Necmettin BATIREL
Yatırım fırtınası
Küresel borsalar haftayı sınırlı geri çekilmeyle tamamladı. Çin'in satış dalgasını durdurmaya yönelik çabaları, dünyanın ikinci en büyük ekonomisinde büyümenin (%6.5 ile) beklentinin hafif altında gelmesi ve ABD ile ticaret savaşının etkilerinin görülmeye hisse senetlerinden kaçışı yavaşlattı. Brexit, İtalya'nın AB ile bütçe konusundaki anlaşmazlığı ve muhalif gazeteci Cemal Kaçıkçı'nın öldürülmesi sonrası ABD ile Suudi Arabistan arasındaki artan gerilim gündemdeki yerini koruyor. Şirket karları belirleyici oluyor. Doların kazançlarının bir kısmını geri vermesi gergin ortamın hafiflediğini gösteriyor. Altın yukarda tutunuyor. ABD'de Baker Hughes kuyu sayısının bir haftada 869'dan 873'e yükselmesi sonrası Brent petrol 79 dolardaki yerini koruyor
İTALYA'NIN NOTU DÜŞÜRÜLDÜ - Çin'de yüzde 6.6 olarak beklenen GSYİH yüzde 6.5 ile 2009 global finansal krizinden bu yana görülen en düşük seviyeye gerilerken Sanayi Üretimi de 5.8 ile 29 ayın en düşük artışına işaret etti. Bilindiği gibi Dünyanın en fazla emtia tüketen ülkelerinin başında gelen Çin ekonomisinin durumu fiyatlamalar açısından büyük önem taşıyor. Ancak kötü gelen verilere rağmen üst düzey finans yetkililerin finansal krizi önlemek için gerekenleri yapacaklarına yönelik güven aşılaması Asya borsalarında toparlanmalara neden oldu. Euro Bölgesi'nde ise İtalya bütçe tartışmaları devam ediyor. Moody's, italya'nın notunu Baa2'den Baa3'e düşürdü, not görünümünü durağan çevirdi. Ülkenin tahvil faizleri rekor düzeye çıktı. Brexit konusunda yapılan Liderler Zirvesi sonrası net bir uzlaşı sağlanamadı.. özellikle İrlanda sınır konusunda hala daha sorunların devam ettiği görüldü. Bu konuda iki ülkenin net tavırlar sergilemesi görüşmeleri tıkayan en önemli etkenler arasında yer alıyor.
İZMİR'DE "STAR" COŞKUSU - İzmir Aliağa'da, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Meclis Başkanı Binali Yıldırım ve bakanların katılımıyla açılan Star Rafinerisi, Resmi Gazete'de yayımlanan kararla Türkiye'nin ilk özel endüstri bölgesi ilan edildi. Böylece, şirketin gelecek dönemde 2 milyar doları bulması beklenen yeni yatırımları, hızlıca ve bürokratik engellere takılmadan gerçekleşebilecek. "Endüstri Bölgesi" olduğu için mevcut ve yeni yatırımların tüm süreçleri ve izinleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca takip edilecek.Yatırımcı dostu endüstri bölgeleri, ilgili kurumların görüşleri alındıktan sonra Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının teklifiyle, Cumhurbaşkanlığınca ilan ediliyor. Yatırımcılara özellikle bürokrasinin azaltılması anlamımda, bir çok avantaj sağlıyor.
ALMANYA'DAN TÜRKİYE ÇIKARMASI - Alman Ekonomi ve Enerji Bakanı Peter Altmaier, 24 Ekim'de Alman iş adamlarından oluşan büyük bir heyetle Türkiye'ye ziyaret gerçekleştirecek. Bu ziyaretin Almanya ile Türkiye arasında yüz yıla dayanan ekonomik, ticari ve dostane ilişkilerin artırılarak devam etmesine katkı yapması bekleniyor. Altmaier'in iki gün sürecek Türkiye ziyaretinde, Ekonomik ve Ticari Ortaklık Komitesi'nin (JETCO) ilkinin yapılması, Alman ve Türk iş adamlarıyla enerji ve yatırım forumlarının gerçekleştirilmesi planlanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son Almanya ziyaretinde Alman yetkililerle yaptığı görüşmelerde, iki ülke arasındaki yüz yıla dayanan ekonomik, ticari ve dostane ilişkilerin artırılarak devam etmesi yönünde fikir birliğine varılmıştı. Almanya Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Türkiye'ye yapılacak ziyarete ilişkin hazırlık yaparken, Türkiye'de faaliyet gösteren Siemens, SAP ve EON gibi 35 Alman uluslararası şirketlerinin üst düzey yöneticilerinin de ziyarette yer alacak olması dikkati çekiyor. Ayrıca, ziyarette Altmaier'ın Türkiye'de faaliyet gösteren Alman vakıflarının temsilcileriyle bir araya gelmesi de bekleniyor.
BİST'TE "MERKEZ" HEYECANI - Borsa İstanbul'da ulusal 100 endeksi, haftayı yüzde 1,03 değer kaybıyla 96 bin 454 puandan tamamladı. işlem hacmi 7,3 milyar lira olarak gerçekleşti. Bankacılık endeksi yüzde 1,65, holding endeksi de yüzde 1,66 değer kaybetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 2,53 ile iletişim, en çok gerileyen ise yüzde 2,40 ile finansal kiralama, faktoring oldu. Döviz kurlarındaki yükselişler, Avrupa'daki satıcılı seyir ve banka hisselerinde yoğunlaşan satışların etkisiyle 96 bin 300 puana inen endeks tepki alımlarının zayıflamasıyla ekside kapandı. Bu haftanın gündeminde 3 önemli gelişme var. Türkiye ve Avrupa Merkez Bankalarının faiz kararı ile ABD'de üçüncü çeyrek büyüme rakamları piyasaları hareketlendirecek. Teknik açıdan endekste 96 bin 200 destek, 99 ve 100 bin direnç seviyeleri. Piyasada iyimserlik hakim. Önümüzdeki dönem yüksek kar bekleyen şirket hisseleri prim yapıyor.
EURO'NUN GÖZÜ FAİZ KARARINDA - Uluslararası derecelendirme kuruluşu Moody's, İtalya'nın kredi notunu "Baa2"den "Baa3"e düşürdü ve not görünümünü durağana çevirdi. Kuruluştan yapılan açıklamada, not indirimine gerekçe olarak İtalyan hükümetinin gelecek yıllara yönelik bütçe açığı hedeflerinin Moody's'in daha önce öngördüğü seviyelerden yüksek olması ile mali ve yapısal reformlara yönelik planların hız kesmesi gösterildi. Moody's'in 25 Mayıs'ta başlattığı izleme sürecinin sonunda alınan not indirim kararı,İtalya'nın gelecek üç yıla yönelik bütçe taslağını 15 Ekim'de Avrupa Komisyonu'na sunmasının ardından geldi. Söz konusu bütçe planlamasına göre, İtalya hükümeti, bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya oranının gelecek yıl, işsizlere sağlanacak vatandaşlık geliri, emeklilik yaşı reform ve banka krizlerinden etkilenenlere yardım sağlanması gibi vaatlerini gerçekleştirmek adına yüzde 2,4'e çıkmasını hedefliyor. Bu rakam, daha önce yüzde 1,6 olarak belirlenmişti. İtalyan 10 yıllık tahvil faizleri 2014 Şubat ayından bu yana en yüksek seviyeleri test etti. Brexit konusunda İngiltere Dışişleri Bakanı Hunt: İrlanda sınırı konusunun çözülmesi gereken en önemli sorun olduğunu söylerken, Avusturya Maliye Bakanı ise: İtalya'ya açık bir yanıt verilmesi gerektiğini vurguladı. Avrupa Merkez Bankasının Perşembe günkü faiz kararı sonrası parasal gevşemenin ne zaman başlayacağını açıklaması euro'yu güçlendirebilir. ABD'de üçüncü çeyrek büyüme rakamı ise %3.3'ün altında kalırsa dolardaki kayıplar artabilir. 1.1514 sentle kapanan parite 1.1450 sent desteğinin üzerinde kaldığı sürece 1.1530 – 1.1570 sent dirençleri hedef olacak.
TL'DEKİ İYİMSERLİK KORUNUYOR - Suudi Arabistan, 18 gün sonra gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın konsolosluk içinde yaşanan arbede neticesinde öldüğünü, Kaşıkçı'nın ölümünde parmağı olan herkesten hesap sorulacağını ve adalete teslim edileceğini duyurdu. Olayla ilgili olarak 18 Suudi vatandaşının gözaltına alındığını açıkladı. Başkan Trump; "Suudi Arabistan'ın sorumlu olduğunun ortaya çıkması halinde sonuçlarının ağır olacağını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun ise Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman'a Kaşıkçı soruşturmasını sonuçlandırması için 72 saat süre verdiği iddia edildi. Goldman Sachs, Amerikan Merkez Bankası'nın 2019 yılı sonuna kadar 5 faiz artırımı daha yapacağı yönündeki beklentileri değiştirmedi. FED Guvernörü Randal Quarles ise kademeli faiz artırımları taraftarı olduğunu söylerken ABD ekonomisinin aşırı ısınmaksızın daha hızlı büyüyebileceğini kaydederek iyimser değerlendirmelerde bulundu ve böylelikle daha yavaş bir faiz artırımı sürecini işaret etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, dövizdeki dalgalanmada sağlam durduklarını iletirken gerekli tedbirleri alıp orta ve uzun vadeli programımızla yola devam ettiklerini söyledi. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ise yerel para ile yapılacak ticaretin arttırılması ile cari açığın finansmanında dövize bağlılığın azalacağını vurgulayarak borçlanmanın yerel para ile yapılmasının ise finansmanı kolaylaştıracağını söyledi. TL'ye yönelik iyimserlikle birlikte yerli yatırımcıların alım iştahı devam ediyor. Merkez Bankası 25 ekim'de faizde 300 baz puanlık artışa giderse dolar 5.00 – 5.10 TL aralığına inecek. Döviz sepeti 6.09 TL'ye geriledi. 5 yıllık risk primi 371 düzeyinde.. 5.62 – 5.65 TL bandında kapanan dolar için 5.66 – 5.68 aralığı önemli. Bunun üzerinde kalıcılık sağlanırsa 5.70 – 5.75 TL gündeme gelecek. 5.60 TL'nin altına inilirse 5.50 – 5.57 TL hedef olacak. Euro bu hafta 6.45 – 6.55 TL arasında hareket edecek görünüyor
ALTIN YÜKSELİŞE Mİ HAZIRLANIYOR? - İtalyan tahvillerinden görülen kaçışın yanı sıra, küresel risk artışları ve bazı şirket bilançoları kaynaklı ABD borsalarında görülen satış hareketi altını destekledi. Ama Çin'den gelen ekonomik verilerin tahminlerin gerisinde kalması yükselişin sınırlı kalmasını sağladı. İtalya ve Brexit konularının yanı sıra, Kaşıkçı vakası nedeniyle ABD ve Suudi Arabistan'ın karşı karşıya geleceği beklentisi risk artışlarına neden olurken, Çin'den gelen ekonomik verilerde ise; Sanayi Üretimi son 29 ayın, 3.Çeyrek büyüme oranı ise 2009'dan bu yana en kötü rakamlara işaret etti. Ancak, düzenleyici otoriterlerin olası bir finansal kriz için gerekenleri yapacağını taahhüt etmesi ile Çin Borsası'nda toparlanma görüldü. 29 Kasım'da Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile ABD Başkanı Donald Trump'ın G20 zirvesinde bir araya geleceği yönündeki haberler gerginliği dağıttı. ABD'de bu hafta açıklanacak üçüncü çeyrek büyüme verisi altın için önemli.. Tahminleri aşan rakamlar 1225 dolarla kapanan onsu 1232 doların üzerine çıkarabilir. 1220 dolar desteği kırılmazsa altındaki geri çekilmeler sınırlı kalacak. Yurtiçinde gram altın 223 lirayla kapandı. 220 liradan alım yapılabileceğini söylemiştim. Fiyatın bu hafta 225 lirayı aşma ihtimali var.