Necmettin BATIREL
Ufuk göründü
Küresel borsalar haftayı karışık tamamladı. Avrupa’da endeksler düştü, ABD’de yükseldi. Wall Street’te yatırımcıların şirket bilançolarındaki kazançlara çevirmesi FED endişelerini ikinci planda bıraktı. Apple başta olmak üzere teknoloji şirketlerindeki rekor kazançlar Nasdaq endeksini %3.1 yukarı taşıdı. Avrupa Merkez bankası teşviğinin aniden durdurulacağı, doğalgaz krizi yaşanacağı endişeleri otomobil ve teknoloji sektörüne sert satış getirdi, Londra, Frankfurt ve Paris borsaları ekside kapandı. FED’in şahin duruşunun nakit akışını engelleyeceği beklentisi negatif ortamı güçlendiriyor. Dolar 3 ayın zirvesine çıktı. Yeni haftada piyasaları yoğun bir gündem bekliyor.
BİTCOİN İÇİN KARAR HAFTASI
Çin tamamen yasakladı, Rusya tedbirleri artırıyor, Kazakistan elektriği kesti, AB ülkeleri yeni tedbirler için hazırlık yapıyor. Geçen yıl rekor üstüne rekor kırarak milyonlarca yeni yatırımcı çekmeyi başaran kripto paralar için düzenleme dönemi başlıyor. 70 bin dolardan 35 bin dolara gerileyen Bitcoin haftayı 37 bin 700 dolarla tamamladı. Ancak yeni haftada ABD’den gelecek açıklamaların kripto para piyasasında yeni düşüşlerin önünü açacağı beklentisi hakim. Beyaz sarayın ABD hükümetinin dijital varlıklara yönelik faaliyetlerine ilişkin yayınlayacağı kararname yönü belirleyecek. Başkan Joe Biden’ın bildirisiyle beraber uygulanabilir bir yasal sistem geliştirmek amacıyla bazı devlet kurumları, kripto, stablecoin ve NFT alanında inceleme yapmak için görevlendirilecek. Bu gelişmenin işlem hacmini büyük ölçüde düşüreceği belirtiliyor.
ELEKTRİK KISITLAMASI SONA ERDİ
İran’ın doğalgazı kesmesiyle, doğalgazla çalışan elektrik santrallerinde 3 gün duran üretim Cumartesi sabahı yeniden baladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, sanayi tesislerine uygulanan elektrik kısıtlamasının 29 Ocak’ta sona erdiğini açıkladı. İran'dan Türkiye'ye gaz arzının test amaçlı olarak sınırlı miktarda başladığını bildirden BOTAŞ, yaptığı yazılı açıklamada, sanayiye yapılan yüzde 20 kesinti talimatının 31 Ocak günü saat 08.00 itibariyle başlayacağını duyurdu. Açıklamada; 20 Ocak günü başlayan İran gaz kesintisine yönelik, “İran’dan ülkemize gaz arzı test amaçlı sınırlı miktarda başlamış olup, BOTAŞ’ın sanayi tüketicilerine yapmış olduğu yüzde 40 kısıntı oranı 31.01.2022 tarih ve saat 08.00 itibari ile yüzde 20’ye düşürülmüştür” denildi. Sanayi sektörü rahat nefes aldı.
BANKA BİLANÇOLARI AÇIKLANIYOR
Borsa İstanbul haftayı 1983 puanla tamamladı. İşlem hacmi 28.1 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi 0.72 geriledi. En büyük kayıp 2.70 ile telekom sektöründe yaşandı. İnşaat sektörü 1.19 spor sektörü 2.16 prim yaptı. 3 şubat Perşembe günü açıklanacak Ocak ayı enflasyon rakamları öncesinde TÜİK başkanının görevden alınması dikkat çekti. Doğalgaz., elektrik ve akaryakıt zamları dolayısıyla Ocak’ta TÜFE’nin %10, yıllık bazda %48 arması bekleniyor. Bankacılık sektörü bilanço dönemi ise 1 Şubat Salı günü Akbank ile başlıyor.. Yüksek karlar bekleniyor. 2021 yılı 4.çeyrek dönemde bankacılık sektörü için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 206,2 artış, bir önceki çeyrek döneme göre ise yüzde 32,9'luk artış öngörülüyor.. Banka dışı sektöre ilişkin kar tahminlerini ise yıllık bazda 23,7 artış olacağı yönünde. Bankaların TL mevduat için uyguladıkları faiz oranı 21 Ocak haftasında bir önceki haftaya göre 20 baz puan azalışla %17,52 olurken dolar mevduat faizi 2 baz puan artışla %0,65 ve TL bazlı ticari kredilerin faiz oranı ise aynı haftada bir önceki haftaya göre 69 baz puan azalışla %23,84 oldu. Yeni haftada bankalar büyük talep görecek. BIST 100 endeksinde 1880 seviyesi destek, 2050 puan direnç konumunda
VERİ TRAFİĞİ YOĞUNLAŞIYOR
Yeni haftada piyasalar kritik verilerle hareket edecek. Çin hafta boyunca bahar festivali nedeniyle kapalı. Türkiye’den başlayalım. Pazartesi günü Aralık dış ticaret açığı, Salı günü Ocak imalat endeksi, Perşembe günü ocak enflasyon rakamları açıklanacak. TÜFE’de aylık 9.80, yıllık 46.68 seviyeleri bekleniyor. Euro bölgesinde 4 ncü çeyrek GSYHİ, ocak imalat endeksi, TÜFE (0.4 / 4.3); ÜFE (3.0 / 26.6); Aralık perakende satışlar, Avrupa Merkez Bankasının faiz kararı (-0.50) izlenecek. ABD’de Ocak üretim endeksi (55.0); ISM imalat endeksi (57.5); özel sektör istihdamı (270 bin); Aralık fabrika siparişleri (0.8); ve Ocak tarım dışı istihdam (200 bin) belli olacak. Ayrıca Almanya’da TÜFE, imalat endeksi ile İngiltere Merkez Bankasının faiz kararları var.
YÜKSEK FAİZ EKONOMİYİ KİLİTLEYECEK
Fed Mart ayında faiz oranlarını artırmaya başlayacak . Bu yüksek oranlar, yeni otomobil kredileri, ipotekler, kredi kartları ve kurumsal borçlar için daha yüksek maliyetler anlamına geliyor. İşte bu yüzden Amerikalılar güçlü bir ekonomiye rağmen kendilerini karamsar hissediyor. Şu anda piyasalar 5 adet 25 baz puanlık artışı fiyatlamış durumda. Artık sürprizler 25 değil 50 baz puanlık veya ara bir tarihte faiz artırmak şeklinde yaşanacaktır. Şahin söyleme rağmen faiz artırmak için mart ayını beklemekte beis görmeyen ve bilançosunu da daraltmak için acele etmeyen bir Fed ile karşı karşıya olduğumuzu unutmamak gerekiyor. Yılın ikinci yarısında tedarik zincirinde normalleşme ve Çin kaynaklı global bir yavaşlama Fed’e stratejisini yeniden düşünme imkanı sağlayacaktır. Nitekim Uluslararası Para Fonu Çin'in ekonomik toparlanmasının oldukça önde ancak zayıf tüketim nedeniyle dengeden yoksun olduğunu ve ivmesinin yavaşladığını bildirdi. Euro Bölgesi ekonomik güveni iki kritik sektör olan imalat ve hizmet sektörünün etkisiyle Ocak’ta 9 ayın en düşük seviyesine indi ekonomik güven endeksi birçok sektördeki gerilemeyle Ocak’ta 112.7 olarak 9 ayın en düşük seviyesine indi. Buna karşılık ABD ekonomisi 2021'de yüzde 5.7 ile 1984'ten bu yana en yüksek büyüme hızını kaydetmesi doları güçlendirdi. Parite 1.1151 sente geriledi. Yeni haftada ABD’de istihdam veriler tahminlerin gerisinde kalırsa 1.1250 sent direnci aşılabilir.
FAİZLER DÜŞÜŞ POTASINA GİRDİ Mİ?
Azerbaycan'dan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na 27 ocak itibariyle 1 milyar euro geldi. Azerbaycan’ın Sofaz olarak bilinen devlet petrol fonu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na 6 ay vadeli 1 milyar euro tutarındaki mevduatı birkaç taksit halinde yatırdı. mevduatın Türkiye’de finansal istikrarın korunmasına yardımcı olması amacıyla yatırıldığı açıklandı. Bu arada Varlıklarını TL'ye dönüştüren kurumlara vergi istisnası Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. yabancı paralarını Türk lirasına çeviren kurumlar vergisi mükelleflerinin, dönüşüm esnasında oluşan kur farkı kazançları da dahil olmak üzere bu kapsamda açılan vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarından elde edecekleri faiz ve kar payları vergiden istisna olacak. 5 yıllık risk primi Azerbaycan’ın 1 milyar Euro’luk desteği sonrasında 537’den 518’e düştü. Dolar haftayı 13.45, Euro 14.99 TL ile tamamladı. Türk Lirası Kur korumalı TL hesaplarına hızlı geçiş dolayısıyla gelişmekte olan ülke para birimlerinin dolar karşısındaki değer kaybına katılmıyor. Yeni haftada dolar 13.30 – 13.50 TL aralığında hareket etmesi bekleniyor.
ALTINDAKİ GEVŞEME NEDEN DURDU?
Altın fiyatlarında FED’in hızlı faiz artırım sürecine gireceğini açıklamasıyla başlayan geri çekilme durdu. 1782 dolarla dip yapan ons 10 yıllık ABD hazine tahvillerinde getirilerin 1.84’den 1.76’ya düşmesiyle 1791 dolara yükseldi. Küresel borsalar için sallantılı bir hafta oldu. Riskten kaçınma hafta sonuna girerken biraz geriledi. Rusya-Ukrayna gerilimi bir nebze olsun hafifliyor olabilir. Bu arada, piyasa FED toplantısını büyük ölçüde sindirdi. Diğer yandan Uluslararası Para Fonu, Çin'in ekonomik dengesizliklerinin kötüleştiğini bildirdi. IMF, Çin'in GSYİH büyümesini 2022'de daha önceki %5,7 olan büyüme hızını %4,8 ye çekti. Ons Altın, Fed öncesinde 1850 direnci test ediyordu. Fed’in öngörülenden biraz daha şahin ifadeler kullanması, özellikle bilanço küçültmenin eskiye nazaran daha hızlı yapılma zorunluluğu olduğuna yönelik söylemler düşüşü hızlandırdı. Yeni haftada ABD’7e açıklanacak ocak ayı üretim endeksi ile istihdam rakamları yönü belirleyecek. 1780 dolar ana destek 1805 dolar ara direnç oldu. Aşılırsa yeniden 1830 dolar gündeme gelecek. Altın enflasyona karşı en sağlam koruyucu özelliği sahip bir yatırım aracıdır. Kapalıçarşı’da 24 ayar külçenin gramı 775 liraya geriledi. Mevcut seviye iyi bir alım fırsatı oluşturuyor.