Küresel borsalar haftayı ABD – Çin gerilimi dolayısıyla ekside tamamladı. Avrupa’daki kayıplar %2’ye ulaştı. Dolar euro karşısında son 1 yılın en düşük seviyesine geriledi. Altının onsu 9 yıldan bu yana ilk defa 1900 doları aştı. Yeni haftada piyasalar dünyada açıklanacak ikinci çeyrek büyüme rakamlarıyla hareketlenecek. FED kararı yakından izlenecek. Kurban Bayramı dolayısıyla 3.5 günlük kısa haftada yurtiçinde hangi gelişmeler izlenecek? Şimdi ayrıntılara girelim.  

TRUMP NEDEN ÇİN’İ DÜŞMAN İLAN ETTİ 

Evet ABD’nin Çin’in Houston’daki konsolosluğunu kapatmasının ardından Çin’de ABD’den Chengdu’daki elçilğini kapatmasını istedi. Bunun üzerine Trump, Çin’e ait daha fazla konsolosluğun kapatılmasını yönünde bir talimat verebileceğini söyledi. Federal Soruşturma Bürosu (FBI) da San Francisco’daki Çin Başkonsolosluğu’nu “Amerika’da eğitim vizesi almak için yalan beyanda bulunan Çin vatandaşı Tang Juan’ı başkonsolosluk binasında saklamak” ile suçlayarak soruşturma başlattığını açıkladı. Olay, ABD başkanlık seçim yarışında rakibi Biden’ın 10 puan gerisine düşen Trump’ın varoluş mücadelesi.. Büyük düşman meydana getirerek oy kaybını geri kazanmak istiyor. Yani tribünlere oynuyor. Her fırsatta krizi büyütüyor. Pandemi krizi dolayısıyla Çin’i suçlaması, birinci faz ticaret anlaşmasının anlamını yitirdiğini söylemesi hep bu amaca yönelik. Rusya’yı Çin’e karşı tavır almaya zorladı, ama başaramadı. Buradan şu sonuç çıkıyor. Kasım ayına kadar ABD’ ile Çin arasındaki gerilim sürekli yeni boyut kazanarak derinleşecek.  

RUSLAR TÜRKİYE’YE GELİYOR  

Rusya Başbakan Yardımcısı Tatyana Golikova, “Rusya’dan uçuşlar 1 Ağustos itibarıyla İstanbul ve Ankara’ya, 10 Ağustos itibarıyla Antalya, Dalaman ve Bodrum’a yapılmaya başlayacak” diyerek koronavirüs nedeniyle durdurulan seyahatlerin başlayacağı müjdesini verdi. Rusya’dan ilk uluslararası uçuşların Moskova, St. Petersburg ve Rostov’dan başlaması bekleniyor. Türkiye, geçen yıl ağırladığı yaklaşık 7 milyon Rus turistle, Rus vatandaşlarının en çok ziyaret ettiği ülkeler arasında ilk sıralarda yer alıyor. 

FİNANSAL GÜVEN ARTIYOR  

Finans sektöründe faaliyet gösteren 159 kuruluşun yanıtları ile Merkez Bankası tarafından hazırlanan Finansal Hizmetler İstatistikleri ile hazırlanan Finansal Hizmetler Güven Endeksi temmuz ayında,bir önceki aya göre 12,7 puan artarak 159,4’e yükseldi. Finansal güvenin artması yatırımların Bir ülkedeki finansal sistemin başarısı ve kabul görmüş olması o ülkedeki ekonomik refah ve kalkınmayı arttırdığı gibi yoksulluğu da azaltıcı etkilere sahiptir. Finansal güvenin artması reel sektörün daha rahat yatırım ve üretim kararı almasını sağlar. Açıklanan endeksi bu açıdan değerlendirmek gerekiyor.

S&P TÜRKİYE’NİN NOTUNU TEYİD ETTİ

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s, Türkiye'nin yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu yatırım yapılabilir seviyenin dört kademe altında “B+” olarak teyit etti., not görünümünü “durağan”da bıraktı. Kuruluş Türk ekonomisinin pandeminin etkilerinden dolayı bu yıl reel yüzde 3.3 daralmasını bekliyor. S&P'nin açıklamasında, salgının Türkiye'de kontrol altında göründüğü ve bu durumun gelişmekte olan diğer ekonomilere kıyasla yılın ikinci yarısında hızlı toparlanmaya izin verdiği ifade edildi. 2021’de ülke ekonomisinin %4.5 büyüyeceği enflasyonun bu yıl yüzde 10,6, 2021'de 9,4, olacağı öngörüldü. 

HALKBANK’A ABD’DE YENİ DAVA
 
Aralarında Türk vatandaşlarının da bulunduğu İran terörünün mağduru olduğunu öne süren 252 kişi, New York Güney Bölge Mahkemesi’nde Halkbank aleyhine tazminat davası açtı. Şikayet dilekçesinde, Halkbank’ın 2012 – 2016 yılları arasında, ABD yaptırımlarını delerek İran parasını hileli bir şekilde uluslararası piyasaya soktuğu iddia edildi. Dava dilekçesinde, İran’ın altın karşılığı petrol, gıda karşılığı petrol hüllesiyle milyarlarca dolarının Halkbank’a aktarıldığı öne sürüldü. Hakim Denise Cote, ilk ara duruşmanın 10 Eylül tarihinde yapılmasına hükmetti.  

HALKBANK: İDDİALAR ASILSIZ  

Halkbank'tan yapılan açıklamada, "Bankamızın itibarını sarsıcı asılsız iddialara karşı yasal haklarımızı kullanacağız. Davayı açan kişilerin İran'dan alacaklarının tahsili ile ilgileri yok" denildi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Halkbank'a karşı, ABD'nin New York Bölge Mahkemesi nezdinde, hiçbir hukuki dayanağı olmayan yeni bir dava açıldığını belirterek, "Ne Halkbank ne de başka bir kurumumuz, ekonomik tam bağımsızlık hedefi ile çıktığımız bu yolda attığı adımlardan bir nebze geri durmayacaktır." ifadesini kullandı. İran’dan alamadıkları alacaklarını Halkbank’tan istiyorlar.. Bu gelişmenin BİST’te Halkbank hisselerini olumsuz etkilemesi beklenmiyor.  

BİST’TE TURİZM COŞKUSU  

Geçen hafta altın ve hisse senetleri kazandırdı dolar kaybettirdi. BİST endeksi 117 bin 160 puanla en düşük 120 bin 585 puanla en yüksek seviyeyi test etti. Kapanışı 119 bin 202 puanla gerçekleştirdi endeks bazında 0.35 prim yaptı. Gram altın ise 400 liradan 418 liraya yükselerek 0.45 yükseldi. ABD doları 0.30 kaybetti, 6.83 TL’ye indi. Euro ise parite desteğiyle 7.96 TL’ye çıktı. BİST bayram haftasına çift sıfır atarak başlıyor. Cuma günü işlem hacmi 18.2 milyar lira oldu. En yüksek prim 2.14 ile mobilya sektöründe yaşandı. Avrupa ve ABD borsalarının ekside seyretmesine rağmen finansal güven endeksinin yükselmesi ile Libya’da ateşkes, Doğu Akdeniz’de savaş ihtimalinin ortadan kalkması BİST’i pozitif ayrıştırdı. 3.5 günlük kısa haftada iyimser havanın devam etmesi bekleniyor. Rusya’nın 1 Ağustos itibariyle Türkiye’ye seyahat yasağını kaldıracak olması turizm sektörünü çok olumlu etkileyecek. 117 bin destek 121 bin direnç konumunu sürdürüyor. Yeni haftada Türkiye’de Temmuz imalat güveni, kapasite kullanım oranı, haziran dış ticaret açığı, Merkez Bankası enflasyon raporu, ekonomik güven endeksi açıklanacak. Çarşamba akşamı FED’in faiz kararı doların geleceğini belirleyecek. Almanya, Euro bölgesi ve ABD’de ikinci çeyrek GSYHİ rakamları pandeminin ekonomileri ne kadar küçülttüğünü gösterecek olması açısından büyük önem taşıyor.  

DOLARDAKİ KAYIPLAR NEDEN ARTTI?

Negatif reel faiz ortamı, koronavirüsün ABD'de durmak bilmeden yayılmaya devam etmesi yatırımcıların dolarda uzun vadeli pozisyonlarını kapatmalarına yol açtı. ABD’de 5 yıl vadeli tahvil faizi 0.27 ile rekor düşük seviyeye geriledi. FED toplantısından sonra yapılacak açıklama doların yönünü belirleyecek. Ancak zayıf dolar risk iştahının artmasını sağlamıyor. 750 milyar Euroluk AB Kurtarma Paketinin kabul edilmesi ile başlayan parideki yükseliş 1.1653 ile 2018 Eylül ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Yeni haftada açıklanacak ikinci çeyrek büyüme rakamlarıyla FeD kararı sonrası 1.17 sent test edilirse 1.18 hedef olacak. Olası geri çekilmelerde de 1.1540 seviyesi ilk kritik bölge olup, buranın altına inilmesi halinde 1.1420 seviyesine doğru satış baskısı gündeme gelebilir. Temel tarafta hafta boyunca; AB Uzun Dönemli Bütçesi ve Brexit Geçiş Süreci görüşmeleri Euro Bölgesi TÜFE rakamları kritik, ABD tarafında  Çin ile ilişkilerin durumu yön belirlenmesinde etkili olacak 

YILSONU TÜFE REVİZE EDİLECEK Mİ?  

Merkez bankası rezervlerindeki erimenin azalması ile uluslar arası borsalarda doların değer kaybına bağlı olarak gelişmekte olan ülke paralarının güçlenmesi TL’yi olumlu etkiliyor. Hafta boyunca 6.84 – 6.85 TL aralığında hareket eden dolar Cuma kapanışını 6.83 TL ile gerçekleştirdi. Euro parite desteğiyle 7.96 TL’ye yükseldi 2019 Temmuz ayından bu yana politika faizini 15.75 puan aşağı çekerek 8.25 düzeyine indiren Merkez Bankası iki aydan beri enflasyondaki yükselişe bağlı olarak değişiklik yapmıyor. Piyasa 29 Temmuz’da açıklanacak enflasyon raporunda 7.4 olarak belirlenen yılsonu TÜFE hedefinin yukarı revize edilip edilmeyeceğini görmek istiyor. Eğer 100 baz puan artırılırsa fonlama faizleri yükselişe geçecek. Nitekim Merkez Bankası beklenti anketinde 12 ay sonrası TÜFE 9’dan 9.33’e yükselmiş durumda.1 Ağustos itibariyle turizm sezonunun yurtdışı girişlerle yoğunluk kazanması TL’yi olumlu etkileyecek gelişmeler arasında. Ama asıl belirleyici olan enflasyon raporu olacak. Teknik olarak dolar 6.81’i kırarsa 6.79 – 6.75 TL aralığına inecek. 6.85 direnci aşılmadığı sürece hareketler dar alanda kalacak. 5 yıllık iflas sigorta primi CDS’ler 492 düzeyinde.  

ALTIN YENİ ZİRVE YAPACAĞIM, DİYOR  

ABD ile Çin arasındaki gerilim, bol para düşük faiz dönemi ve küresel ekonomideki resesyon beklentileri altını 2011 yılından bu yana ilk defa 1900 doların üzerine taşıdı. Negatif reel faizler, zayıflayan dolar, sağlık krizinin ekonomik maliyetine ilişkin endişeler ve jeopolitik belirsizlikler, hem altın hem de gümüşü son 10 yılın en büyük yıllık kazancını gerçekleştirmesine yol açtı. UBS bank eylül sonuna kadar altının onsunun 2000 doları  ulaşabileceğini tahmin ediyor. Banka bu görüşünü altın fonlarına 22 Temmuz haftasında 3.8 milyar dolarla tarihin en büyük haftalık girişinin yaşanmasına bağlıyor. Ünlü yatırımcı Mark Mobius, belirsizliklerin artarak faizlerin sıfır düzeyinde olması dolayısıyla altın almaya devam ettiğini söylüyor. Öyle görülüyor ki yüksek tahminler piyasada alıcıların pozisyonlarını arttırmasını sağladığı için altın 1921 dolardaki tarihi zirveyi aşacak. Ancak altınla birlikte hareket eden gümüşteki ataklar kesildi. Gümüşte kar satışları yoğunlaşırsa altın da bundan etkilenir. Avrupa ve ABD’deki büyüme rakamları tahminlerden daha iyi gelirse hisse senetleri yükselişe geçer, altın stabilize olur. Yeni haftada ons 1880 dolar desteğinin üzerinde tutunursa 1920 dolardaki tarihi zirve aşılır. Gram altın bu durumda 420 liraya ulaşır. Altın yatırımcısına kazançlarını realize etmesi için iyi bir fırsat doğuyor.