.

Uçabilen bir kuş olan pabuç gagalının kanat açıklığı 230 ila 260 cm arasında değişiyor.

Yavaş hareketleri ve uzun süre "heykel gibi" kıpırdamadan ayakta durması dikkat çekici özelliklerinden.

Sudan'ın güneyinden Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusu, Ruanda, Uganda ve Tanzanya'nın batısı boyunca merkezî tropikal Afrika'da tatlısu bataklıklarında yaşayan pabuç gagalı, en fazla Uganda'nın kuzeybatısında ve buraya komşu Sudan'ın güneyinde, ayrıca Uganda'nın sulak havzaları ile Tanzanya'nın batısında bulunuyor.

Pabuç gagalı daha çok balık ile beslense de su havzalarında bulunan omurgalılarının çoğunu yiyebilir. Avları arasında balıklar, kurbağalar, su yılanları, yavru timsahlar bulunur. Nadiren kaplumbağalar, salyangozlar, kemirgenler ve küçük su kuşları yedikleri de bildirilmiştir. Keskin kenarlı, devasa ve çok açılan gagası sayesinde pabuç gagalı büyük avlar da avlayabilir.

Yalnız yaşamayı tercih eden pabuç gagalıların bu özelliği üreme alışkanlıklarına da yansır. Genellikle koloniler hâlinde yuva yapan balıkçıllar, karabataklar, pelikanlar ve leyleklerin aksine pabuç gagalıların yuvalarının sayısı kilometrekareye üç yuvadan azdır.

Yaşadıkları bölgenin en kuzey ve en güney ucunda yağmurlar durduktan sonra yuva yapmaya başlayan pabuç gagalılar, erkek ve dişi kuş birlikte yaklaşık 3 m. çapında bir alanı temizledikten sonra yüzen bir platforma yuva yapar. Genellikle suya gömülü olan bu platform 3 m. derinliğinde olabilir. Kuluçka süresi yaklaşık 30 gündür.

Kuluçka süresi yaklaşık 30 gündür. Pabuç gagalılar bir ile üç adet beyaz yumurta yumurtlar ve bu yumurtalar ortalama 164 g. ağırlığındadır.

Pabuç gagalılar ve yavruları

Pabuç gagalıların dünya üzerinde sayısının 5.000 ila 8.000 arasında olduğu tahmin edilmektedir. BirdLife International yaşam alanı yokolması, insanlar tarafından rahatsız edilme ve avlanma tehditleri ile bu kuş türünü hassas türler arasında listelemiştir.