Necmettin BATIREL
Yolun sonu!
26 Kasım 2017, Pazar
Küresel borsalar haftayı artıda tamamladı. Türkiye negatif ayrışmasını sürdürdü. Almanya'da açıklanan göstergelerdeki iyileşme ve siyasi krizin çözümü için atılan ciddi adım euro'nun sert değer kazanmasına yol açtı. Wall Street, Black Friday gününde perakende sektöründen gelen iyimserlikle yükseldi. İmalat endeksinin kasım'da 53.8'e gerilemesi ABD'li şirketlerin son 4 ayın en yavaş büyümesini gerçekleştirdiği gösterdi. Hizmet sektörü de 54.3'e indi. Evet şimdi ayrıntılara bakalım.
ALMANYA'DA SİYASİ KRİZ AŞILIYOR - Avrupa'da hisse senetleri euro'daki aşırı değer kazancı dolayısıyla kazançlarını azalttı. Londra hafif ekside kapandı. Frankfurt ve Paris borsaları artıda kaldı. Almanya'da güçlü koalisyonun kurulması için görüşmelere başlanması euro'nun sert yükselişinde önemli rol oynadı. Almanya'da sanayi ve ticarete ilişkin kasım ayı İş Dünyası Endeksi IFO 117,5 puana çıkarak yeni bir rekor kırdı. Diğer taraftan Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ile Sosyal Demokrat Parti Genel Başkanı Martin Schulz arasında Bellevue Sarayı'nda yapılan görüşme sonrasında büyük koalisyon görüşmeleri için düğmeye basıldı. Merkel'in liderliğindeki Hristiyan Demokrat Birlik partisi ile Shultz'un Hristiyan Sosyal Birlik Partisi yetkilileri pazartesi veya Salı günü bir araya gelerek büyük koalisyonu görüşecek.
ÇİN'DE MORALLER BOZULUYOR - Çin piyasalarında satış dalgası ağırlaşıyor.. 2015'tekine benzer bir bozulmadan endişe ediliyor. Çin hükümetinin olumsuz havayı dağıtmak için piyasaya müdahale edecek olmasının panik havasının daha da derinleştireceği belirtiliyor. Tahvil piyasası ile ilgili endişelerin tetiklediği düşünülen satışlarda yıl sonu likidite artırma isteği de var. Bu arada uluslar arası kredi kuruluşu Fitch'den bankalara gelen uyarı moralleri bozdu. Fitch Ratings, Çin bankalarının kar marjlarının gelecek yıl daralacağı ve kredi büyümesinin -sıkılaşan regülasyonların sermayeyi olumsuz etkilemesiyle- büyük bir ihtimalle yavaşlayacağını belirtti. Şanghay endeksi hafta boyunca %4 kayıp yaşadı.
OPEC VE RUSYA ANLAŞTI - Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ile Rusya, petrol üretimindeki kısıntıları sürdürme konusunda yapılacak anlaşmanın çerçevesi için büyük oranda anlaşmaya vardı. OPEC ve Rusya, petrol fiyatlarının düşük olması nedeniyle petrol üretimindeki kısıntıların gelecek yıl sonuna dek sürdürülmesi için, bazı detaylar dışında ana çerçevede uzlaştı. OPEC üyesi ülkeler ile Rusya dahil örgüt dışından bazı ülkelerin temsilcileri, gelecek hafta Viyana'da petrol kısıntılarının sürdürülmesini ele almak amacıyla bir araya gelecek. 31 Mart'ta sona erecek kesinti programının uzatılmasına çalışılıyor. 4 ay öncesinde alınmak istenen bu kararda piyasanın gevşeyecek olması korkusu var. Nitekim Suudi Arabistan ve Rusya henüz yeni söylem konusunda anlaşmaya varamadı
MERKEZ BANKASINA BASKI - Türkiye'de ana gündem maddesi enflasyon ve faiz.. TÜSİAD ekonomide bir numaralı problemin enflasyon olduğunu, merkez bankasının bağımsızlığının kağıt üzerinde kaldığını açıkladı. Cumhurbaşkanı ekonomi başdanışmanları son günlerde medyaya sürekli açıklama yaparak piyasa oluşturmaya çalışıyorlar. Perşembe günü hem Hatice Karahan, hem de Cemil Ertem, merkez bankasının her an sıkılaştırmaya (faiz artışına) gideceğini söyledi. Karahan Cuma günü bir açıklama daha yaptı. Merkez Bankasının bağımsızlığına atıfta bulundu, ama aynı zamanda enflasyona odaklanması gerektiğini söyledi. 4 Aralık'taki Zarrab davasını takip edeceğini belirtti. "Bu özünde hukuki bir süreç olsa hiçbir cezanın gelmemesi gerektiğini biliyoruz çünkü Halkbank usulsüzlüğe gitmedi ve uluslararası standartlar çerçevesinde işlem yaptı. İzleyip göreceğiz ama davanın siyasi olarak yorumlanması da negatif etki meydana getiriyor" dedi
KAPASİTEDE 9 YILIN REKORU - Sanayide çarklar büyük bir hızla dönüyor. Kasım'da imalat sanayi kapasite kullanımı, 2008 yılı Eylül ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Merkez Bankası rakamlarına göre, kapasite 79.9'a çıktı. Kapasite kullanımı 3 aydan beri yükseliyor. Gıda - içecekler ve dayanıksız tüketim malları ile yatırım mallarındaki artış dikkat çekiyor. Reel kesim güveni ise 106,3 seviyesinde gerçekleşti. sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut mal stokuna ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde yönünde etkiledi. Bu hafta borsa kaybetti, altın ve döviz kazandı. Külçe altın %1.7 artta, 164 liraya yükseldi. Euro %2.1 prim yaptı, 4.71 TL ile rekor düzeye çıktı. Dolardaki artış %1.3 oldu, 3.95 TL'ye çıktı
BİST'TE YABANCI ALIMA GEÇTİ - Borsa İstanbul'da hisse senetleri dolar bazında %40 iskontolu hale gelmesine rağmen yaşanan siyasi olayların etkisiyle haftayı 104 bin 500 düzeyinde tamamladı. İşlem hacmi 5 milyar lira oldu. Banka ve holdinglerdeki kayıplar 0.50 ile sınırlı kaldı. Yabancı yatırımcıların tercihini alım yönünde kullanmaları sert satış havasını ortadan kaldırdı. Döviz kurlarının yüksek kalması yatırımcıların pozisyon açmalarını engelledi. Bu hafta veri trafiği zayıf. Türkiye'de Perşembe günü ekim ayı dış ticaret açığı var. Euro bölgesinde tüketici ve sanayici güven endeksleri, kasım TÜFE ile ekim işsizlik oranı ve satın alma müdürleri endeksi açıklanacak. ABD'de ekim yeni konut satışları, Conferance board tüketici güveni ile Richmond FED imalat endeksi, ekim kişisel gelir ve harcamalar, satın alma müdürleri endeksi ve 3 ncü çeyrek büyüme rakamları belli olacak. Piyasalar merkez bankasından muhtemel bir faiz artırım kararı bekliyor. Teknik olarak endekste 103 binde ana destek var. 107 bin ara direnç konumunda. Bu aralığın dışına çıkılmadığı sürece trend değişikliği yaşanmayacak.
EURO'DAKİ ATAKLAR SERTLEŞTİ - Almanya'da IFO Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü'nün, firmalar üzerinde imalat, toptan ve perakende satış için altı aylık tahminlerini belirlediği endeks 117.5 olarak sonuçlandı. Euro, Dolar karşısında 1.5 ay sonunda tekrardan zirve yaptı. Merkel ile Ana Muhalefet partisinin Almanya'da ki bu kötü giden siyasi krizin çözülmesi için görüşeceklerini açıklamaları erken seçim yerine en güçlü koalisyonun kurulacağı ümitlerini arttırdı. (Yani Türkiye'de AK parti ile CHP'nin birlikte koalisyon kurmaları gibi). Avrupa'da olumlu gelişmeler yaşanırken, ABD'de imalat ve hizmet endekslerinin kasım'da beklentilerin altında kalması euro dolar paritesini 1.1927 sente tırmandırdı. Alıcılı seyir devam ederse ilk direnç 1.1950 sent.. Aşılırsa 1.20 sente kadar yükseliş devam edecek. Aşağıda 1.1770 sentte oluşan güçlü destek kırılmadığı sürece yön yukarda kalacak.
BİST'TE YABANCI ALIMA GEÇTİ - Borsa İstanbul'da hisse senetleri dolar bazında %40 iskontolu hale gelmesine rağmen yaşanan siyasi olayların etkisiyle haftayı 104 bin 500 düzeyinde tamamladı. İşlem hacmi 5 milyar lira oldu. Banka ve holdinglerdeki kayıplar 0.50 ile sınırlı kaldı. Yabancı yatırımcıların tercihini alım yönünde kullanmaları sert satış havasını ortadan kaldırdı. Döviz kurlarının yüksek kalması yatırımcıların pozisyon açmalarını engelledi. Bu hafta veri trafiği zayıf. Türkiye'de Perşembe günü ekim ayı dış ticaret açığı var. Euro bölgesinde tüketici ve sanayici güven endeksleri, kasım TÜFE ile ekim işsizlik oranı ve satın alma müdürleri endeksi açıklanacak. ABD'de ekim yeni konut satışları, Conferance board tüketici güveni ile Richmond FED imalat endeksi, ekim kişisel gelir ve harcamalar, satın alma müdürleri endeksi ve 3 ncü çeyrek büyüme rakamları belli olacak. Piyasalar merkez bankasından muhtemel bir faiz artırım kararı bekliyor. Teknik olarak endekste 103 binde ana destek var. 107 bin ara direnç konumunda. Bu aralığın dışına çıkılmadığı sürece trend değişikliği yaşanmayacak.
EURO'DAKİ ATAKLAR SERTLEŞTİ - Almanya'da IFO Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü'nün, firmalar üzerinde imalat, toptan ve perakende satış için altı aylık tahminlerini belirlediği endeks 117.5 olarak sonuçlandı. Euro, Dolar karşısında 1.5 ay sonunda tekrardan zirve yaptı. Merkel ile Ana Muhalefet partisinin Almanya'da ki bu kötü giden siyasi krizin çözülmesi için görüşeceklerini açıklamaları erken seçim yerine en güçlü koalisyonun kurulacağı ümitlerini arttırdı. (Yani Türkiye'de AK parti ile CHP'nin birlikte koalisyon kurmaları gibi). Avrupa'da olumlu gelişmeler yaşanırken, ABD'de imalat ve hizmet endekslerinin kasım'da beklentilerin altında kalması euro dolar paritesini 1.1927 sente tırmandırdı. Alıcılı seyir devam ederse ilk direnç 1.1950 sent.. Aşılırsa 1.20 sente kadar yükseliş devam edecek. Aşağıda 1.1770 sentte oluşan güçlü destek kırılmadığı sürece yön yukarda kalacak.
PİYASALARA "SÖZLÜ MÜDAHALE" - Londra merkezli Rabobank'ın gelişmekte olan ülkelere yoğunlaşan stratejistlerinden Piotr Matys'e göre Türk Lirasının değer kaybının sürmesi halinde Merkez Bankası "sözlü müdahalede bulunacak. Matys bununla birlikte Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'unun 14 Aralık'ta toplanacağını hatırlatıyor, daha erken bir toplantı ihtimalini dışlamıyor ve ekliyor: "Faiz artırımı muhtemelen Türk yetkililer için popüler olmayan bir karar olacaktır. Ancak öncelik liranın istikrara kavuşması ve enflasyonun daha da artmasının önlenmesi." Financial Times gazetesi ise bu noktada hem Merkez Bankası'nın bağımsızlığını korumakta zorlandığını hem de gelecek hafta New York'ta başlayacak Reza Zarrab davasının oluşturduğu gerginliğin yatırımcıları kaygılandırdığını vurguluyor.
TL İÇİN ZOR GÜNLER - Uluslar arası yatırım bankası JP Morgan analistlerine göre Merkez Bankası'nın son dönemde attığı adımlar kurda istikrarı sağlamak için yetersiz. Kurumun değerlendirmesinde, "Yüksek faiz ödeyen Rusya, Türkiye ve Güney Afrika'nın birbirinden farklı makro, politika ve siyasi dinamikleri farklı; bu da bizim için uzun ve kısa pozisyonların karışımı demek oluyor. JP Morgan üyelerine "Türk Lirası ve Güney Afrika Randı'nda ağırlığı azalt ve Rus Rublesi'nde artır" tavsiyesinde bulunuyor. Güney Afrika Merkez Bankası Perşembe günü faiz oranlarını %6.75'te sabit tutarak değiştirmemesi Rand'ın zayıf kalmasına yol açtı. Sonuçta dolar, tüm dünya para birimleri karşısında değer kaybetti. Ama Türk Lirası ve Güney Afrika Randı'na göre yüksek kaldı. Kasım ayında kapasite kullanımı oranınındaki büyük artış piyasada etkili olmadı. Kredi kuruluşu Fitch'in Zarrab davasından dolayı Türk Bankalarının olumsuz etkileneceğini açıklaması morallerin bozuk kalmasına yol açtı. Sonuç: göstergeler dikkate alınmıyor. Piyasa 4 Aralık'ta yaşanacak olan siyasi dalgayı bekliyor. 14.13 Güney Afrika randına yükselen dolar 3.95 TL ile kapandı. Euro 4.71 TL ile rekor düzeydi. Merkez Bankası piyasaya sözlü olarak faiz artış sinyali vermezse dolar 4 TL'yi görecek. Verirse önce 3.90'a inecek.
ALTIN KİME ODAKLANDI? - ABD piyasaları Perşembe günü Şükran günü nedeniyle piyasalar kapalıydı. Cuma günü yarım gün çalıştı. Gözler önümüzdeki hafta ABD senatosunda oylanması beklenen yeni vergi yasası tasarısına çevrildi. w Eski Beyaz Saray Güvenlik Danışmanı Michael Flynn, ABD seçimlerine Rusya müdahalesine dair açılan soruşturma kapsamında savcılara ifade verirken, Başkan Trump ve yeni ekibiyle olan ilişkilerini de askıya aldı. ABD Adalet Bakanı Jeff Sessions da Senato Adalet Komisyonu'nda savcıların sorularını yanıtlamış ve 30 Kasım'da ifadesine başvurulmak üzere Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi'ne çağrılmıştı. ABD'de üçüncü çeyrek büyüme rakamı altını etkileyebilir. Dolar endeksi 92.76 düzeyine indi, ama güvenli liman olarak görülen 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizlerin yeniden 2.34 düzeyine çıkması, altına fren yaptırdı. Ons 1292 dolardan 1288 dolara geriledi. Teknik olarak altın 1297 dolar direnci üzerinde kalıcılık sağlayamadığı için 1300 doları aşamıyor. 10 yıllıklarda faizler 2.30 seviyesinin gerisine düşmediği sürece altın dar aralıktaki seyrini sürdürecektir. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı, bu hafta 163 – 165 TL aralığında kalacak görünüyor. Hemen hatırlatıyorum, Merkez Bankasından faiz artırımına yönelik sözlü veya yazılı bir açıklama gelmezse. Gelirse serbest piyasada dolarla birlikte altın da yönünü aşağı çevirir. Bu ihtimal oldukça güçlü.