Bugün Anayasa değişikliğinin ilk 9, yarın da ikinci 9 Madde’sini özetlemeye çalışacağım. Yani, dün bir, bugün iki, bu işi 3 günde bitirelim inşallah.

1. MADDE YARGI YETKİSİ / BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ. Yargı ile ilgili.Buna göre, Anayasa’nın “Yargı yetkisi” başlığında değişikliğe gidilecek. Yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm, “Bağımsız ve tarafsız” mahkemelerce kullanılacağı şeklinde değişecek. 2. MADDE MİLLETVEKİLİ SAYISI’nı 550’DEN 600’e çıkartıyor.  3. MADDE ile SEÇME SEÇİLME YAŞI 25’DEN 18’e düşürülüyor.. Bu değişikliğe göre askerlikle ilişiği olanların milletvekili adaylığına başvuramamasını öngörüyor. 

4. MADDE, SEÇİMLER 4 YILDA DEĞİL 5 YILDA BİR. Anayasanın “TBMM’nin Seçim Dönemi” başlıklı maddesi, “TBMM ve Cumhurbaşkanının Seçim Dönemi” olarak değişiyor. Teklife göre, TBMM seçimleri 4 yılda değil, 5 yılda bir yapılacak. Cumhurbaşkanı seçimleri de TBMM seçimleri gibi 5 yılda bir olacak. Cumhurbaşkanı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde, belirtilen usule göre ikinci oylama yapılacak. 

5. MADDE ile TBMM’NİN GÖREV VE YETKİLERİ BÜTÇE, SAVAŞ İLANI, GENEL VE ÖZEL AF konusu yeniden düzenleniyor.. TBMM’nin görevleri ve yetkileri, “kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek” olarak sıralanıyor. 

6. MADDE’ye göre, MECLİS ARAŞTIRMASI, SORU ÖNERGESİ, GENSORU YOK. TBMM’nin bilgi edinme ve denetim yollarına ilişkin maddesindeki değişiklik ile yasamanın belli bir konuda Meclis Araştırması yapması, Genel Görüşme açarak Genel Kurulda görüşmesi ve milletvekillerinin, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanların cevaplaması istemiyle yazılı soru sormasıyeniden düzenleniyor. Buna göre, TBMM, Meclis Araştırması, Genel Görüşme, Meclis Soruşturması ve Yazılı Soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak. Gensoru, denetleme yetkisinden çıkarılacak. 

7. MADDE ile PARTİLİ CUMHURBAŞKANI dönemi başlıyor..Maddeyle, cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor. Böylelikle doğrudan halk tarafından seçilen ve siyasal bir kişilik olan cumhurbaşkanının, partisiyle ilişkisinin kesilmesine dair hükmü yürürlükten kaldıran ilga normunun, halk oylamasında kabulü akabinde yürürlüğe girmesi anında bir siyasi partiyle ilişki kurması mümkün hale getiriliyor. 

8. MADDE ile CUMHURBAŞKANI DEĞİL, DEVLET BAŞKANI geliyor ve bu madde ile  YETKİLERİ yeniden düzenleniyor.. Düzenlemeyle, Anayasanın “cumhurbaşkanının görev ve yetkilerine” ilişkin maddede değişiklik yapılıyor ve cumhurbaşkanına, “devlet başkanı” sıfatı getiriliyor. Devletin başı olan cumhurbaşkanına, yürütme yetkisi de veriliyor. Cumhurbaşkanı, “devlet başkanı” sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti’ni ve Türk milletinin birliğini temsil edecek, anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını sağlayacak. Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü TBMM’de açılış konuşmasını yapacak. Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verecek. Cumhurbaşkanı, kanunları yayımlayacak ve kanunları tekrar görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderecek. Kanunların, TBMM İçtüzüğü’nün tümünün veya belirli hükümlerinin anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açabilecek. 

9. MADDE ile CUMHURBAŞKANI HAKKINDA SORUŞTURMA düzenleniyor..Söz konusu maddeyle, Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşüp ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verecek. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclis’teki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilebilecek. 

Siz bu maddeleri tek tek okuyun ve üzerinde düşünün.. Nasıldı, neden böyle, ya da başka nasıl olabilirdi. Bilmek ve düşünmek ve sonra da karar vermek.. Unutmayın yapıp yapmadıklarımızdan, söyleyip söylemediklerimizden hesaba çekileceğiz ve sonuçta, kim ne yaparsa yapsın, Allah’ın dediği olacak. Biz üzerimize düşeni yapalım.. Görelim Mevlam neyler, neylerse güzel eyler!

Yarın da son 9 Madde’ye bir göz atalım.

Selam ve dua ile.