Küresel borsalarda derinlik kayboldu. Hisse senetleri bazen verileri satın alıyor, bazen kritik bir açıklamayı satın alıyor. ABD'li milyarder işadamı Warren Buffet'ın Cuma günü ilk çeyrekte 75 milyondan fazla Apple hissesi aldığını söylemesi Wall Street'e ralli yaptırdı, Avrupa borsaları aynı gerekçeyle artıda kapandı. Apple biliyorsunuz piyasaların amiral gemisi.. Bu şirketle ilgili olumsuz haber zincirleme tüm hisseleri etkiliyor. Aynı şekilde pozitif bir açıklama talep patlamasına yol açıyor. Ticaret Savaşları konusunda ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin: "Çin ile görüşmeler iyi gidiyor" demişti. Bu konuda son gelen bilgiler bazı alanlarda uzlaşmaya varılmasına karşın, bazı konularda ise ciddi görüş ayrılıklarının olduğu yönünde. Olumsuz gelişme yükselen piyasalarda sert satışlara yol açabilir.
BOĞAZ TOKLUĞUNA MESAİ - Amerika'da nisan ayında tarım dışı istihdam yine beklentinin altında kaldı. 193 bin artış bekleniyordu, 164 bin oldu. Ortalama saatlik ücretler 0.2'lik tahmin yerine 0.1 arttı, büyük hayal kırıklığı. Yıllık artış %2.7 bekleniyordu, %2.6 oldu. İşsizlik oranı %4'den %3.9'a indi. Bu rakamlar ABD'lilerin boğaz tokluğuna çalışmaya ne kadar iştahlı olduklarını gösteriyor. Veriler kötü geldi, ama yukarda söyledim. Piyasa bunun yerine dev teknoloji şirketine yönelik açıklamayı ön planda tuttu, teknoloji sektörünün işlem gördüğü Nasdaq endeksi haftayı %1.7 primle tamamladı.
APPLE'A BUFFET DOPİNGİ - Apple hisseleri, Berkshire Hathaway CEO'su Warren Buffett'ın açıklamaları sonrası "sert" yükseldi. Buffet, ilk çeyrek boyunca 75 milyon fazladan Apple hissesi aldığını açıkladıktan sonra hisseler ralli yaptı. Apple hisseleri yüzde 4'e yakın yükseliş kaydederek 183.87 dolara çıktı. Buffet'in açıklamaları öncesinde Dow Jones Sanayi Endeksi 150 baz puan düşüş gösteriyordu. Açıklamalar sonrası Nasdaq Endeksi başta olmak üzere endeksler pozitife döndü. Açıklamanın Dow Jones Endeksi üzerinde 332 puan olumlu katkı yaptı.
PETROLDE İRAN GERGİNLİĞİ - Petrol yeniden yükselişe geçti. ABD Başkanı Donald Trump'ın 12 Mayıs'a kadar İran Nükleer Anlaşması'nın feshetmek istemesi piyasayı gerdi. Oysa ABD'nin petrol endüstrisinin görünümü ve kısa dönem ham petrol üretimi hakkında gösterge kabul edilen petrol sondaj kulesi sayısı son 15 haftada 13 kez arttı. Son rakam 825'ten 834'e yükseldiğini gösteriyor. ABD'de günlük petrol üretimi 11 milyon varile ulaşarak rekor düzeyde bulunuyor. Ama piyasa iran'la ABD arasında yaşanacak nükleer anlaşma gerilimini satın aldı, brent petrol haftayı 74.89 dolarla tamamladı. Gerginlik altına prim yaptırdı. Dolar dünya para birimleri karşısında güçlendi.
KONUTTA KDV İNDİRİMİ - Hükümet seçim öncesi tüm imkanlarını seferber etti. Gayrimenkul sektörünün beklediği düzenlemelerden olan KDV ve tapu harcı oranında indirim kararı aldı. Bakanlar Kurulu kararıyla konut teslimlerinde uygulanan yüzde 18'lik KDV, 31 Ekim'e kadar yüzde 8'e, binde 20 oranında alınan tapu harcı konut ve işyerlerinde binde 15'e indirildi. Bu gelişme bu hafta BİST'te inşaat sektörü üzerinde doping etkisi meydana getirebilir. Endeks kurlardaki aşırı yükselişten olumsuz etkilendi, haftayı 102 bin 600 düzeyinde tamamladı.
MERKEZ BANKASI İZLENECEK - Bu hafta veri trafiği zayıf. Euro bölgesinde Sentix yatırımcı güven endeksi var. Çin'de Nisan ÜFE/TÜFE, ihracat ve ithalat rakamları (yıllık) izlenecek. İngiltere merkez bankası Perşembe günü faiz kararını açıklayacak ABD'de Nisan ÜFE ve TÜFE belli olacak. FED üyelerinin yapacakları açıklamalar faiz artışı konusunda fikir verecek.. 101 bin 500 ana destek, 106 bin 300 direnç konumunda bulunuyor.. Merkez Bankasından faiz artırım konusuna sözlü bir açıklama gelmesi kurları aşağı çeker, BİST'i atağa kaldırır. Bu ihtimal oldukça güçlü.
FED ÜYELERİNDEN KRİTİK UYARI - ABD Merkez Bankası üyeleri, ülke ekonomisi ve bankanın faiz politikaları hakkında değerlendirmelerde bulundu. New York Fed Başkanı William Dudley, ülkede enflasyon oranının Fed'in hedefi olan yüzde 2'lik seviyeye yaklaştığını söyledi. Bu oran henüz yakalanmadığı için zafer ilan edilmesi için erken olduğu belirtti. Dudley, ABD'nin ticaret duvarları oluşturması veya bir ticaret savaşına girmesi durumunda, ekonomik büyüme için risk ortaya çıkacağını vurguladı. San Francisco Fed Başkanı John Williams enflasyonun yüzde 2'nin biraz üzerine çıkmasının muhtemel olduğu değerlendirmesinde bulunarak, bunun kendisi için uygun olduğunu belirtti.
AVRUPA'DA VERİLER BOZULUYOR - Dolar cephesine baktığımızda, tarım dışı istihdam Mart ayına göre artış gösterse de 164 bin rakamı beklenti altında oldu, ancak orta vadede 200 bin tabanı korunuyor, yani bu kalemde risk yok. Bununla beraber işsizlik oranı %3,9 ile 2000 yılı sonrası en düşük seviyeye geriledi, ancak saatlik ücretlerdeki aksaklık devam ediyor. Mart'ta %0,3 gelen kazançlar Nisan'da %0,1 ile beklenti altında kaldı. Dolar, ilk tepki olarak sınırlı bir geri çekilme yaşasa da kısa sürede toparladı. Zira Euro Bölgesi'nden gelen Perakende Satışları aylık bazda yüzde 0.1 ile beklentilerin (0.5) altında kalırken yıllık bazda da yüzde 0.8 ile piyasa beklentilerini (1.9) karşılayamadı. Euro Bölgesi ve Almanya'dan gelen Hizmet PMI'lar da öngörülerin altında gerçekleşti. 1.1960 sentle kapanan euro dolar paritesi 1.1915 desteğine inerse 1.1890 hedef olacak. 1.1985 aşılırsa 1.2030 direnci izlenecek.
ARJANTİN TÜRKİYE'YE ÖRNEK OLDU - Spekülasyonlara neden olan konulardan bir tanesi de son zamanlarda Arjantin ekonomisinde görülen bozulmalar sonrasında yeni bir gelişen ülkeler borç krizinin patlayabileceği yönünde. Arjantin Merkez Bankası bir hafta içinde üçüncü kez faiz artırımına giderek, politika faizini yüzde 33,25'ten yüzde 40'a çıkardı. Arjantin Merkez Bankası'nın müdahalelerine rağmen pezo sert şekilde değer kaybediyor. Enflasyon ve hükümet harcamalarının tehlikeli şekilde tırmanması Arjantin pesosunun değer kaybında büyük rol oynuyor. İşte aynı tablonun Türkiye'de de mevcut bulunduğu öne sürülüyor. Bizde de enflasyon tahminleri aştı, bütçedeki açık büyük harcamalarla artıyor. Yani Arjantin Türkiye'ye örnek gösteriliyor. Türk Lirasındaki sert değer kaybında bu gelişmenin önemli payı olduğu belirtiliyor.
DOLAR 4.29 TL İLE REKOR KIRDI - Evet haftaya 4,03 desteğinde başlayan dolar kuru, önce hükümetin 24 milyarı bulan 'Torba Yasa' kararı ile bir miktar yükseliş yaşadı, ardından S&P'nin not indirimine gitmesi ile 4,18'i aştı ve enflasyon verisi ile 4,24 üzerine yükselerek rekor tazeledi. Cuma gününe 4,21 TL üzerinde başlayan kur 4,29 TL seviyesine yükselerek yeni zirveyi gördü. Türk Lirası, bu hafta dolar karşısında yaklaşık 27 kuruş değer kaybetti ve 2018 itibariyle baktığımızda TL'nin dolar karşısındaki kaybı %10 üzerine çıktı. erken seçim kararı ve merkez bankasının faiz artırımına gitmesi ile TL'de kısa süreli sakinleşme yaşansa da enflasyondaki bozulma ve gelecek aylarda enflasyonun daha da artacağı endişesiyle beraber bütçe açığının da artacağı kaygısı TL'deki kayıpların hızlanmasına neden oluyor. S&P'nin takviminde yer almayan bir sürprizle not indirimine gitmesi son derece yanlı, ancak gerekçe gösterdiği yüksek cari açık, bütçe açığı, enflasyon ve dış finansman zorluğu kabul edelim ki TL'nin başa çıkmakta zorlandığı en önemli sorunlar.
TAHVİL FAİZLERİ YÜKSELİYOR - Türkiye'nin 10 yıl vadeli hazine tahvillerinin faizi, haftanın son işlem gününde 31 baz puan artış kaydederek yüzde 13.76 seviyesine kadar çıktı. 2 yıllık tahvillerin faizi yüzde 15.36 seviyesine yükseldi. 10 yıllık tahvil faizleri birkaç günde yüzde 1 üzerinde artıyorsa aslında bu Türkiye'ye yönelik negatif bir risk algısını gösteriyor demektir. S&P'nin not indiriminde bunun da etkisi var. Bu gelişme yurt dışındaki borçlanma maliyetini artıracağı için uzun vadeli tahvil faizlerinde artış yaşanıyor. Enflasyon verisinin tahminleri aşması kurdaki artışı tetikledi. Kur artınca da merkez bankasından önümüzdeki ayda da faiz artırımı yapacağına dair beklentilerin güçleniyor olması tahvil faizlerini artırıyor. Nitekim reel efektif döviz kuru Nisan'da TÜFE bazında 81.71 ile rekor düşük seviyeye inmesi faiz artışının kaçınılmaz hale geldiğini haber veriyor. 12.49 Güney Afrika randından işlem gören dolar haftayı 4.225 TL ile tamamladı. Oysa geçen hafta rand aynı seviyede iken dolar 4.07 TL idi. 55 kuruşluk artış Türkiye'nin risk priminin 224 e yükselmesinden kaynaklanıyor. Merkez Bankası bu hafta beklenen faiz açıklamasını yaparsa, dolar 4.15 TL'ye döner.. Aksi halde 4.25 – 4.30 TL aralığındaki seyrini sürdürür. Faiz artışından başka bir yol yok.
İRAN GERGİNLİĞİ ALTINA YARADI - Piyasanın merakla beklediği ABD – Çin görüşmelerine ilişkin açıklamalarda bulunan ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin; şuan için görüşmelerin iyi gittiğini söyledi. Çin Haber ajanslarında ise iki taraf yetkililerin bazı konularda anlaşmaya vardıkları belirtildi. ABD Çin'in 2020 yılına kadar dış ticaret fazlasını 200 milyar dolar azaltmasını istiyor. İran nükleer anlaşması ise akıbetini korumaya devam ediyor. 12 Mayıs'ta düğüm çözülecek. Trump büyük ihtimalle İranla yapılan nükleer anlaşmayı iptal edecek. Dolar endeksinin 92.42 düzeyinde bulunmasına rağmen altın İran gerginliği dolayısıyla 1314 dolara çıktı. Teknik olarak 1319 dolar aşılırsa 1330 – 1340 dolar aralığı gündeme gelecek. Serbest piyasada dolar yüksek seviyesini korursa altın bu hafta 180 lirayı aşar. Bu seviye zirve olarak görülüyor.
