Amerika’da 1 hafta içinde Silvergate Capital, Silikon Vadisi Bankası ve Signature Bank'ın iflası ile First Republic Bank'ın yaşadığı sıkıntılar sonrası, İsviçre'nin en büyük ikinci bankası Credit Suisse'in ödeme güçlüğüne girmesi, küresel bankacılık krizine ilişkin korkuları arttırdı. Avrupa ve ABD borsaları bu olumsuz gelişmeler karşısında haftayı düşüşle tamamladı. İsviçre merkez bankasının Credit Suisse 54 milyar dolar, 11 ABD bankasının First Rebublic’e 30 milyar dolar mevduat desteği ateşi söndüremedi. Niye çünkü bu krizin yaşanmasına yolaçan yüksek faiz ortamı devam ediyor. Büyük desteğe rağmen First Rebublic’in hisseleri %33, Credit Suisse’in %7 değer kaybetti. Başkan Biden, kurumlarının başarısız olmasına neden olan banka yöneticilerine daha sert cezalar uygulanması için Kongre'yi harekete geçmeye çağırdı. Dolar zayıfladı, altın zirveye çıktı, ekonomik durgunluk endişesi brent petrolü 72 dolara indirdi. Bankacılık sistemine olan güvenin zedelenmesi sanal paralara yönelişi teşvik etti, Bitcoin uzun bir aradan sonra ilk defa 27 bin 400 dolara yükseldi. Yeni haftada piyasaları hangi gelişmeler bekliyor.
FİTCH’TEN İÇİ BOŞ DEĞERLENDİRME
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch yılın ilk değerlendirmesinde Türkiye'nin kredi notunu "B", görünümünü ise "negatif" olarak teyit etti. Raporda ‘B’ notunun zayıf dış finansman, müdahaleci ve geleneksel olmayan politikalar nedeniyle artan ekonomik bozulmaları, siyasi ve jeopolitik riskleri yansıttığı belirtildi. Kurum enflasyonun hükümetin büyümeyi desteklemesi nedeniyle bu sene ortalama yüzde 56,5 olacağını, büyümenin yüzde 2,5’e gerileyeceği, 2024’te yüzde 3 olacağı görüşünü paylaştı. Enflasyon beklentilerindeki yükseliş ve TL’de daha fazla değer kaybının enflasyon üzerinde yukarı yönlü risk oluşturduğu belirtildi. Bu gerekçelerin tümü temelsiz. Geleneksel olmayan politikalar nedeniyle ekonomide bozulma varmış. Amerika ve Avrupa’da geleneksel politikaların nasıl sonuç verdiğini görmüyor. Yüksek faiz ortamının bütün ekonomik dengeleri nasıl bozduğunu anlamak istemiyor. Varsa yoksa Türkiye.. Niye? Çünkü biz düşük faizle büyüme destanı yazılacağını tüm dünyaya ispat ettik. Fitch’in değerlendirmesi eğer isabetli olsaydı, ABD ve Avrupa’da ortaya çıkan banka krizini önceden görerek uyarıda bulunurdu. 2008 krizi öncesi olduğu gibi hiçbirşey yapamadılar..
BİST’TE HACİMSİZ DÜZELTME
Borsa İstanbul haftayı 5136 puana inerek tamamladı. İşlem hacmi 71.7 milyar lira oldu. Bankalar 0.68 geriledi. Demir çelik ve kimya sektöründe %2’nin üzerinde kayıplar oluştu. Buna karşılık inşaat ve yiyecek sektörlerinde yoğunlaşma yaşandı. Yatırımcılar ABD ve Avrupa'da bankacılık krizine yönelik atılan adımların yeterli olmayacağına yönelik endişe içinde. AKFGY, KONTR, ENKAI, OTKAR ve MGROS, en çok yükselen hisseler oldu. AEFES, EREGL, JANTS ISDMR ve TOASO, %2 bandında düşüşle gün sonuna doğru en çok gerileyen hisseler arasında yer aldı.Günün en aktif hisseleri ISCTR, GOKNR, ASTOR, EREGL ve OYAKC, idi.. Yüksek işlem hacmi kaydeden borsanın en yeni şirketi GOKNR, 7. işlem gününde tavan serisini bozmasına rağmen %6,5 yükselişle 20,74 TL’ye ulaşarak yükselişini sürdürdü. Yeni haftada ABD, Türkiye ve İngiltere merkez bankalarının faiz kararları piyasaların odak noktasında olacak. Fed'in gelecek hafta gerçekleştireceği toplantıda 25 baz puan faiz artışına gideceğine yönelik beklentiler %86’dan %62’ye düştü. Buna karşılık faizlerin sabit tutulacağı beklentisi %38 ihtimalle satın alınıyor. Avrupa ve ABD’de Mart ay öncü imalat endeksleri ekonomik büyümenin durumunu gösterecek. BIST 100 endeksinde 5.300 ve 5.340 seviyelerinin direnç, 5100 puanın destek konumda.
BANKACILIK KRİZİ ÇÖZÜLMEDİ
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü 2023 yılı için Türkiye'nin ekonomik büyüme tahminini Kasım ayındaki tahmini olan %3'ten %2.8'e düşürdü. OECD raporunda, "Türkiye'deki aktivitenin depremde yaşanan büyük kayıplar tarafından 2023'ün başında sınırlı kalmasını bekliyoruz, ancak yeniden inşa başladığında artacak harcamalarla beraber 2023'te yıllık %2.8, 2024'te de yıllık %3.8 büyüme gerçekleşecek" ifadeleri yer aldı. Hayli hareketli bir hafta geçiren piyasalarda bankacılık sektörüne karşı oluşan endişe bitmiş değil. Silikon bank New York’ta iflas başvurusunda bulundu. Avrupa Merkez Bankası 50 baz puanlık faiz artışı yaparak piyasalara sorun yok mesajı vermeye çalıştı. Ancak Başkan Lagarde’ın açıklamaları büyük sorun olduğunu gösterdi. Lagarde, gündemi gerilim olarak niteledi Avrupa’da bazı bankalarda sıkıntılar olduğunu da inkar etmedi. Lagarde, gelecek toplantılar için faiz sinyali vermemesi dikkat çekti.. Açıkçası, bu yaklaşımı olumlu görmek zor. ECB’nin durumdan tedirgin olduğu ancak piyasalarda panik meydana getirmemek istemediği ortada. Döviz cephesinde değişim yok. Dolar 18.95, Euro 20.20 TL ile haftayı tamamladı.
FED NE ZAMAN FAİZ İNDİRECEK?
Gelecek hafta Fed toplanacak. Komitenin 25 baz puanlık faiz artışı yapması bekleniyor. Dahası bu artışla birlikte nihai orana ulaşılması ve ikinci yarıdan itibaren faiz indirimine başlanması bekleniyor. Fed’in ECB’ye göre daha fazla soruya maruz kalacağı ve her açıklamasının daha çok fiyatlanacağı ortada. Euro Bölgesi'nde enflasyon Şubat’ta yıllık TÜFE yüzde 8,5 seviyesinde geldi Ocak’ta Tüfe yıllık %8.6 olmuştu. Ama Ocak’ta aylık eksi 0.2 olan tüfe şubatta 0.8’e yükseldi. Yani özetle faiz artışlarının enflasyonu düşüreceği beklentisi gerçekleşmedi. ABD’de şubat kapasite kullanım oranı %78 oldu. Ocak’ta 0.3 artan sanayi üretimi şubat’ta sıfır, yıllıkta eksi 0.25 oldu. Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi Şubat ayındaki 67'den Mart 2023'te dört ayda ilk kez 63,4'e düşerek büyük gerileme gösterdi.ABD Hazine Bakanlığının talimatı ile 11 banka First Republic Bank’a 30 milyar dolar mevduat yatırdı. Son bir haftada en büyüklere olan mevduat talebi ise hız kazandı. Ayrışmanın derinleşmesini kesmek için Fed’in neler söyleyeceği merak ediliyor. Ayrıca yaklaşık bir yıl sonra bilançoda artış olması da başlıklar arasında. Dolar endeksi 103.70 düzeyine indi. ABD verilerindeki bozulma Euro dolar paritesini 1.0666 sente yükseltti. 1.0730 ara direnç, aşılırsa 1.0770 – 1.0840 seviyeleri gündeme gelecek.
ALTIN NEDEN ŞAHA KALKTI?
Altın, Cuma günü Nisan 2022'den bu yana en yüksek seviyesi olan 1988 dolara yükseldi ve yatırımcıların başlayan küresel bankacılık kargaşasının ardından güvenli liman varlıklarına akın etmesiyle, haftalık %5 ile son 4,5 ayın en yüksek kazancına doğru ilerliyor. ABD'de ve dünya ekonomisinde daha geniş çaplı zayıflık korkuları körükledi. Büyük merkez bankalarının ciddi bir resesyondan kaçınmak için enflasyona ilişkin duruşlarını yumuşatacakları beklentisi de altın fiyatlarını destekledi. Yatırımcılar güvenli limana sığında. 10 yıllık ABD tahviline yoğun alım geldi, getiriler 3.39’a düştü. ABD tüketici güveni Mart ayında beklenmedik bir şekilde düştü. Avrupa Merkez Bankası, bazı Avrupalı borç verenlerin kırılganlığına rağmen, daha yüksek oranların banka marjlarını iyileştirebileceğini söyleyerek politika faizini 50 baz puan artırdı. Yatırımcılar şimdi Fed'in gelecek haftaki politika kararını dört gözle bekliyor. Altında 1965 dolar desteği kırılmadığı sürece 2000 – 2025 dolar dirençleri test edilecek. Altının onsu Temmuz 2020’de 2071 dolarla tarihinin en yüksek seviyesine çıkmıştı. Bu seviyenin 2023’te aşılmasını 2300 dolara doğru yükselişin devam etmesini bekliyorum. Gram altın 1214 liraya rekor kırdı. Fiyat kademeli olarak 1300 lirayı aşabilir.
