Ticaret savaşlarının korkulandan daha az hasara yol açacağı beklentisinin güçlenmesiyle küresel borsaları haftayı artıda tamamladı. Avrupa'da özellikle Londra borsasında sterlindeki kayıpların artmasıyla ralli yaşandı. New York'ta ABD hazine gelirlerinin düşmesi yatırımcıları telekomünikasyon gibi yüksek gelir sağlayan sektöre yöneltti. Risk iştahı arttı, yatırımcılar 10 yıllık hazine bonolarından satış yaparak çıkıyor. Korku endeksi vıx 11.68 düzeyine inmiş durumda. Dolar kayıplarının bir kısmını aldı, ancak yine de düşük kaldı. Altındaki toparlanma kısa sürdü. Türkiye'de yeni ekonomik program dopingiyle BIST 98 bin direncini test etti. Evet şimdi ayrıntılara bakalım.
BREXIT'TE UZLAŞMA YOK - Japonya Enflasyon rakamlarında önceki aya göre artış var. Euro bölgesinde imalat endeksi 53.3 geriledi ihracat siparişleri son 5 yılın en düşük seviyesine indi. ABD'de üretim endeksi 55.6 ile tahmini aştı, ancak hizmet endeksi 52.9'a inerek hayal kırıklığı meydana getirdi. Ekonomik verilerden daha çok haber akışları piyasaları etkiliyor.. Euro Bölgesi'nin sorunlu ekonomilerden İtalya'nın bütçe meselesinde hükümet ortakları arasındaki fikir ayrılıkları, olası bir siyasi kriz açısından takip edilirken; "Brexit"e dair endişeler de korunuyor. İngiltere tarafında da Brexit konusuna dair açıklamalar takip edilirken, ülkenin Başbakanı Theresa May'in, Avrupa Birliği'nden gelen teklifleri reddettiğine yönelik açıklamaları Sterlin aleyhine sert fiyat hareketlerine neden oldu.
ÇİN'İN NOTU TEYİD EDİLDİ - ABD ile Çin arasında bozulan ticari ilişkiler gündemin üst sırasında. Hafta başında Çin'e yönelik 200 Milyar Dolarlık yeni tarifelerin açıklanmasının yanı sıra, bu ülkenin Rusya ile olan askeri işbirliğinin bahane edilerek yaptırım uygulamasına tabi tutulması gerginliği artırdı. Çin Dış İşleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklama ile ABD'nin tavrı sert bir şekilde eleştirildi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard And Poor's yaptığı değerlendirmede: Çin'in kredi notlarını teyit ederken, ülke ekonomisine dair riskler ise ılımlı olarak adlandırıldı.
KUR HASARI HAFİFLEMEDİ - Yurt içi tarafta; Yeni Ekonomi Programı'nda dair tepkiler gelmeye başladı. Japon kredi kuruluşu JCR Eurasia Rating Başkanı Orhan Ökmen: "YEP'te güncel döviz yükümlülüklerinin çözümü ve kur hasarının hafifletilmesi için herhangi bir öneri sunulmuyor" dedi. İsviçreli Finans Grubu Julius Baer: YEP hedeflerini "iddialı" olarak nitelendirirken, Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch ise: 2018, 2019 ve 2020 yılları için büyüme tahminlerini; sırasıyla yüzde 3.8, yüzde 1.2 ve yüzde 3.9 olarak korudu. Fitch ayrıca, 2018 enflasyon beklentisini; yüzde 13'den yüzde 20'ye, 2019 enflasyon tahminini yüzde 10.8'den yüzde 15.0'e, 2020 yılı enflasyon tahminini ise yüzde 9.5'den yüzde 10'a yükseltti. Kurum ayrıca merkez bankasının yapmış olduğu 625 baz puanlık faiz artırımı sonrası uzunca bir süre faizlerin yüksek kalmasını beklediklerini belirtirken, gerektiğinden erken bir gevşemenin yeniden kur ataklarına neden olabileceği uyarısında bulundu.
NEW YORK'TA KRİTİK BULUŞMA - Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Erdoğan, Birleşmiş Milletler 73. Genel Kurulu genel görüşmelerine katılmak üzere, 23-27 Eylül 2018 tarihlerinde ABD'ye bir ziyaret gerçekleştirecek. Erdoğan BM Genel Kurulu'nun ilk günü olan 25 Eylül'de Genel Kurula hitap edecek. Açıklamaya göre Erdoğan New York'ta bulunduğu sürede BM Genel Sekreteri'nin yanı sıra çok sayıda devlet ve hükümet başkanıyla ikili görüşmeler de gerçekleştirecek. Ziyarette Erdoğan ayrıca ABD'li yatırım ve iş çevreleriyle, kanaat önderleriyle, ABD'deki Türk ve Müslüman toplumu temsilcileri ile de bir araya gelecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Başkan Trump ile görüşüp görüşmeyeceği konusunda iki taraf da birbirlerinden davet beklediklerini dile getirdi. Gerçekleşirse –ki öyle görünüyor- iki lider kısa bir süre için de olsa bir araya gelecek
EN OLUMSUZ GELİŞME – Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aydın, "Panik yapan bazı işletmelerimizin kendi aralarındaki ticari ilişkilerinde sınırlamalara gittiklerini, alacak vadelerini kısalttıklarını, ek teminat istediklerini, müşteri çeklerini kabul etmediklerini görüyoruz ve duyuyoruz. Bu durum da bankalara olan kredi talebini doğal olarak arttırıyor" dedi. Aydın "Yurtdışında likidite daha sınırlı hale geldi ve borçlanma maliyeti arttı. Yatırımcıların gelişmekte olan ülkelere yönelik risk alma isteklerinin azalması finansal piyasalarda hızlı oynaklıklara neden oluyor. Uluslararası ekonomik ilişkilere açık ülkemiz de diğer gelişmekte olan ülkeler gibi bu durumdan maalesef etkilendi" diye konuştu.
BİST, NEREDEN DÖNECEK? - Haftalık bazda Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri ortalama yüzde 3,41, altın yüzde 1,85, euro yüzde 3,23 ve dolar da yüzde 2,56 değer kazandı. BİST haftayı yurtdışındaki yükselişin etkisiyle son 2.5 ayın zirvesinde 98 bin direncinde tamamladı. Ama işlem hacmi 7.6 milyar lirada kaldı. Bankacılık endeksi %2.5 prim yaptı. Bu haftanın gündeminde ABD veriler ön planda. Çarşamba günü FED'in faiz kararı, Perşembe günü ikinci çeyrek büyüme rakamı (3. tahmin) var. Conferance board tüketici güven endeksi, Richmond FED imalat endeksi, ağustos dayanıklı mal siparişleri, kişisel gelir ve harcamalar ve konut verileri izlenecek. Türkiye'de eylül imalat güveni ve kapasite kullanım oranı ile ağustos dış ticaret açığı belli olacak. Avrupa merkez bankasının aylık raporu Perşembe günü yayınlanacak. Endeks teknik açıdan 97 bin 900 üzerinde kalıcılık sağlarsa yeni hedef 99 – 100 bin bandı olacak. Ama hemen hatırlatıyorum, kurlarda istenen gevşeme sağlanmadı. Yurtiçinde paranın maliyeti yükseliyor, faizler zirvede ve enflasyonun hızı özellikle son iki hafta içinde yapılan sürekli zamlarla hızla artıyor. 99 bin seviyesinde kar satışı tavsiye ediyorum.
EURO'YA BREXIT FRENİ - Euro Bölgesi ve Almanya'dan kötü gelen PMI rakamlarının yanı sıra Brexit konusunda yapılan negatif açıklamalar parite tarafında geri çekilmelere neden oldu. Özellikle son günlerde Brexit ile ilgili yapılan olumlu ya da olumsuz açıklamaların Euro varlıkları üzerinde direkt etkili olduğunu görmekteyiz.. Bölge tarafında bir diğer risk unsuru olan İtalya konusunda ise bütçe tartışmaları devam ediyor. ABD tarafında ise Çin ile yaşanan ticari gerginlikler takip edilirken gözler önümüzdeki hafta gerçekleştirilecek olan FED toplantısına çevrilmiş durumda. Başkan Powell'ın bundan sonra uygulanacak para politikasına yönelik vereceği mesajlar piyasaları hareketlendirecek. 1.18 senti test eden parite 1.1747 sentle kapandı. 1.1730 bölgesinde tutunamazsa 1.1685 sent desteğine inecek.
BANKALARDA BÜYÜK SIKINTI - IMF'den gelen açıklamada: Tedbir ve tahminlerin not edildiği ve Türkiye ile ilgili tahminlerin birkaç hafta içerisinde güncelleneceği bildirilirken, JCR Eurasia Rating ve İsviçreli Finansal Holding Julius Baer'den ise bazı uyarılar geldiği görüldü. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in ise Türkiye'nin büyüme tahminlerini sabit bırakarak, enflasyon tahminlerini yukarı yönlü revize etmesi dikkatlerden kaçmadı. Fitch Türkiye'de para politikasına yönelik siyasi risklerin devam edeceğini vurguladı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve enerji bakanı Fatih Dönmez, Almanya'da mevkidaşlarıyla yapıcı görüşmeler gerçekleştirdi. Bu temaslar 28 eylül'de Erdoğan Merkel arasındaki görüşmenin alt yapısını oluşturdu. Suriye eksenindeki jeopolitik risk unsurları hakkında Rusya Dış İşleri Bakanı Lavrov'un, Türkiye ile Rusya'nın mutabık kaldığını bir kez daha vurgulaması önemliydi. 6.15 TL ile taban yapan dolar haftayı 6.26 TL ile tamamladı. Euro 7.36 TL'ye çıktı. Döviz sepeti 6.82 TL'de.. 5 yıllık risk primi 401 düzeyinde. Dolar için kritik direnç seviyesi 6.30 TL. Aşılırsa 6.33 – 6.36 TL aralığı hedef olacak. Bankalar Birliği Hüseyin Aydının yurtdışından likidite bulmanın sıkıntılı ve yüksek maliyetli hale geldiğini söylemesi önemli. pazartesi günü mali durum tesbiti yapılarak bankalarda yapılandırma başlayacak. Bu konuda ciddi adım atılırsa TL güçlenir.
ALTIN NEDEN TUTUNAMADI? - ABD Dışişleri Bakanlığı, Rusya'dan savaş uçağı ve füze sistemi satın alan Çin'in Savunma Bakanlığı'na bağlı Ekipman Geliştirme Birimi'ne mali yaptırımlar getirildiğini açıkladı. Yetkililer, ABD'nin Rusya'dan savaş uçağı ve füze alan diğer ülkelere karşı da benzer adımlar atabileceğini söyledi. Türkiye'ye de gözdağı verildi. Çin Dışişleri Bakanlığı ise ABD'yi silah satış yaptırımını geri çekmesi için güçlü şekilde uyardı. ABD yatırım bankası JP Morgan yetkilisinden gelen açıklamada ise ABD ile Çin arasındaki göze göz tarife adımlarının iki ülke arasında uzun sürecek bir ekonomik çatışmanın sadece başlangıcı olabileceği belirtildi. Goldman Sachs ise spot altın için 3, 6 ve 12 ay vadeli tahminlerini 1350 dolar/ons, 1375 dolar/ons ve 1450 dolar/ons seviyesinden 1250 dolar/ons, 1300 dolar/ons ve 1325 dolar/ons seviyesine indirdi. Emtia Vadeli İşlem Sözleşmeleri Ticaret Komisyonu net kontratları takip edilecek. Veri son 5 aydır düşüş sergilerken bu durum fiyatlamalara etki etmiş görünüyor. Pozisyonlar eksi 7.6'dan 10.8'e çıktı. Ve Çin para birimi Yuan yeniden 6.86 düzeyine düştü. Bu gelişmeler altını aşağı çekti. 1210 doları aşan ons 1198 dolarla kapandı. 1190 dolar kritik. Kırılırsa 1183 dolara düşecek. 1202 dolara dönerse dar aralıktaki seyir devam edecek. Kapalıçarşı'da gram altın haftayı 241 lirayla tamamladı. Altında yönü yukarı görüyorum.
