Küresel borsalar haftayı ekside tamamladı. ABD'de açıklanan haziran ayı tarım dışı istihdamındaki büyük artış FED'in faiz indirim beklentilerini öteledi, Wall Street'teki yükseliş trendi kesildi. Dolardaki kazanımlar arttı, altın gevşedi. Avrupa borsaları Almanya'da fabrika siparişlerinin mayıs ayında %2.2 daralmasından olumsuz etkilendi. Birleşik Krallık'ta Muhafazakar Parti lider adayı Boris Johnson, anlaşmasız bir Brexit olasılığı için önlemelerin artırılması uyarısı yaptı. Muhalefet Johnson'un başbakan seçilmesi durumunda erken seçim çağrısı yapacağını açıkladı. Sterlindeki kayıplar arttı, Londra borsası olumsuz etkilendi.
TRUMP YİNE FED'İ ELEŞTİRDİ - Evet şimdi ayrıntılara bakalım. Başkan Trump, FED'e eleştirilerini sürdürmeye devam ediyor. Trump, olası faiz indiriminin ABD ekonomisinin büyümesine yardımcı olacağını yineledi ve "Fed ne yaptığını bilmiyor. Eğer ABD'nin faizleri düşürecek bir Fed'i olsaydı ekonomideki büyüme roket gemisi gibi olurdu. Bu durumda çok fazla para ödüyoruz ve bu gereksiz" dedi. ABD Başkanı Trump, "Obama zamanında sıfır faize yakın oranlarda paralar ödendi, ben ise gerçek faizleri ödüyorum ancak ekonomimiz hiç olmadığı kadar iyi" şeklinde konuştu. FED Başkan Powell ise siyasetten bağımsız hareket ettiklerini açıklamıştı.
AMERİKALI DÜŞÜK ÜCRETE RAZI - FED'in 2019 yılı faiz stratejilerinde nasıl bir yol izleyebileceği konusunda ışık tutabilecek nitelikte olan Haziran ayı tarım dışı istihdam 160 binlik beklentiyi hayli aşarak 224 bin olarak geldi. Ancak 0.3 artış beklenen ortalama saatlik ücretler 0.2'ye, yıllık bazda da %3.2'lik tahmin altında kaldı, %3.1 oldu. İşsizlik oranı da %3.6'dan %3.7'ye yükseldi. İstihdam verisindeki artış FED'i temmuz toplantısında elinin güçleneceğini gösterdiği için dolar küresel çapta güçlendi. İstihdam verisinin tahminleri aşmasının ardından 31 Temmuz'daki FED toplantısında 50 baz puan yerine 25 baz puanlık faiz indirimine gideceği %88.5 ihtimalle fiyatlandı. 10 yıllık ABD hazine bonolarından kaçış hızlandı, faizler 195'ten 2.05'e tırmandı Başkan Trump'ın FED'e yönelik eleştirilerine devam etmesinin arkasında bu gelişmenin önemli payı var.
FED: BÜYÜME HIZI YAVAŞLADI - Ancak ABD Merkez Bankası hazırladığı ikinci yarıyıl raporunda 2019 yılının ikinci çeyreğinde büyüme hızının yavaşladığına dikkat çekilerek ABD'deki ekonomik genişlemeyi rekor düzeyde genişletmek için faiz oranlarının düşürülmesine açık olduğunu yineledi. Raporda, "İkinci çeyreğe ilişkin veriler tüketimdeki artışa rağman GSYİH'da ılımlı bir durum olduğunu gösteriyor" denildi. Yarı yıllık raporda, Haziran Toplantısı'nda vurgulanan "Yetkililer gelen verileri yakından izleyecek ve genişleme için uygun davranacak" ifadesi tekrar edildi. Raporda ayrıca, 2017'den bu yana küresel ticaret büyümesinde ve üretiminde önemli bir zayıflama olduğu vurgulandı.Ticari belirsizliklerin yatırımlara yansıyor olabileceği belirtilen raporda, yeni gümrük vergilerinin ABD'nin ithalatını yaklaşık 70 milyar dolar azalttığı belirtildi.
MERKEZ'E YENİ BAŞKAN - Cumhurbaşkanlığı tarafından Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, 6 Temmuz tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 2019/159 sayılı karar ile görevden alındı. Çetinkaya'dan boşalan göreve Başkan Yardımcısı Murat Uysal atandı. Başkan Murat Uysal yaptığı ilk açıklamada kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde temel amacı olan fiyat istikrarını sağlamaya odaklı para politikası araçlarını bağımsız bir şekilde uygulamaya devam edeceğini belirtti.Merkez Bankası'nın internet sitesinde bulunan açıklamada, yeni dönemde fiyat istikrarı ve finansal istikrar hedefleri doğrultusunda uygulanacak politikalar ile ilgili iletişim kanallarının en üst düzeyde kullanılacağını belirten Uysal'ın bu çerçevede önümüzdeki günlerde bir basın toplantısı düzenleyeceği ifade edildi.
BİST'TE S400 HEYECANI - Borsa İstanbul bu hafta 3 defa 100 bin 500 direncini test etmesine rağmen aşamadı. Kapanışı 99 bin 600 düzeyinde gerçekleştirdi. Ancak bankacılık endeksinin %3.8 değer kazanması yükselişin kalıcı olduğu gösterdi. Atakların kesilmesinde ABD istihdam verisindeki artış dolayısıyla faiz indirimlerinin gerçekleşeceği ihtimalinin azalmasının etkili olduğu belirtiliyor. Yeni haftada kritik veriler belli olacak. Türkiye'den başlayalım, Perşembe günü Mayıs ayı dış ticaret açığı, Cuma günü sanayi üretimi var. S400'ler gelişi ile ABD'den yaptırım kararı gelmezse piyasalarda coşku artarak devam edecek. Euro bölgesinde Temmuz Sentix yatırımcı güven endeksi, Mayıs sanayi üretimi (0.1 / -1.6) izlenecek. AB''de Haziran TÜFE ile ÜFE (0.1 / 1.6) açıklanacak. ABD ve Avrupa Merkez Bankalarının son toplantı tutanakları belli olacak. FED bölge başkanlarının istihdam verisinden sonra faiz indirimi konusunda verecekleri mesajlar piyasaları hareketlendirecek. 98 bin 500 destek, 100 bin 500 direnç konumunu sürdürüyor.
DOLARA İSTİHDAM DESTEĞİ - Fransız bankası NP Paribas, Avrupa Merkez Bankası'nın mevduat faizini bu yıl içinde iki kez indirmesini beklediğini bildirdi. Veri akışında Almanya Mayıs ayı fabrika siparişleri beklentileri karşılayamadı. ABD kanalında ise günün belki de en önemli data akışında tarım dışı istihdam 224 bin ile beklentileri üzerinde görülürken ortalama saatlik kazançlar aylık yüzde 0.2, yıllık yüzde 3.1, işsizlik oranı ise yüzde 3.7 olarak açıklandı. Bu durum FED'in Temmuz ayındaki faiz politikası için tedirginlik unsurunu artırıcı bir etki olarak görüldü. Faiz indirim beklentisi 50 baz puandan 25 baz puana indiği için euroda sert gerileme yaşandı. 1.1280 sentteki parite 1.1225 sente indi. Yeni haftada ABD'de belli olacak TÜFE ve ÜFE rakamları yönü belirleyecek. 1.12 sent desteği kırılırsa 1.1190 – 1.1160 desteklerine inilecek.
TL İÇİN KARAR HAFTASI - Döviz cephesinde iyimserlik hafta boyunca devam etti. 5.59 TL'ye düşen dolar 5.62 TL ile kapandı. Enflasyondaki düşüş ABD ile yaşanan S400 krizinin G20 zirvesinde çözüme kavuşturulması TL'yi olumlu etkiledi. Bu yaşanan pozitiflik, güçlenen Dolar varlıkları sonrası yükselen kurun yukarı yönlü ataklarını sınırlıyor. Bu hafta dananın kuyruğu kopuyor. S400'ler geliyor. ABD'nin tavrı büyük önem taşıyor. Türkiye'nin önüne Patriot seçeneği konulursa, TL'deki güçlenme devam edecek. Merkez Bankası Başkanının görevden alınması kurlar üzerinde belirleyici olmadığı için piyasaları etkilemeyecek. Türkiye'de sanayi üretimi ve mayıs ayı dış ticaret açığında yaşanacak iyileşmeler kurun aşağıda kalmasını sağlayacak. Döviz sepeti 599 TL'de. 5 yıllık risk primi 363 düzeyinde. Dolar 5.65'i aşarsa 5.80 – 5.90 TL aralığı gündeme gelecek. 5.58'i kırarsa 5.55 TL desteğini test edecek. Euro'nun yeni haftada 6.25 – 6.35 TL aralığında hareket etmesini bekliyorum
ALTIN NEDEN ÇAKILDI? - Son zamanlarda küresel risk iştahının yükselmesiyle birlikte değer kaybeden altın son darbeyi tarım dışı istihdamdan yedi. Haziran ayında ABD'de 224 binle tahminleri aşan istihdam artışı 31 Temmuz'da FED'in 50 baz puan faiz indirim ihtimalleri yüzde 11'lere kadar düşerken 25 baz puan ihtimalleri ise yüzde 89 seviyelerine kadar yükseldi. Yüzde 1.96 seviyelerinde dolaşan ABD 10 yıllık tahvil faizleri ise yüzde 2.05 seviyelerine kadar yükseldi. Şüphesiz ki bu rakamlar FED'in Temmuz ayı toplantısında elini fazlasıyla güçlendirecek. 1418'den 1398 dolara inerek haftayı tamamlayan ons, 1405 doları aşamazsa 1388 – 1385 ve 1380 dolar desteklerine çekilecek. Kapalıçarşı'da gram altın yeni haftada serbest piyasada dolar sabit kalırsa 250 – 253 TL bandından hareket edecek görünüyor.
