15 Temmuz akşamı sessiz kalan ancak darbe girişimi başarısız olunca kınama yayınlayan İran'ın 'Suriye şerhli' kınamasının arka planı ve Kasım Süleymani'nin muhtemel senaryo hazırlıkları ortaya çıktı.

15 Temmuz'un son saatleri: İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif mevkidaşı Mevlüt Çavuşğoğlu ile telefonda görüşürken, İran Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Ali Şemkani ise Ankara'daki güvenlik yetkililerinden bilgi almaya çalışıyordu.

Resmi görüşmeler bu şekilde ilerlerken Suriye ve Irak'tan tanıdığımız İran Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlar komutanı Kasım Süleymani ise darbenin başarılı olması halinde ortaya çıkacak muhtemel senaryoları değerlendiriyordu.

Bu üçlünün uzun süren değerlendirmeleri, Türkiye halkının darbe girişiminin karşısında gösterdiği dirayet sonucunda bir 'kınama' yayınlanma kararı ile neticelendi.

SURİYE ŞERHLİ KINAMA

Zarif, Şemkani ve Süleymani'nin değerlendirmeleri, İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin başkanlık ettiği bir toplantıda ele alındı ve sonuçta Şemkani üzerinde anlaşılan kınamayı kamu oyu ile paylaştı.

Kınamada bir yandan darbe girişimine karşı Türkiye ve Erdoğan'ın yanında oldukları belirtilirken bir yandan da Türkiye'nin dikkati Suriye politikasına çekilip uyarıda bulunuluyordu:

"Türkiye'nin meşru hükümetini destekliyor ve gerek içten gerekse dıştan olsun her türlü darbeye karşı olduğumuzu belirtiyoruz. Ancak bu duruşumuz Türkiye'ye özel bir durum değil. Suriye'de de aynı görüşü benimsiyoruz. Her zaman ülke halklarının, ülkelerinin geleceğine başka bir aşiret ya da mezhep grubunun değil kendilerinin karar vermesi gerektiğini düşünüyoruz. Gerçek demokrasi budur".

HAMANEY'İN DANIŞMANI'NDAN TÜRKİYE'YE İKAZ

İran'ın dini lideri Hamaney'in dış ilişkiler danışmanı Ali Ekber Velayeti, darbe girişimine karşı Türkiye'ye ikaz niteliğinde bir mesaj gönderdi.

Velayeti mesajında, bir yandan yarım ağızla darbe girişimini kınarken diğer yandan "Türkiye'nin bundan sonra Suriye halkının görüşlerine ve oylarına saygı göstermesini ve kendi ülkelerinin hükümetlerine kendilerinin karar vermesine izin vermesini umuyordum" dedi.

ERDOĞAN'IN DÜŞMESİ OLUMLU BİR GELİŞME OLURDU

İran'ın muhafazakar siyasetçilerden ismini vermek istemeyen bir yetkili "Erdoğan'ın düşürülmesi sadece İran için değil Irak, Suriye ve Lübnan için olumlu bir gelişme olurdu" açıklamasında bulunurken yetkililerin neden kınama yayınladıklarını anlayamadığını söyledi.

15 Temmuz gecesi Türk güvenlik yetkilileri ile irtibatta bulunan bir İranlı yetkili, darbenin bastırılmasında İran'ın herhangi bir rolü olmadığını ve konu ile ilgili olarak Türkiye ile herhangi bir istihbarat paylaşmadıklarını belirtti.