ABD hisse senetleri, yatırımcıların Ukrayna'daki durumu izlemeye ve Fed'in bir sonraki adımlarını düşünmeye devam etmesiyle Cuma günü ikinci gününde ralli yaptı. Kalıcı enflasyonist baskılara rağmen, Doğu Avrupa'dan kaynaklanan jeopolitik riskler, Mart ayında Merkez Bankası'nın 50 baz puanlık faiz artırımı ihtimalini azalttı. Rus füzeleri başkent Kiev'i vururken, Rusya ile Ukrayna arasındaki görüşmelere ilişkin beklentiler ortadan kalktı. Batılı ülkeler, Putin'in elindeki herhangi bir Avrupa varlığına yaptırım uygulamayı tartışırken, ABD teknoloji, Rus bankaları ve seçkinler üzerindeki ihracat bloklarına odaklanan yeni yaptırımlar açıkladı. Ama Ukrayna’ya askeri destek yok. Haftasonunda Kiev düşünce savaş sona erecek.
RUSYA SWIFT’TEN ÇIKARILMADI AMA
Rusya'nın dünyanın ana ödeme ağı SWIFT'ten çıkarılmaması küresel borsaları adeta coşturdu. yatırımcılar Rusya'ya yönelik, bankaları hedef alan, ancak Rusya'yı küresel bir ödeme sisteminden engellemeyen ve enerji sektörüne büyük ölçüde dokunulmamış olan yaptırımları sevinçle karşıladı. Yaptırımlar Rus ekonomisi ve küresel ekonomi için pek önemli değil (ve enerji arzı hala akıyor), Buradan çıkan sonuç şu: ABD ve Avrupa Ukrayna’yı Rusya’ya enerji güvenliği gerekçesiyle kendi elleriyle teslim etti. Avrupa borsaları %4, Wall Street haftayı %3 artışla tamamladı. Brent petrol 97 altının onsu 1888 dolara düştü.. Bitcoin 39 bin doları aştı. Borsa İstanbul %8’lik kaybının %5.5’luk kısmını geri kazandı. Kurlardaki artış tersine döndü. Yeni haftada piyasaları çok önemli gelişmeler bekliyor..
UKRAYNA’YA “SİLAH BIRAK” ÇAĞRISI
İşgal altındaki Ukrayna'nın Devlet Başkanı Zelenskiy, açıklamalarda bulundu. Zelenskiy, Putin'i müzakere masasına çağırdı. Kremlin sözcüsü Peskov da, Rusya’nın Ukrayna’yla görüşmeler için Belarus’un başkenti Minsk’e heyet göndermeye hazır olduğunu belirtti.Vladimir Putin, Ukrayna ordusuna seslenerek "Ukrayna yönetimini darbeyle devirin" dedi. Putin, Ukrayna ordusuna "Gücü kendi elinize alın. Ukrayna ordusu iktidarı indirirse, uzlaşmamız kolay olur" diye konuştu. Bu gelişme üzerine Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, ülkesini terk etmediğini ve Rusya'ya karşı savaşmaya devam edeceğiz, silah bırakmayacağız” dedi. Melitopol kenti Rusya ordusu tarafından ele geçirildi.
RUSYA SWIFT SİSTEMİNDEN ÇIKARILIR MI?
İngiltere müttefiklerine Rusya'nın SWIFT ödeme sisteminden yasaklanması çağrısını sürdürdü. Ama bu tek yanlı bir karar değil. Almanya ve İtalya dahil bir çok Avrupa hükümeti Rusya'nın bu uluslararası ödeme sisteminden dışlanmasının kendi ekonomilerine daha çok zarar vereceğini düşünüyor. SWIFT, paranın hızla sınır tanımadan bir yerden bir yere gönderilmesini sağlayan uluslararası mali yapılanmanın ismi.. Kelime olarak da İngilizce, Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication yani Küresel Bankalararası Finansal İletişim Birliği'nin kısaltmasından oluşuyor.1973'te oluşturulan ve merkezi Brüksel olan sisteme dünya çapında 200 ülkeden toplam 11 bin mali kuruluş ve banka üye. Bu sistem üzerinden her gün 40 milyonu aşkın mesaj gönderiliyor ve trilyonlarca dolar şirketler ya da hükümetler arasında el değiştiriyor. Rusya’nın SWIFT sisteminden çıkarılma hamlesinin Batı’nın kendi ayağına sıkması olacağını ifade ediyor.Petrol ve tarım ürünleri sektörlerindeki değerli ihraç ürünlerinin karşılığı olan ödemelerinde de büyük aksama yaşanır. Böyle bir durumda tek tek bankalar birbiriyle iletişime geçerek ödemeleri gerçekleştirir ama bu da hem ek zaman hem ek masraf gerektirecektir ve nihayetinde Rusya hükümetinin gelirlerini etkiler.
BİST’TE SERT TEPKİ YÜKSELİŞİ
Borsa İstanbul küresel borsalardaki tepki hareketine katıldı. Haftayı 1952 puana çıkarak tamamladı. Endeks %5.46 değer kazandı. İşlem hacmi 35 milyar liraya yükseldi. Bankalar 3.47 prim yaptı. Tüm sektörler yeşildi. Kimya, demir çelik, teknoloji, enerji sektörlerinde %7’yi aşan yükselişler yaşandı. Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesi ile küresel çapta risk algısı yüksek. Açıklanan yaptırımların şiddeti artıyor. Kiev’in düşmesiyle savaşın sona ermesi bekleniyor. Zelensky şu anda direniyor, ama Batıdan yeterli destek gelmiyor. Yeni haftada önem derecesi yüksek veriler açıklanacak. Türkiye’de pazartesi günü dördüncü çeyrek büyüme (%9.0), ocak dış ticaret açığı, şubat imalat endeksi, şubat enflasyon rakamları dikkatle izlenecek. Euro bölgesinde şubat imalat endeksi, TÜFE, Avrupa Merkez Bankası toplantı tutanakları, ocak perakende satışlar var. ABD’de şubat üretim endeksi, özel sektör istihdamı, ocak fabrika siparişleri, ISM imalat dışı endeks, FED’in Bej kitap raporu, Şubat tarım dışı istihdam ve FED başkanı Powell’ın konuşması piyasaları hareketlendirecek.
FED: UKRAYNA KRİZİ BELİRSİZLİK KAYNAĞI
Gelişmelerin enerji fiyatlarına yansımalarının, enflasyon beklentileri ve para politikalarının seyri açısından da kritik bu kapsamda yapılacak sözlü yönlendirmelerin öneminin arttı. haftaya ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi'nde yapacağı sunum ve Fed'in yayımlayacağı Bej Kitap Raporun piyasaların odağında yeralacak. Fed, Kongre’ye yarıyıllık para politikası raporunu sundu. Raporda, Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) uzun vadeli hedefinin çok üzerinde süregelen yüksek enflasyon sebebiyle, faiz artışının yakın zamanda uygun olacağı yinelendi.Kovid-19’un Omikron varyantı sebebiyle ekonomideki yavaşlamanın kısa sürmesinin beklendiği açıklanan raporda, tedarik darboğazlarının devam edebileceği vurgulandı.Fed, Rusya-Ukrayna geriliminin etkilerine ilişkin olarak, “Rusya-Ukrayna durumuyla ilgili son jeopolitik gerilimler küresel finans ve emtia piyasalarında bir belirsizlik kaynağı.” ifadelerini kullandı. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagerde, Rusya'nın Ukrayna'ya yaptığı askeri müdahalenin ekonomik etkilerini değerlendirmek için henüz erken olduğunu söyledi. Para politikasının uygulanmasında likiditenin sağlanacağını, esnek olunacağını ifade eden Lagarde, artan enerji maliyetleriyle enflasyonda yükseliş görülebileceğini kaydetti. IMF başkanı, Georgieva, "Yaptırımlar açısından atılan adımları gördük. Bu, krizin ekonomik etkisine katkıda bulunacaktır. Öncelikle enerji fiyatları ile tahıl fiyatlarına yansıyarak artan enflasyon endişesini artıracaktır." dedi.Yaptırımların finansal sistemin işleyişi için de etkileri olacağına değinen Georgieva, belirsizliğin gelişen piyasalara olan güveni etkilediğini kaydetti.Ukrayna, Rusya’ya sorunu masada çözme çağrısında bulundu, Rus yetkililer ise Devlet Başkanı Putin’in Çin Devlet Başkanı Xi ile yaptığı görüşmede üst düzey müzakerelere açık olduğunu belirtti. Euro dolar paritesi haftayı 1.1271 sentle tamamladı. 1.12 destek 1.1330 direnç oldu.
TL KAYIPLARIN GERİ KAZANDI
2019 yılında halkın yüzde 73.2 oyuyla seçilen Zelenski, Rusya lideri Vladimir Putin’in gözünde Batı’nın vücut bulmuş hali. NATO’ya katılma ısrarı nedeniyle Putin’in bir anlamda istenmeyen adam ilan ettiği Zelenski, tüm bu baskı sonucunda, ülkeden kaçmayı kabul edebilir ya da onurlu bir çıkışı müzakere edebilir. Putin de Kiev’de Rusya güdümlü bir yönetim kurulduktan sonra askerlerine Ukrayna’dan çekilme emri verebilir. Ukrayna savaşı sırasında gelişmekte olan ülke para birimlerindeki değer kaybı dolayısıyla 14.64 TL’ye çıkan dolar Hazine ve Maliye Bakanlığının TL’ye güvenin riskli pozisyon almayın çağrısı sonrasında 13.73 TL’ye döndü. Pazartesi günü Türkiye’nin 2021 yılın büyüme rakamının %11’in üzerinde açıklanması moralleri yükseltecek. Dolar/TL tarafından savaşın etkileri azalıyor. 14.00 TL tavan, 13.50 destek oldu. Bu aralığın dışına çıkılması beklenmiyor.
ALTIN HIZLI ÇIKTI, HIZLI İNDİ
Altın, savaştan daha çok ABD’deki yüksek enflasyondan olumlu etkilendi. Petroldeki aşırı artışın fiyatları tavana çıkaracağı endişesiyle ons 1970 dolara tırmandı. Enflasyonun sürekli olarak nasıl yükseldiğini anlamak için PCE (tüketim) endeksinin Aralık'ta %5.8’e tırmandığına bakmak gerekiyor. Enflasyon, altın fiyatlarını etkileyen iki ucu keskin bir kılıçtır. Altın uzun zamandır yatırımcıları yükselen enflasyondan koruyan bir sığınak varlığı olarak görülüyordu. Aynı zamanda, enflasyon yükseldikçe, Federal Rezerv üzerinde, altın üzerinde olumsuz veya aşağı yönlü bir etkisi olan faiz oranlarını yükseltmesi için daha fazla baskı oluşturuyor.Birden fazla Federal Rezerv üyesi, Mart 2020'de pandeminin başlamasından bu yana ilk kez oranları çeyrek puan yükseltmeyi kabul etti. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali devam ederken enflasyonist baskılar muhtemelen daha da artmaya devam edecek. Rusya, küresel petrol üretiminin yaklaşık %10'unu üretiyor. Dün ham petrol vadeli işlemleri, varil başına 93$'ın hemen üzerindeki o yüksek seviyelerden yerleşmeden önce varil başına 100$'ın biraz üzerine çıktı. Ayrıca gıda maliyetlerinin enflasyona ek olarak artmaya devam etme olasılığı yüksek. Ons haftayı 1888 dolarla tamamladı. Ancak bu düzeltmenin kalıcı olması beklenmiyor. Zira savaş tamamen bitmedi. 1865 destek 1910 dolar ara direnç konumunda. Külçe altın 833 liraya geriledi. 820 lira destek 850 lira direnç oldu.
