Necmettin BATIREL
Wall Street'te korona şoku!
Amerika’da koronavirüs vaka sayısındaki rekor artış karşısında Teksas ve Florida’da kamuya açık alanlarla tüm barlar ve toplu eğlence mekanları yeniden kapatılması Wall Street’i son iki haftanın en düşük seviyesine indirdi. Avrupa borsaları da Londra dışında ekside kapandı. ABD’de özellikle güney ve batı eyaletlerinde son 24 saatte vaka sayısı 42 bini geçerek rekor kırdı. Florida’da 9 bin, Teksas’ta 5 bin, Arizona’da 3500 vaka görüldü. California, Georgia, Missisipi, Missouri, Oklahoma, Güney Carolina, Tennessee ve Utah’ta rekor sayılara ulaşıldı. New York valisi Cuomo, vakaların artma nedenini ekonomilerin erken açılması olduğunu söyledi. Risk iştahı azaldı, dolar güçlendi, altın yükseldi.
LAGARDE “EN KÖTÜ GEÇTİ” DİYOR
ABD'de açıklanan veriler, tüketici harcamalarının Mayıs ayında, gelirlerin azalmasına rağmen Amerikalıların yardım paralarını harcamaları sonucu rekor hızda arttığını gösterdi. Büyük bankaların hisseleri, Fed'in bu bankaların Eylül sonuna kadar temettülerini sınırlaması ve hisse geri alımlarını durdurmasının ardından değer kaybetti. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, euro bölgesinin pandeminin yol açtığı ekonomik krizin en kötüsünü “muhtemelen geçtiğini”, ancak toparlanma düzensiz olacağını söyledi.
EMTİA FİYATLARI NEDEN DÜŞÜYOR?
Petrol, bakır ve altının da aralarında bulunduğu önemli emtialar için karışık görünüm hakim.Tüm dünyada korona virüs vakaları 10 milyona yaklaşırken, yatırımcılar ABD başta olmak üzere bazı ülkelerde vaka sayısının yeniden artışa geçmesi karşısında ekonomilerin yeniden kapanma ihtimalini fiyatlıyor. yılın ikinci yarısına Donald Trump ile Joe Biden arasındaki Beyaz Saray yarışı ve merkez bankalarının adımları damga vuracak. Çin ekonomisinin toparlanması kritik önem taşıyor. Uluslararası Para Fonu yılın tamamı için yüzde 1 büyüme öngörüyor. Gelecek hafta özellikle altın olmak üzere fiyatlarda dalgalanmaya neden olabilecek gelişmeler var. Fed Başkanı Jerome Powell Salı günü Temsilciler Meclisi'nde Finansal Hizmetler Komitesi'nden önce konuşacak. Perşembe günü Federal Açık piyasa Komitesi tutanakları var.ABD piyasaları Bağımsızlık Günü tatili nedeniyle Cuma günü kapalı .
YUNANİSTANLA BUZLAR ERİYOR MU?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile telefonda görüşerek iki ülke arasında, turizm, güvenlik ve ekonomi alanlarında iş birliğinin yanı sıra ikili ilişkiler ele alındı. Covid-19 ile mücadelede iş birliği yapılabilecek konuların da değerlendirildiği görüşmede, iletişim kanallarının açık tutulması hususunda mutabık kalındı. Özellikle Libya ve Akdeniz konularında Türkiye’ye karşı tavır alan Yunanistan ile sağlanacak, gerilimin azalması piyasalar açısından büyük önem taşıyor. Borsa İstanbul günü artıda tamamladı. 116 bin 279 puanla tavan yapan endeks 114 bin 668 puana dönmesine rağmen hafta genelinde 0.93 değer kazandı. İşlem hacmi 15 milyar lira oldu. enerji sektörü %3’lük primle ilk sırada yeraldı. Enerjideki yükseliş üretimdeki artışı gösteriyor. Yeni tip koronavirüs salgınına ilişkin haber akışı gündemin odağında.. haftaya yurt içinde enflasyon ve ekonomik güven endeksi, yurt dışında ise ABD'de yayımlanacak istihdam raporu, ABD Merkez Bankası toplantı tutanakları, Euro Bölgesinde enflasyon, dünya genelinde açıklanacak Satınalma Yöneticileri Endeksi endeksleri izlenecek. 116 bin direnç, 112 bin destek konumunu sürdürüyor.
İYİMSERLİĞİN 3 KAYNAĞI
Genişleyici maliye ve para politikalarını arkasına alan hisse senedi piyasaları tepe noktasına göre kaybının %70’ini üç ay içinde geri aldı. İyimser hava devam ederse salgın öncesi değerlemelere yaz aylarında ulaşacağız. vaka sayısının yeniden artmaya başlaması ikinci dalga senaryolarını yeniden gündeme getirdi. Ancak risk iştahında kalıcı bir bozulma öngörülmüyor. İyimserliğe 3 gelişme yol açıyor. Birincisi İlk dalga tecrübesi sayesinde toplum da sağlık sistemi de salgınla savaşmaya daha hazırlıklı hale geldi. İkinci dalgayla ekonomiyi toptan kapatarak değil kırılgan kesimi koruyarak mücadele edilecek. Üçüncüsü Varlık alımları ve finansal desteklerle ekonomi onarıldığı için finansal istikrar korunacak.
FAİZLER İNDİ, EKONOMİ RAHATLADI
Merkez Bankası’nın son 12 ayda yaptığı 1575 baz puan indirimi ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun yeni politika aracı Aktif Oranı uygulaması sayesinde haftalık repo ve mevduat faizleri negatif alana geriledi. Düşük faiz ortamının tasarruf ve borçlanma alışkanlıklarını değiştirerek ekonominin durgunluktan çabuk çıkmasını sağlayacak. Mevcut konjonktür Türk lirası borçlu şirketlerin borçlarını çevirmesini kolaylaştırırken faiz yükünü azaltıyor, vadesi gelen döviz borçların Türk lirasına çevrilmesini teşvik ediyor. Kamu bankalarının otomotiv ve konut alımına yönelik başlattıkları cazip kampanyalar ve aktif oranı uygulaması kredi büyümesinin %30’lara ulaşmasını sağladı. Emlak ve otomotiv kredi koşullarındaki gevşeme ile iç talepteki canlanmadan en olumlu etkilenen sektörler.
BÜTÜN ÜMİTLER 2021’E KALDI
Şu anda estirilmeye çalışılan kara senaryoya aldanmayın Türkiye hem Dünya ekonomisinde V şeklinde bir ekonomik toparlanma gerçekleşecek. Üretim motoru kesinlikle durdurulmayacak.. 2020 yılında %1.5 oranında daralmasını beklediğim Türkiye ekonomisinde 2021 yılında %5.0’lik bir büyüme yaşanacak. Kamu bankalarının otomotiv ve konut alımına yönelik başlattıkları cazip kampanyalar kredi talebini tetikleyen önemli bir faktör oldu. Emlak ve otomotiv kredi koşullarındaki gevşeme ile iç talepteki canlanmadan en olumlu etkilenen sektörler. Evde geçirilen zamanın artması ve havayolu seyahati ile ilgili endişeler de konut ve otomobil talebini destekleyen diğer unsurlar. Bu hafta EKGYO, TOFAŞ, ARCLIK, AKBNK, GARAN, AKGRT hisseleri favori olarak karşımıza çıkıyor.
EURO’DAKİ KAYIPLAR NEDEN ARTTI?
Avrupa İş Liderleri Konvensiyonu tarafından dijital ortamda düzenlenen Kuzey Yıldızı Zirvesi’nde konuşan Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, yeni tip koronavirüs salgınının sebep olduğu ekonomik krizde dip noktasının Euro Bölgesi’nde muhtemelen geçildiğini söyledi. Ancak küresel ticaret önemli ölçüde azalacak, dedi. tasarruflarının yatırımlara ve harcamalara dönüşmesinin zaman alacağını kaydetti. Michigan üniversitesi tüketici güven endeksi Haziran’da 78.1’e geriledi. Şubat ayında 101 seviyesindeydi. ABD’de Mayıs ayında kişisel gelirler üretimin durması ve işsizliğin artmasıyla %4.2 daraldı, kişisel gelirler ise yapılan sosyal yardımların desteğiyle %8.2 arttı. Avrupa Liderler Zirvesi’nde salgın ile mücadele kapsamında uygulanması planan teşvik paketinde uzlaşı sağlanamaması Euro varlıkları üzerinde değer kayıplarını beraberinde getirirken, Covid-19 Pandemisinde vaka sayılarının yeniden artış göstermesi pariteyi 1.12 sente indirdi. Bu seviye altında kalıcılık sağlanması durumunda 1.1100 ana destek seviyesi yeniden gündeme gelebilir.
TÜRK LİRASI İSTİKRARINI KORUYOR
Döviz cephesine baktığımızda gelişen ülke para birimlerinin dolar karşısında değer kaybetmesine rağmen TL’nin istikrarlı konumunu sürdürdüğünü görüyoruz. Koronavirüs salgınında ikinci dalga endişelerinin piyasalardaki fiyatlaması yine kısa sürdü. Parite 1.1220 sentle kapandı. Merkez Bankası’nın faizleri sabit tutması kurlardaki artış eğilimini ortadan kaldırdı. Faizin sabit tutulmasının, çekirdek enflasyon göstergelerinin eğilimlerindeki bir miktar yükselişe bağlandığı görüldü. Yeni haftada Cuma günü açıklanacak Haziran TÜFE’nin yıllık %11.0, aylık 0.95 artması öngörülüyor. Diğer taraftan Avrupa Merkez Bankasının birlik üyesi dışındaki ülkelere euro üzerinden swap anlaşması yapma imkanını açmış olması şu anda satın alınmış değil. Dolar Cuma gününü 6.84, Euro 7.68 TL ile tamamladı Yeni haftada dolar 6.86 direncini aşamazsa 6.83 TL’ desteğine dönebilir. Bu seviyenin altında 6.80 – 6.78 TL var Standard and Poors’ ile Morgan Stanley Capital International (MSCI) gelişmekte olan ülkeler endeksi kategori düşürme tehdidi 5 yıllık risk primini 487 ye yükselti. Yerli yatırımcıların dövizden TL’ye geçiyor olması kurlardaki yukarı hareketin sınırlı kalacağını gösteriyor.
KORKULAR ARTTI, ALTIN ATAĞA KALKTI
Koronavirüs salgınından en çok etkilenen ülkelerden olan ABD’de vaka sayısındaki rekor artış karşısında Dünya Sağlık örgütü, tedbirlerin sıkılaştırılması uyarısında bulundu. ABD’ dışişleri bakanlığı Çin Komünist partisi yetkililerin son çıkardıkları güvenli yasasıyla Hong Kong’un yüksek dereceli özerkliğini zayıflattıkları ve insan haklarına ayrı hareket ettikleri gerekçesiyle vize kısıtlaması getirdi. Altının onsu 1770 dolara yükseldi Ancak Başkan Trump önlemlerin bölgesel olacağını belirtti ve yetkililer de ekonominin kapatılmayacağını yeniden vurguladı. Ancak yatırımcılar güvenli liman olarak gördükleri 10 yıllık ABD hazine bonolarında alıma geçti, faizler 0.64’e düştü. Ons 1788 doları aşarsa 1800 dolar direncine ulaşacak görüntü taşıyor. FED Başkanı Powell’ın Salı günü vereceği mesajlarla ABD’de açıklanacak istihdam rakamları altının yönünü belirleyecek. 1750 dolar desteği kırılmadığı sürece yön yukarda kalacak. Gram altının hafta genelinde 385 – 390 lira aralığında hareket etmesi bekleniyor.