Suriye krizinin siyasi çözüm süreciyle ilgili oluşturulan Astana sürecinin garantör ülkeleri Türkiye, Rusya ve İran'ın devlet başkanları dün Rusya'nın Soçi kentinde bir araya geldi. Sanatoryum Rus'ta dün yapılan zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Suriye konusunu masaya yatırdı.

TRAJEDİNİN SON BULMASI İÇİN ÖNEMLİ ADIM
3 lider Suriye konulu zirve öncesi ve sonrası ortak basın açıklaması yaptı. 2 saat süren zirvede Türkiye, İran ve Rusya, Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nin yapılması konusunda mutabık kaldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamasında Türkiye'nin kırmızı çizgilerini bir kez daha hatırlatıp şu mesajları verdi:

*Bu üçlü zirve Suriye'de akan kanın artık tamamen durması, yıllardır yaşanan trajedinin son bulması bakımından son derece önemli. Suriye halkının kabul edebileceği, kalıcı ve muteber bir siyasi çözümün tesisi edilmesi için ilgili tüm çevrelerin katkıyı sağlaması elzemdir.

*2254 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararında tanımlandığı üzere, Suriye halkının öncülüğünde ve sahipliğinde yürütülecek kapsayıcı, özgür, adil ve şeffaf bir siyasi sürecin hayata geçirilmesine yardımcı olmak hususunda görüş birliğine varmış bulunuyoruz. Ülkelerimiz arasındaki bu verimli işbirliğinin tüm bölgeye olumlu etki yapmasını, bölgedeki gerginlikleri ve mezhebi ayrışma riskini azaltmasını ümit ediyoruz.

*Bugünkü ortak açıklamamız, işbirliğimizin esaslarını yansıtan ilk adımdır. Ancak bu çabanın başarısı başta rejim ve muhalefet olmak üzere tarafların tutumuna bağlıdır. Uluslararası toplumun tüm sorumlu üyelerini çabalarımızı desteklemeye davet ediyorum.

*Zirve öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani heyetler arası görüşme gerçekleştirdi. Görüşmelere Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, MİT Müsteşarı Hakan Fidan da katıldı.

ERDOĞAN: TERÖRİST UNSURLAR DIŞLANMALI
Erdoğan, Türkiye'nin hassasiyetlerine dikkat çekip şöyle konuştu: Milli güvenliğimize kasteden bir terör örgütü ile aynı çatı altında olmamızı, aynı platformda yer almamızı bizden kimse beklememelidir. Suriye'nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü ile ülkemizin milli güvenliğine kasteden terörist unsurların süreçten dışlanması, Türkiye olarak önceliklerimiz arasında yer almaya devam edecektir. Suriye'nin toprak bütünlüğüne ve siyasi birliğine bağlılığımızı ifade ediyorsak, bu ülkeyi bölmeye çalışan eli kanlı bir çeteyi meşru bir aktör olarak göremeyiz.

PUTİN: SURİYE'NİN PARÇALANMASINI ÖNLEDİK
Rusya Devlet Başkanı Putin, zirve öncesi Erdoğan ve Ruhani'nin Astana sürecindeki rolüne dikkat çekerek, "Sizlerin kişisel çabalarıyla çok önemli bir başarı elde ettik. Siz olmadan biz bu başarıyı elde edemezdik" diye konuştu. Putin, Rusya, İran ve Türkiye'nin gösterdiği çabaların Suriye'nin parçalanmasını önlediğini vurguladı. Putin, Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nin başlaması için dışişleri bakanlıklarına talimat verdiklerini açıkladı. Putin, "Suriye'de artık siyasi çözüme yönelik yeni bir aşamaya geçildi. Yıllardır süren iç savaşın sonlandırılması mümkün olabilecek durumdadır. Suriye halkı, kendilerinin ve ülkelerinin kaderini kendileri belirleyecekler. Söz konusu reform sürecinin kolay olmayacağı aşikârdır. Bu süreçte, Suriye hükümeti de dahil olmak üzere, tüm tarafların fedakârlık göstermeleri gerekiyor. Türk ve İranlı liderlerle bugün Soçi'de gerçekleştireceğimiz görüşmelerin, Suriye'nin toprak bütünlüğünü güçlendirecek sonuçlar yaratacağını düşünüyorum" dedi. Türkiye, Rusya ve İran arasında Suriye krizinin çözümüne yönelik ortak bir metnin imzalandığını aktaran Putin, "Söz konusu metinle, üç garantör ülke arasında Suriye'de atılacak adımlar belirleniyor" diye konuştu.

RUHANİ: YENİ BAKIŞ AÇISINI YAKALADIK
İran Cumhurbaşkanı Ruhani zirve öncesi "Çok mutluyum ki 1 yıldan kısa sürede Astana müzakerelerinin başlamasından kısa bir süre sonra İran, Türkiye ve Rusya'nın geniş çabaları sayesinde terörizmle ve aşırıcılıkla mücadele konusunda ve Suriye krizinin siyasi süreç aracılığıyla çözüme ulaşması konusunda bir sonuca ulaştık. Suriye krizini sonlandırmak için bugün yeni bir bakış açısını yakaladık" dedi. Üç ülkenin de Suriye'nin toprak bütünlüğü, bağımsızlığı ve birliği konusunda aynı fikirde olduğunu, görmekten memnuniyet duyuyoruz"dedi. Ruhani zirve sonrası ise şu açıklamayı yaptı: Suriye Ulusal Diyalog Kongresi yeni anayasa düzenlenmesi adına yararlı olacak. Yeni anayasa üzerinde de Suriye'de özgür ve adil bir seçim gerçekleşmesi öngörülüyor. Bu bütün bölge için barış ve istikrar mesajı olabilir.

SAVAŞIN KAYBEDENİ SİVİLLER
Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözelemevi'nin son raporlarına göre Mart 2011'den beri süregelen Suriye iç savaşında yaşamını yitirenlerin ve kayıplara karışanların sayısı 465 bini geçmiş durumda. Savaş dolayısıyla 5.1 milyon kişinin ülkeden kaçtığı, 6.6 milyon kişinin ise ülke içinde yer değiştirmek zorunda kaldığı söyleniyor. Kayıtların dışında kalan ölümler ve göçler de hesaba katıldığında, Suriye savaşının bilançosunun açıklanan rakamlardan çok daha ağır olduğu tahmin ediliyor. 

ORTAK BİLDİRİDE YPG TERÖR ÖRGÜTÜ VURGUSU
Üçlü zirvesinin ardından yayımlanan ortak bildiride, Suriye'nin toprak bütünlüğüne kast eden ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın özellikle altını çizdiği YPG terör örgütü üstü kapalı bir şekilde yer aldı. Bildiride, "Devlet Başkanları, Suriye Arap Cumhuriyeti'nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne olan kuvvetli taahhütlerini teyit etmiş; bahsi geçen gerginliği azaltma bölgelerinin tesis edilmesinin ve Suriye ihtilafının çözümüne yönelik hiçbir siyasi girişimin Suriye Arap Cumhuriyeti'nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne hiçbir suretle halel getiremeyeceğini vurgulamışlardır" denildi.

ESAS YÜK TÜRKİYE'NİN OMUZUNDA
Putin, milyonlarca sığınmacıya kapısını açan Türkiye'nin rolüne şu sözlerle değindi: "Hepimiz çok iyi biliyoruz ki, sığınmacılarla ilgili esas yük Türkiye'nin omuzlarında. Milyonlarca Suriyeli Türkiye'de bulunuyor ve bu eşi benzeri olmayan bir durum" ifadesini kullandı.

HEDEFLERİ MÜSLÜMANLARI FELÇ ETMEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan dün Soçi'ye gitmeden önce İstanbul Kongre Merkezi'nde, İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi'nin (İSEDAK) 33. Toplantısı'nda konuştu:

*İslam dünyasının birliğini, beraberliğini, zenginliklerini ve istikbalini yok etmeye yönelik kirli bir senaryo oynanıyor. İslam toplumları içeriden çökertilmeye çalışılıyor. Hedef yalnızca petrolümüz, doğal kaynaklarımız, insan gücümüz değildir. Burada asıl hedef İslam medeniyetinin hayat pınarlarını kurutmaktır. Amaç, Müslümanların omurgasını çürütmek, hepimizi felç etmektir.

*Batılı kurum, kuruluş ve değerlerin itibarı giderek daha fazla örseleniyor. Suriye'de 7 yıldır vahşete karşı sergilenen kayıtsızlık, mültecilere sınır kapılarında insanlık dışı muameleler, Batı'nın gerçek yüzünü gösterdi.