Suriye ve Irak’ta IŞİD’e karşı başlatılan operasyonlar önemli bir soruyu gündeme getirdi: IŞİD’den sonra ne olacak?

Suriye ve Irak'ta IŞID'e karşı yürütülen operasyonlar, muhtemel bir askeri başarıdan ziyade siyasi gelecek açısından önem taşıyor. Hali hazırda Felluce, Musul ve Rakka operasyonlarında yer alan taraflar, IŞİD'in kontrolündeki toprakları ele geçirmenin yanında gelecekte bu toprakların kimin tarafından ve nasıl idare edileceği üzerinde kafa yoruyor.

“ORTADOĞU'NUN” YENİ SİYASİ COĞRAFYASI

Ortadoğu'nun gelecekteki siyasi coğrafyasının şekillendirilmesinde, Musul, Rakka ve Felluce operasyonlarında yer alan tarafların kimler olduğu büyük önem arz ediyor. 

Rakka operasyonunda öncülüğü üstlenen PKK'nın Suriye kolu PYD'nin silahlı kanadı YPG'nin başarılı olması durumunda, Rakka'nın kuzeydeki federal yapı ile birleştirileceği aktarılıyor.

Musul'da ise Irak Kürt Bölgesel yönetimine bağlı Peşmerge güçleri ise geniş kapsamlı bir Musul operasyonuna Bağdat hükümeti ve onunla bağlantılı İran destekli Şii milis kuvvetlerinin katılmasından yana değil. Şii milislerin operasyona katılması halinde İran'ın bölgedeki hakimiyet alanlarını arttırıp Kürtler üzerine savaş açacağını düşünüyor. Bu yüzden Peşmerge güçlerinin Musul operasyonuna, IŞİD kontrolünde bulunan Kürt bölgelerini kurtarmak için belirli cephelerde katılması bekleniyor.
Felluce'nin kontrolü İran destekli Şii milis grubu Haşdi Şaabi'nin eline geçmesi halinde ise İran, Irak'ta uzun vadeli güç ve prestij kazanmış olacak. Bu durumda kazanılacak başarı, harekâta havadan destek sağlayan ABD ve müttefiklerinin hanesine değil de İran'ın hanesine yazılmış olacak.

“IŞİD'İN GİTMESİ İSTİKRAR GETİRMEYECEK”

İngiliz yayın organı Independent'a konuşan Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanlık Divanı Başkanı Fuad Hüseyin “Bütün mesele Felluce'yi kimin, nasıl ve ne zaman özgürleştireceğidir” dedi.

Bölgedeki güç dengesinin bir sene öncesine kıyasla IŞİD'in aleyhine değiştiğini söyleyen Hüseyin “Kimse IŞİD'in gitmesinin bölgeye istikrar ve barış getireceğini düşünmesin” uyarısında bulundu.

IŞİD'in bazı bölgelerde zayıflayıp güç kaybederken bazı bölgelerde de toparlanıp saldırıya geçtiğini belirten Hüseyin “IŞİD, terörist bir devletten terörist bir harekete dönüşecektir” açıklamasında bulundu.

Bölgedeki IŞİD etkisinin ancak örgütün yerine halkının desteğini almış ‘ılımlı', Sünni Arap siyasetçilerin getirilmesi ve bu yeni idarecilerin de dış güçler tarafından maddi olarak ciddi biçimde desteklenmesi ile mümkün olabileceğini söyledi.

SÜNNİ BİR İDARE OLMADAN KÜRTLER BAĞIMSIZ OLAMAZ

Musul'un IŞİD'den sonraki idare biçimi hakkında Rudaw'a açıklamalarda bulunan Muş Alparslan Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Abdullah Kıran
“Bölgede Sünni Araplar bir yönetime sahip olmadıkça, bir ‘Sünniistan' kurulmadan, Kürtlerin bağımsız devlet olma şansı zor” dedi.
Kıran, İran ve ona bağlı Şii milislerin Musul operasyonuna dahil olmaları halinde Kürt halkını ciddi sıkıntıların beklediğini ifade etti:
“Bugün Kürtler, Şiilerle ortak bir şekilde Musul'u aldığında, yarın İran Şiileri Kürtler üzerine yürütecektir. Şiiler Kerkük'ün de davasını edecektir. IŞİD zayıflamalı ama Sünni bir yönetim ortaya çıkmadıkça bitmemelidir”.

Gerek bölge idarecilerinin gerekse uzmanların konu hakkındaki değerlendirmelerine bakıldığında IŞİD sonrasında bölgenin çok daha zorlu bir “güçler savaşı”na sahne olması muhtemel görünüyor.