Necmettin BATIREL
Yıldırım düştü!
23 Mart 2019, Cumartesi
- Küresel borsaları haftayı sert satışlarla tamamladı. Yatırımcıları hisse senetlerinden kaçıran gelişme, ekonomide yaşanacak büyük durgunluk korkusu.. ABD Merkez Bankasının mart toplantısında bu yıl faiz artışlarından vazgeçerek bilanço küçültme operasyonunu eylül ayında sona erdireceğini açıklaması resesyon kaygılarını arttırmıştı. Bunun üzerine Cuma günü belli olan Mart ayı öncü imalat endekslerindeki bozulma eklenince endişelerin gerçekleşeceğine olan inanç arttı. Risk iştahı azaldı, güvenli limana olan rağbet arttı, 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler 2.43 düzeyine indi. 2 yıllık tahvil faizi 2.31'de.. Aradaki farkın 0.12 puana düşmesi resesyon ihtimalini güçlendiriyor.
- KÜRESEL İMALAT DARALIYOR -ABD durgunluk göstergesinin kırmızı renkte yanıp sönmesi ve Alman imalatına ilişkin bir raporun Avrupa'nın en önemli ekonomisi ile ilgili endişeleri artırması üzerine Dow 460 puan düştü. Avrupa'dan çıkan haber, Wall Street'in küresel büyümeyi yavaşlatma konusundaki kaygılarını körükledi. Dolar endeksi 96 düzeyini aştı. Şimdi ayrıntılara bakalım. ABD mart ayı öncü üretim endeksi 52.5 ve Hizmet endeki 54.8 ile beklentilerin altında kaldı. Euro Bölgesinin lokomotif ekonomisi olan Almanya'da İmalat verisi 44.7 ile sert düşüş gösterdi. Euro bölgesinin ikinci büyük ekonomisi olan Fransa'da da imalat 49.8 ile hem beklentilerin hem de bir önceki seviyenin altında açıklandı. Euro Bölgesinde imalat endeksi 47.6'ya geriledi. Almanya 10 yıllık gösterge tahvil faizi 2016 yılından bu yana ilk defa %0 'ın altına geriledi. Düşük gelen imalat verileri Euro bölgesinde daralmaya işaret ederken Euro dolar karşısında hafta başından itibaren elde ettiği değer kazancını haftanın son işlem gününde geri verdi.
- TRUMP YENİ KRİZİ ATEŞLEDİ - Jeopolitik risklerin artması dünya kur dengesini bozdu. ABD Başkanı Donald Trump'ın Uluslararası hukuka göre Suriye toprağı olan Golan Tepeleri'nde İsrail'in hakimiyetini tanımanın vakti geldiği yönündeki ifadeleri sonrasında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bölgenin işgalinin meşrulaştırılmasına izin vermeyeceklerini söylerken Trump'ın bölgeyi kriz eşiğine getirdiğini savundu. ABD ile olası yaşanacak gerginlik beklentisi TL varlıklarını olumsuz etkilerken kredi risk primi 336'dan 380'e yükseldi. Bununla birlikte Türkiye-Suriye-Rusya üçlü ortaklığın temsilcisi olarak Rusya'dan da ABD'ye sert söylemler geldi. ABD Genelkurmay Başkanı Dunford'un S-400 sorununda Türkiye ile çözüm bulanacağı konusunda umutlu olduğunu ancak durumun zor bir mesele hale geldiğini belirtmesi de önemliydi.
- REPO İHALELERİNE ARA VERİLDİ - Merkez Bankası finansal piyasalarda yaşanan sert dalgalanmalar üzerine1 hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verdi. 1 hafta vadeli repo ihalelerinde faiz oranı yüzde 24, gecelik vadede borç verme faiz oranı yüzde 25,50, Geç Likidite Penceresi işlemlerinde borç verme faiz oranı da yüzde 27 seviyesinde bulunuyor. Dolar/TL açıklaması sonrası 5.80'den 5.55'e geriledi, ancak kalıcı olmadı. Rezerv tartışmaları yüzünden ihalelerin iptal edildiği söylentilerine Merkez Bankasından cevap geldi: son dönemde açıklanan rezerv rakamları ile ilgili olağandışı bir durum olmadığı, bankanın rezerv biriktirme politikasının devam ettiği açıklandı. Rezervlerde farklı para birimlerinin ve altının, dolar karşısındaki değer değişimleri kaynaklı değerleme etkilerinin de olabileceği belirtilerek bu nedenle rezerv rakamlarındaki dalgalanmanın geçici olduğunu öne sürüldü.
- BİST, BANKALARLA GERİLEDİ - Borsa İstanbul Avrupa ve ABD'de yaşanan sert satışlar, kurlardaki anormal yükseliş ve birdenbire artan jeopolitik riskler dolayısıyla yoğunlaşan satışlarla %3.45 geriledi. 99 bin 935 puanla haftayı tamamladı. işlem hacmi 9.3 milyar liraya yükseldi. Bankacılık endeksi 6.64 kaybederek sert düşüşte önemli rol oynadı. Aslında güne yükselişle başlanmış 103 bin 755 puan aşılmıştı. Ancak Euro bölgesi ve ABD'de açıklanan imalat endekslerindeki bozulma ekonomide aşırı durgunluk korkularını alevlendirince küresel satışlar yoğunlaştı. Türkiye – ABD ilişkilerinde Golan Tepeleri olayı dolayısıyla yaşanan gerginlik yatırımcıları satışa yöneltti. Ancak ticaret sektöründeki 0.45'lik artış dikkat çekti. Yeni haftada yurtiçinde imalat sanayi kapasite kullanım oranı, sektörel güven endeksleri, ABD'de 4 ncü çeyrek büyüme verileri başta olmak üzere yoğun veri gündemi bizi bekliyor. 99 bin ana destek 102 bin 500 direnç konumuna geldi. Yatırımcılara düşük seviyelerden pozisyon açmaları tavsiye ediliyor
- AVRUPA'DA OTOMOTİV ŞOKU - AB Liderler Zirvesi'nden Brexit'e dair gelen olumsuz söylemler sonrasında Almanya ve Fransa'dan beklentilerin altında gelen Mart ayı İmalat endeksleri ile birlikte Euro bölgesinden gelen İmalat datasının 47.6 ile son 6 yılın en düşük verisi olarak gerçekleşmesi Euro varlıkları açısından derin satışlara sebep oldu. Almanya 10 yıl vadeli tahvilinde faiz oranı Ekim 2016'dan bu yana ilk kez negatife geçti. İngiltere'nin Brexit sürecinin gerçekleşmesi halinde, Almanya'ya maliyetinin 9,5 milyar Euro olacağı açıklanması olayın boyutunu gözler önüne seriyor. ABD tarafında Başkan Donald Trump, bazı Avrupa ürünleri için sıfır tarifeleri kabul edeceklerini belirtse de otomotiv üreticilerinin fabrikalarını sadece ABD'de açmaları durumunda tarifeye tabii olmayacağını açıkladı. Trump'ın ABD'den 6 yıllık dönemde 1,2 trilyon dolar tutarında enerji, tarım ve uzak ürünleri almayı taahhüt eden Çin'in bu teklifini "ikiye veya üçe" katlamasını istediğini söyledi. 1.1290 sente düşen parite 1.13 sentle kapandı. Yeni haftada 1.1330 sent aşılamazsa 1.1285, 1.1260 ve 1.1240 sent desteklerine inilecek
- DOLAR/TL NASIL SEYREDECEK? - Küresel büyümeye yönelik endişeler, Avrupa'da kötü gelen imalat endeksleri Brexit kaygıları, ABD - Çin ticaret görüşmelerindeki belirsizlik, Fed'in güvercin duruşunun meydana getirdiği olumlu havayı dağıttı. Gelişen ülke para birimleri sert değer kaybına uğradı Türk lirası 5.42 ile en fazla değer kaybeden oldu. Lira'yı % 2.62 ile Arjantin pesosu, %2.79 ile Brezilya reali, % 1.96 ile Güney Afrika randı takip etti. Başkan Trump Twitter'dan "Golan Tepeleri üzerindeki İsrail egemenliğini tanıma zamanı geldi dedi, ortalık karıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan bu açıklamaya sert tepki geldi. Erdoğan "Golan Tepeleri'nin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin veremeyiz" dedi, ABD – Türkiye ilişkilerinin gerginleşeceği beklentisi oluştu.. Peki Trump birdenbire neden Golan Tepelerini ortaya attı. Zaten bu topraklar 67 yıldan beri İsrail işgali altındaydı. Maksadı çok açık. Hem kendisini başkanlığa taşıyan İsrail lobisine hizmet etmek. Böylece 2020 seçimlerinde siyasi avantaj sağlamak. Diğer taraftan hakkındaki yolsuzluk suçlamaları dolayısıyla çok zor durumdaki Netenyahu'ya İsrail'de Nisan'da yapılacak erken seçimlerde güç kazandırmak. Haftasonunda bu konuda gelecek açıklamalar izlenecek. 31 Mart yerel seçimlerine kadar bu olay gündemde kalmayı sürdürecek. Döviz sepeti 6.15 TL'ye çıktı. 5 yıllık risk primi 336'dan 380'e fırladı. Haftayı 5.75 TL'lik alış değeri ile tamamlayan dolar yeni haftada gerileyebilir. Merkez Bankasının repo ihalelerini durdurmasıyla TL darlığının yaşanacak olması bankaları döviz satışına yöneltecektir. Ayrıca 5.40 – 5.45 TL aralığından dolar alanlar yüksek fiyattan satışa geçerlerse –ki büyük ihtimalle böyle olacak. Kurda sert gerilemeyle 5.50' desteğine inilebilir. Doların bugünkü gerçek değeri mevcut enflasyona göre 5.376 TL. Euro'nun yeni haftada 6.24 TL'ye gerileyeceği tahmin ediliyor.
- ALTINDA SATIŞ ZAMANI MI? - Euro Bölgesi ve ABD'den gelen kötü imalat endeksleri küresel ekonomi üzerindeki endişeleri arttırdı. Altın üzerinde baskıya neden oldu. Ancak hisse senetlerinde yaşanan sert satışlar sonrasında yatırımcılar güvenli limana yönelmeleriyle 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizlerin 2.46'ya inmesi, altını olumlu etkiledi. 1309 dolara düşen ons haftayı 1312 dolarla tamamladı. Yeni haftada ABD-Çin ticaret görüşmeleri gündemin ilk sırasında yer alıyor. Dünyanın iki büyük ekonomisinde görülen yavaşlama karşısında uzlaşma ümidleri artıyor. Trump'ın vergi, Çin'in teknoloji kozunu kullanması Pekin'de başlayacak müzakerelerin çetin geçeceğini gösteriyor. Ancak piyasa iki tarafın da taviz vererek uzlaşmasını bekliyor. Brexit konusunda İngiltere Parlamentosundaki son oylama erteleme süresini belli edecek. Teknik olarak altın 1309 dolar desteğini kırmazsa 1315 – 1320 dolar aralığına yükselecek. Burayı aşarsa 1327 dolar gündeme gelecek. Kapalıçarşı'da gram altın 242 liraya fırladı. Serbest piyasada kurlardaki anormal yükseliş altını zirveye taşıdı. Fiyatın yeni haftada gevşemesi bekleniyor. 230 – 232 TL seviyesinden alım yapanların satışa geçebilecekleri tavsiye ediliyor.
