EKONOMİ
Gaz'a geldiler!
-
Putin’in Türkiye ziyaretinde Güney Akım hattını iptal ederek rotayı Türkiye’ye çevirmesi, Avrupa’da şok etkisi yaptı. Balkan ülkelerinin umut bağladığı yeni doğalgaz hattının Türkiye üzerinden geçecek olması Moskova ile Ankara’nın ‘stratejik ortaklığı’ olarak yorumlandı.
Ukrayna krizi nedeniyle Avrupa Birliği ile restleşen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye ziyaretinde; Güney Akım projesinin iptal ettiklerini belirterek rotayı Türkiye’ye çevirmesi, Avrupa’da şok etkisi yaptı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte kameraların karşısına geçen Putin’in Avrupa’ya gaz akışı sağlayacak yeni doğalgaz boru hattının Türkiye üzerinden inşa edileceğini açıklaması özellikle doğu Avrupa ülkelerini karıştırdı. BULGARİSTAN ALIM GARANTİSİ VERMEDİ Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Macaristan, Slovenya gibi ülkelerden geçerek Avrupa’nın ortasına doğru uzaması planlanan Güney Akim Gaz projesi konusunda Bulgaristan’dan alım garantisi alamayan Rusya, bir süredir bu konuda kararsız bir tavır takınıyordu. Güney Akım ile ilgili olarak bütün ülkelerle ön anlaşmaların yapan Rusya’nın Türkiye güzergahını düşünmesinde alım garantisinin Bulgaristan’ın takındığı tavır etkili oldu. Güney Akım’a alternatif olan Türkiye güzergahı konusunda değişik iki alternatif üzerinde duruluyor. 'RUSYA'NIN YENİ STRATEJİK ORTAĞI TÜRKİYE' YORUMU Rusya’nın yeni hat kararı vermekle Türkiye’yi ‘stratejik partner’ olarak seçilmesi ve Avrupa’ya yeni bir rest anlamına da geliyor. Ankara kaynakları, “Gazdaki çeşitliliğin artması üzerine Rusya Avrupa’nın kendisine yönelik ambargoya gazla cevap verirken, ‘gazı Türkiye üzerinden göndereceğim’ mesajı veriyor. Türkiye’ye de ‘beraber çalışalım, gazı ben vereyim biraz da fiyatı indireyim benden vaz geçme’ mesajı veriyor” değerlendirmesi yapıyor.
GAZPROM İLE BOTAŞ'IN AÇIKDENİZ ANLAŞMASI
Gazprom ile BOTAŞ arasında önceki gün Putin ile Erdoğan huzurunda imzalanan mutabakat zaptına göre; inşa edilecek boru hattının kapasitesi Güney Akım Projesinde olduğu gibi 63 milyar metreküp olacak. Bunun 14 milyar metreküpünün Balkanlar Koridoru (Battı Hattı) aracılığıyla tedarik edilecek. Türkiye’deki tüketiciler için yaklaşık 50 milyar metreküp doğalgaz teslim noktası da Türkiye -Yunanistan sınırında tesis edilecek istasyona aktarılacak. Krasnodar Eyaletinde yapımı süren Russkaya kompresör istasyonu, boru hattının başlangıç noktası olacak.
TÜRKİYE RUSYA’NIN EN BÜYÜK İKİNCİ DOĞALGAZ ALICISI
Türkiye halen Almanya’dan sonra Gazprom’un ikinci büyük satış pazarı konumunda bulunuyor. 2013 yılında Gazprom Türkiye’ye 26,7 milyar metreküp doğalgaz tedarik etti. Türkiye Mavi Akım ve Balkan (Batı) Hattı üzerinden doğalgaz alıyor. Karadeniz altından ilerleyen Mavi Akım, 2003 yılından bu yana yılda yaklaşık 16 milyar metreküp Rus doğalgazının Türkiye’ye ulaşmasını sağladı. Boru hattının işletime alınmasından bu yana aktarımını sağladığı gaz miktarı 110 milyar metreküpü aştı.
Bulgaristan büyük kayıpta
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Ankara’da Güney Akım projesinin geliştirilmesine devam etmeyeceklerine ilişkin açıklaması en çok Doğalgaz deposuna ev sahipliği yapması beklenen Bulgaristan’ı etkiledi. Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, “Projenin kaderi Rusya ve Avrupa Birliği’nin elinde” dedi. Rusya’nın Avrupa yasalarını dikkate alması durumunda kimsenin projeye karşı çıkmayacağını savunan Plevneliev, “Aynı zamanda Rusya şimdili Avrupa mevzuatını dikkate alacağına dair bir mesaj vermemiştir” yorumunda bulundu. Bulgaristan’ın eski enerji bakanlarından Rumen Ovçarov, projenin olası iptali durumunda Bulgaristan’ın yıllık zararının 600 milyon dolara ulaşacağını söyledi.
DÜNYA BASINI NE DEDİ? BBC: Avrupa, Putin-Erdoğan yakınlaşmasından rahatsız. THE GUARDIAN: Putin, Güney Akım Doğalgaz Hattı'nı sabote ediyor. DER SPIEGEL: Putin, 100 milyar dolarlık anlaşmalarla Erdoğan'ı kazanma çabasında. TIMES: Putin, Avrupa'ya gaz savaşı açtı. FINANCIAL TIMES: Batı'nın yaptırımları; Moskova ve Ankara'ya yarıyor. RUSSIA TODAY: Avrupa'nın tutumu Türkiye'ye yarayacak.
Türkiye %15 indirim istedi
Putin’in Ankara Ziyaretinden önce Moskova’ya giden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın Rusya Enerji Bakanı ve Gasprom yetkilileriyle yaptığı görüşmelerde, Türkiye’nin satın aldığı gaz fiyatında yüzde 15 oranında indirim istediği öğrenildi. Ankara’da, Rusya’nın Azerbaycan gaz fiyatı ile rekabete edebilmesi için fiyatın 300-340 dolara kadar düşmesi gerektiği konuşuluyor. YILLIK 400 MİLYON AVRO Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, gaz fiyatındaki indirimin devam etmesini beklediklerini söyledi. Fiyat indirimi için önümüzdeki hafta içerisinde tekrar bir araya geleceklerini belirten Yıldız, Türkiye için tasarlanan yeni boru hattında mutabakat sağlanması halinde Türkiye’nin elde edeceği kazanımların 400 milyon avroluk bir rakamın çok ama çok üzerinde olacağını söyledi.
Mavi Akım'a paralel hat maliyeti de düşürecek
Yeni hattın Türkiye pazarını güçlendireceğine dikkat çeken Ankara kaynakları, önümüzdeki dönemde Yunanistan’ı kapsayacak yeni projede Rusya’yı düşündüren maliyetleri azaltacağının altını çiziyor. Karadeniz’den geçen Mavi Akım’a yakın bir güzergahın tercih edilmesi halinde Samsun’a yakın bir noktada Türkiye topraklarıyla buluşacak yeni doğalgaz boru hattı, daha az maliyetli olan karadan devam edip Trakya’ya uzanacak. İkinci alternatifin tercih edilmesi halinde ise yeni boru hattı Karadeniz’den Trakya’ya uzanacak. Karaya oranla denizde döşenecek boru hattı maliyetlerin kat kat fazla olması nedeniyle Moskova’nın buna yanaşmayacağı konuşuluyor. Trakya’ya ulaştırılacak yeni doğalgaz boru hattı; Türkiye üzerinden Yunanistan’a giden hatla birleştirilecek.