YENİ DELHİ - SUHAYB HOCALAR

Hindistan'ın kuzeyindeki Haryana eyaletinde 10 kişinin ölümüyle sonuçlanan protestolar ülkede yüzyıllardır geçerli olan kast sistemini gündeme getirdi. Uzmanlar, kast sisteminin sosyal bütünlüğü engellediğini ve sosyal adaleti yok ettiğini belirtiyor.

Hindistan'da asırlardır uygulanan kast sisteminin kökenlerinin binlerce yıl öncesine dayandığı düşünülüyor. Nesilden nesile aktarılan sistemde toplum, temel olarak din adamları, yöneticiler, tüccarlar ve hizmetçiler olarak 4 temel sınıfa ayrılsa da, her kast kendi içinde yine mesleklere göre alt kastlara ayrılıyor. Diğer yandan sistemde hiçbir kasta mensup olmayan ve "dokunulmazlar" olarak adlandırılan bir grup da bulunuyor. Bu grup, toplumun en alt sınıfı olarak görülüyor.

Hinduizm kutsal kitaplarından Vedalar'da geçen ve günümüzde hala devam ettirilen sistemde kast atlamak mümkün olmasa da ülkede yaygın olan reenkarnasyon inancında alt kasttakilerin bir sonraki yaşamlarında üst kasta mensup bireyler olabileceklerine inanılıyor.

Kast sistemi, Hindistan yasalarında da yer buluyor. Anayasada kast sistemine bağlı ayrımcılığın suç sayıldığı Hindistan'da yönetim, toplumdan yok edilemeyen kast sisteminin ezdiği gruplara yönelik ayrımcılığın üstesinden gelmeye çalışıyor. Hükümet, bu amaçla alt kastlara mensup topluluklara yönelik kamuda istihdam ve eğitim için kotalar belirliyor.

Haryana eyaletinde yoğun olarak bulunan Jat topluluğu, düzenledikleri protestolarla, düşük kasttan olanlara yönelik kamuda çalışma ve eğitim kotalarının kendilerine de tanınmasını talep ediyor. Herhangi bir kasta mensup olmadıkları için kendilerine bu haklar tanınmayan çoğunluğu çiftçilerden oluşan Jat topluluğu alt kasta tabi olmak istiyor.

"Kast sistemi sosyal bütünlüğün önünde engel"

Hindistan'ın toplumsal yapısı üzerine birçok çalışması bulunan Prof. Dr. Ram Puniyani, özellikle kırsal kesimde ve köylerde alt kasta tabi olanların ekonomik statüsünün çok düşük olduğunu, bunun da alt kasttakilerin sosyal itibarını etkilediğini söyledi.

Kast sistemini, üst kasta mensup olanların alt kasttakilere hükmettiğini ifade ederek eleştiren Puniyani, "Yüzyıllardır uygulanan kast sistemi sosyal bütünlüğün önünde bir engeldir" dedi.

"Dokunulmazlar" kastından olan Uttar Pradeş Eyaleti Eski Genel Polis Şefi Bijendra Singh de, kast sisteminin bireylerin öz güvenini yitirmesine sebep olduğunu vurguladı. "Hindistan'da yüzyıllardır uygulanan kast sistemiyle sosyal adalet yok edildi" ifadesini kullanan Singh, kast uygulamalarının ayrımcılığı körüklediğine dikkati çekti.

Kast sistemi ülkedeki Müslümanları da etkiledi

Ülkenin kuzeyindeki Uttar Pradeş eyaletindeki Aligarh Müslüman Üniversitesinden siyaset bilimci Doç. Dr. Muhammed Muhib Hak, kast sisteminin ülkedeki Müslümanları da etkilediğini söyledi.

Hak, Hindistan tarihinde alt kıtaya hükmeden Müslüman topluluklarının, Hinduların ibadetlerine ve kast sistemine karışmadıklarını karışmadıklarını anlattı. Hindu inancına dayanan gelenekselleşmiş bir uygulama olsa da zamanla Müslümanların da bu sistemden etkilenerek kendi aralarında kısmen uyguladığına işaret eden Hak, Müslümanların uyguladığı kast sisteminin daha farklı algılanması gerektiğini ifade etti.

Müslümanlarda da Hindular gibi alt kasttakilerin üst kasttakilerle evlenmesine izin verilmediğini anlatan El Hak, Hindu kast sisteminin aksine farklı kasttan Müslümanların beraber yemek yediklerini ve ibadet ettiklerini dile getirdi.