Tarihin en karanlık sayfalarından biri, 18 Mayıs 1944 gecesi Kırım’da yazıldı. Kırım Tatar halkı, Sovyet lider Josef Stalin’in gizli kararnamesiyle, sadece 15 dakikalık bir hazırlık süresiyle evlerinden koparıldı.

250 BİN İNSANIN YARISI YOLLARDA CAN VERDİ

Kadın, çocuk, yaşlı demeden binlerce insan hayvan vagonlarına doldurularak Orta Asya’nın bilinmez topraklarına doğru sürgüne gönderildi. İnsanlık dışı şartlarda başlayan bu zorunlu yolculukta yaklaşık 250 bin kişi, günlerce açlık ve susuzlukla mücadele etti. Ne yazık ki bu yolculuk, on binlercesi için bir ölüm yolculuğuna dönüştü. Sürgün edilenlerin neredeyse yarısı, daha varış noktalarına ulaşamadan hayatını kaybetti.

250 YILDIR SÜREN SÜRGÜN VE SOYKIRIM

Kırım Tatarlarının çilesi yalnızca Stalin dönemine mahsus değildi. Bu halkın sürgün tarihi, Rus Çariçesi II. Katerina’nın 18. yüzyılda başlattığı asimilasyon ve tehcir politikalarıyla çok daha öncesine dayanıyor. Kırım’ın Osmanlı egemenliğinden çıkmasının ardından başlayan zulüm, Sovyetler döneminde sistematik bir hale gelirken, günümüzde Rusya Federasyonu tarafından farklı yöntemlerle sürdürülüyor.

NAZİ İŞBİRLİKÇİSİ OLMAKLA SUÇLANDILAR

II. Dünya Savaşı sırasında Kırım’ı yeniden kontrol altına alan Sovyetler, Kırım Tatarlarını "Nazi işbirlikçisi" olmakla suçladı. Tarihsel ve hukuki dayanağı olmayan bu itham, yeni bir toplu cezalandırmanın bahanesi haline geldi. Stalin’in emriyle bir gecede gerçekleşen bu trajedi, yalnızca fiziki bir sürgün değil, aynı zamanda bir halkın belleğinde silinmez izler bırakan büyük bir kırılmaydı.

RUSYA KIRIM'I İLHAK ETTİ, TATAR MİLLİ MECLİSİ KAPATILDI

Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından Kırım, Ukrayna'ya devredildi. Ancak 2014 yılında Rusya'nın uluslararası hukuka aykırı şekilde yarımadayı ilhak etmesiyle, Kırım Tatar halkı bir kez daha tarihsel bir travmanın içine itildi. Rus yönetimi, sadece bireyleri değil, bir halkın temsil mekanizmasını da hedef aldı. Kırım Tatarlarının demokratik iradesini yansıtan Kırım Tatar Milli Meclisi, Rusya tarafından “aşırıcı örgüt” ilan edilerek faaliyetleri yasaklandı.

ÖNDE GELEN LİDERLER, ÜLKELERİNE GİREMİYOR

Kırım Tatar halkının önde gelen liderlerinden Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu başta olmak üzere birçok önemli isim, öz vatanlarına giriş yasağıyla cezalandırıldı. Bugün hâlâ Kırımoğlu ve pek çok Kırım Tatarı, doğdukları topraklara hasretle yaşamlarını sürdürmek zorunda.

UKRAYNA SAVAŞIYLA TATARLAR, BİR KEZ DAHA GÖÇE ZORLANDI

Sovyet baskısından kaçanların ilk sığınağı tarih boyunca Anadolu toprakları olmuştu. Bugün de benzer bir kader yeniden sahnede. Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş, Kırım Tatarlarının yaşam koşullarını daha da zorlaştırdı. Savaşın gölgesinde kalan binlerce Kırım Tatarı bir kez daha yerinden edildi; Türkiye başta olmak üzere farklı ülkelere göç etmek zorunda kaldı.

80 YILDIR SÜREN DÖNÜŞ MÜCADELESİ

Aradan geçen 80 yıla rağmen, Kırım Tatarları için sürgün sadece bir tarihsel olay değil, halen devam eden bir adaletsizlik meselesi. Hafızalarda tazeliğini koruyan bu acı, her 18 Mayıs’ta yüreklerde yeniden hissediliyor. Ve bu halk, 80 yıldır süren mücadelesini sürdürüyor: Ana yurtlarına dönmek, hak ettikleri özgürlük ve adaleti kazanmak için.